Dwóch Janów Nepomucenów

 - Kocham wyjeżdżać w różne zakątki naszego kraju, aby doszukać się jakiś starych dziejów dotyczących naszego narodu i jego kultury – dodaje pani Garbarska. Od dawna interesowała mnie postać Sułkowskiego, który będąc osobą wielce kontrowersyjną, walczył z zaborcami naszego narodu, na wszystkie możliwe sposoby. Jan Nepomucen Sułkowski herbu Sulima, urodził się 23 czerwca 1777 roku, w Warszawie. Zmarł on natomiast dnia 9 listopada 1832 roku, będąc osadzony w twierdzy w Teresinie. W Polsce znany był jako, książę bielski pochodzący z magnackiego rodu Sułkowskich. Jan Nepomucen Sułkowski, jako pierwszy wystąpił do Napoleona z inicjatywą utworzenia oddziału polskich huzarów, dzięki czemu powstały później 10 Pułk i 13 Pułk Huzarów. W latach 1807-1824, awanturniczy książę Sułkowski związał się z francuskim wywiadem, przez co usiłował on zorganizować siatkę szpiegowską na Śląsku Cieszyńskim. Jednak pewnego razu, podczas swojej działalności szpiegowskiej, został pojmały przez gwardię austriacką i osadzony on został w strasznych warunkach twierdzy teresjańskiej. Warunki bytowe we wspomnianej twierdzy, w szybkim czasie doprowadziły do śmierci Sułkowskiego, ale jego śmierć nie powinna być utożsamiana z zapomnieniem tego wielkiego człowieka – dopowiada pani Janina.


  - Kolejnym Janem Nepomucenem, którego losów doszukałam się w Gdańsku, był nasz wielki reżyser i aktor, noszący nazwisko Kamieński – wtrąca Garbarska. Jan Nepomucen Kamieński, urodził się dnia 27 października 1777 roku w Kutkorzu. Zmarł on natomiast dnia 5 stycznia 1855 roku we Lwowie. W latach 1809 – 1842, Kamieński kierował lwowskim teatrem w trudnych warunkach germanizacji i prześladowań polskiej ludności, żyjącej w czasie zaborów. Kamieński był zarówno aktorem, reżyserem, dramaturgiem, a przede wszystkim jednak przedsiębiorcą teatralnym. Zajmował się wszystkimi problemami teatru, takimi jak dobór repertuaru, angażowanie aktorów, projektowanie dekoracji, prowadzenie spraw finansowych itp. Został on w krótkim czasie autorem kilkudziesięciu adaptacji teatralnych dzieł przeznaczonych dla teatrów niedramatycznych, oryginalnych tekstów, a także przekładów, m.in. Szekspira, Calderona, a także Schillera. W latach 1835-1848, był on redaktorem Gazety Lwowskiej i czasopisma Rozmaitości. Przetłumaczył on m.in.: „Wallenstein" (1837), Schillera "Dwaj Pikkolominiowie" (1834), Hamleta (1805), Makbeta, Króla Lira Williama Shakespeare\'a i Judytę F. Hebbla i Calderona „Lekarza swego honoru". Zawdzięczamy mu wczesne spolszczenie poezji Schillera takich  jak „Ballady i pieśni" oraz „Pieśń o dzwonie". Jego rozprawki o języku polskim, znalazły się u wybitnych przedstawicieli naszego romantyzmu jako żywy oddźwięk. Jego śmierć, zakończyła jego pracę literacką, tak potrzebną nieistniejącej wówczas ojczyźnie. Grób Jana Nepomucena znajduje się na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
Warto jest to wiedzieć, tym bardziej gdy się mieszka z dala od ojczyzny.

EWA MICHAŁOWSKA WALKIEWICZ