Stefan Themerson - Poeta i filozof

Urodził się on w rodzinie lekarskiej. Zarażony bakcylem do nauk ścisłych, studiował fizykę i architekturę w Warszawie. W okresie międzywojennym,  rozpoczął eksperymenty z fotografią i filmem oraz sposobem wykonywania fotomontaży. W 1929 roku, Themerson poznał Franciszkę Weinles, z którą dwa lata później wziął ślub.

Tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej, Themerson wraz z żoną zrealizował, przy użyciu nowatorskich jak na tamte czasy technik, pięć filmów awangardowych, które uważane są za kamień milowy w historii polskiego kina eksperymentalnego i awangardowego. Filmy te, realizowane były za pomocą oryginalnego urządzenia, umożliwiającego fotografowanie klatka po klatce przedmiotów umieszczanych na przezroczystej kalce. Themersonowie redagowali też czasopismo, noszące tytuł „ fa”, a poświęcone ono było filmowi artystycznemu.

Jeszcze przed wojną Stefan Themerson zainteresował się pisarstwem i poezją, a publikował on szczególnie popularne, wierszowane opowieści dla dzieci. Przeczuwając grozę nadchodzącej wojny, w roku 1938 wyjechał on wraz z żoną do Paryża. Jednak, w obliczu nękającego ich patriotyzmu, w pierwszych dniach września 1939 roku, Themersonowie zgłosili się na ochotników do armii polskiej we Francji. Rok później, Franciszka przedostała się do Anglii, a Stefan dołączył do niej dwa lata później.

W tym czasie napisał swoją pierwszą powieść, zatytułowaną „Wykład profesora Mama”, opublikowaną po wojnie ze wstępem Bertranda Russella. W latach powojennych, Themerson współpracował także z londyńskim tygodnikiem Nowa Polska, ale też tam zrealizował on wraz z żoną dwa kolejne filmy przygodowo sensacyjne. W 1948 roku, małżeństwo to, założyło wydawnictwo Gaberbocchus Press, mające na celu wydawanie książek o oryginalnej szacie graficznej. Proza Themersona tłumaczona była na osiem języków i doczekała się licznych wydań na całym świecie. W wielka filozofia w nich zawarta, jest wykładnikiem życia dla wielu pokoleń.



EWA MICHAŁOWSKA WALKIEWICZ