Michał Tokarzewski-Karaszewicz - Człowiek legenda

Był on synem Bolesława i Heleny z domu Lerch de Lerchensfeld. Ukończył gimnazjum w Drohobyczu, a tuż po maturze w 1913 roku rozpoczął studia na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Już w następnym roku, wybrany przez siebie kierunek studiów, kontynuował w Krakowie na Uniwersytecie Jagiellońskim. W toku trwania studiów, Karaszewicz działał w organizacjach niepodległościowych dowodzonych przez Józefa Piłsudskiego. Był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej-Frakcji Rewolucyjnej. Należał do Związku Walki Czynnej (ZWC) i Związku Strzeleckiego (ZS). Był dowódcą oddziałów ZS w Drohobyczu i Samborze oraz inspektorem Okręgu Krakowskiego ZS. W ramach współpracy ze Związkiem Strzeleckim, odbył on latem 1913 roku elitarny kurs oficerski mający miejsce w Stróży na Podhalu. Przed I wojną światową jako osoba zamieszkała w zaborze austriackim, został wcielony do tamtej armii, w której ukończył kurs oficerów rezerwy.

Gdy w sierpniu roku 1914 roku wybuchła pierwsza wojna światowa, Tokarzewski- Karaszewicz wstąpił do Legionów Polskich, dowodząc kolejno V, a następnie II batalionem 5 Pułku Legionów, III batalionem VI Pułku Piechoty Legionów, następnie objął dowodzenie w 5 pułku piechoty. Działania wojenne, odbiły się znacząco na jego zdrowiu, gdyż został on ciężko ranny podczas bitwy pod Łaskami-Anielinem w październiku 1914. W następnym roku, Piłsudski awansował go do stopnia majora. W czasie kryzysu przysięgowego w lipcu 1917 roku, został na krótko internowany, później (pozostając w konspiracji) działał w strukturach Polskiej Organizacji Wojskowej w Lublinie oraz na terenie Ukrainy i Białorusi, gdzie był 3-krotnie aresztowany przez władze bolszewickie. Zwolnienie swoje zawdzięczał on kontaktom Kazimierza Pużaka, kierującego wówczas pracami PPS na terenie Rosji.

W 1918 roku, Tokarzewski- Karaszewicz ponownie objął dowodzenie w 5 Pułku Piechoty, będąc w grupie operacyjnej pułkownika Juliana Stachiewicza. Wówczas to oddziały polskie zorganizowały odsiecz dla walczącego Lwowa. Po zdobyciu miasta, Karaszewicz dowodził do 1919 roku oddziałami polskimi, walczącymi z Ukraińcami na południu od Lwowa. W czerwcu 1919 został awansowany do stopnia pułkownika, a podczas działań wojny polsko-bolszewickiej brał udział w wyprawie wileńskiej, w czasie której dowodził brygadą w 1 Dywizji Piechoty Legionów.

W roku 1924, Karaszewicz uzyskał nominację na dowódcę 19 Dywizji Piechoty w Wilnie i kierował nią do 1926 roku. Był on bardzo ceniony przez Piłsudskiego, który w 1925 roku sugerując prezydentowi Stanisławowi Wojciechowskiemu obsadę teki ministra spraw wojskowych, wymienił Karaszewicza-Tokarzewskiego obok generała Lucjana Żeligowskiego, Leona Barbeckiego i Leonarda Skierskiego. Po przewrocie majowym, Karaszewicz został szefem Biura Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych i jako generał kierował nim do 1928 roku. Podczas kampanii wrześniowej, Michał Tokarzewski- Karaszewicz kierował grupą operacyjną Armii „Pomorze" i uczestniczył w bitwie nad Bzurą. Po kapitulacji Warszawy, dnia 27 września 1939 roku stanął on na czele organizacji wojskowej Służba Zwycięstwu Polski, która była pierwszą organizacją konspiracyjną w okupowanej Polsce. Po utworzeniu Związku Walki Zbrojnej, ZWZ został komendantem Obszaru nr 3 Lwów. W marcu 1940 roku, został aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD. Jednak został on zwolniony z niewoli w sierpniu 1941 roku i podjął służbę w Armii Polskiej w ZSRR jako dowódca 6. Dywizji Piechoty „Lwów". Był następnie zastępcą generała Władysława Andersa. Po ewakuacji z ZSRR pełnił funkcję zastępcy dowódcy Armii Polskiej na Wschodzie.

Tuż po wojnie, był dowódcą II Korpusu Polskiego, a następnie Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Od 1954 roku, był tam Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych i ministrem obrony narodowej. W okresie międzywojennym, był on jako jeden z najwyżej postawionych polskich teozofów, będąc jednocześnie jedną z trzech osób mających prawo do noszenia srebrnej swastyki. Od 1925 roku, był wyznawcą, a od 14 listopada 1926 roku również kapłanem Kościoła liberalno-katolickiego. Był także jednym z najaktywniejszych polskich wolnomularzy. W 1937 roku, uzyskał on najwyższy w masonerii 33. stopień wtajemniczenia.











EWA MICHAŁOWSKA WALKIEWICZ