Ferdynand Ruszczyc - polski malarz i grafik

Jego sztuka

Malował on głównie krajobrazy. Reprezentował nurt symboliczny okresu Młodej Polski. Był autorem ilustracji, winiet i okładek książkowych. Projektował on także i plakaty, ekslibrisy i znaczki. Pisał też artykuły o zabytkach Wileńszczyzny, którą szczególnie umiłował.

Pochodzenie i rodzina

Rodzina Ruszczyców wywodziła się z Kresów z okolic Krewa. Dziadkowie jego, Ferdynand i Anna z Czechowiczów mieli dziewięcioro dzieci. Ojciec jego Edward, był kapitanem armii carskiej, a także był on absolwentem brzeskiej szkoły wojskowej Korpusu Kadetów. Matka Ferdynanda, Alwina z domu Munch, była z pochodzenia Dunką, a jej ojciec, Marcus Munch, był właścicielem statku pływającego po Bałtyku. Rodzice Ferdynanda poznali się na Łotwie, gdzie Edward służył w wojsku. Gniazdem rodzinnym Ruszczyców była posiadłość ziemska w Bohdanowie, którą rodzina musiała, w wyniku represji po powstaniu styczniowym opuścić. Do swojego majątku powrócili z Mińska, w roku 1888. Ruszczycowie Edward i Alwina mieli pięcioro dzieci, cztery córki oraz najmłodszego syna Ferdynanda. Zgodnie z przyjętym na dworach szlacheckich zwyczajem, Ferdynand Ruszczyc do trzynastego roku życia uczył się w domu. W 1883 roku, został posłany do gimnazjum. Równocześnie z nauką szkolną uczył się rysunku. Gimnazjum w Mińsku ukończył z wyróżnieniem w roku 1890. W tym samym roku rozpoczął studia prawnicze na petersburskim uniwersytecie. Nie zaniedbał on także i kształcenia artystycznego, ponieważ uczęszczał on, jako wolny słuchacz na wykłady w petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych. Za zgodą rodziców, po dwu latach, zrezygnował ze studiów prawniczych i zdał egzamin na Akademię Sztuk Pięknych, na której w latach 1892–1897 studiował malarstwo pod kierunkiem Iwana Szyszkina. W dniu 10 października 1913 roku 43-letni Ferdynand zawarł związek małżeński z młodszą od siebie o 22 lata Reginą Giną Rouck. Mieli oni córkę Janinę (ur. 1914), syna Edwarda (1915), syna Oskara (1917) oraz córkę Ewę (1922), syna Andrzeja (1926) i córkę Barbarę (1928).

Debiut Ferdynanda

W roku 1897, Ruszczyc debiutował na wystawie prac dyplomowych ASP w Petersburgu i do roku 1900 jego prace były prezentowane podczas dorocznych wystaw tej akademii. Po ukończeniu wspomnianej akademii w roku 1898, przeniósł się on do rodzinnego Bohdanowa. W latach 1898–1902 odbył szereg podróży studyjnych. Po powrocie, namalował on jeden z najbardziej znanych obrazów zatytułowanych Ziemia. Pierwsza wystawa prac Ruszczyca miała miejsce w Wilnie w roku 1899. W mieście tym poświęcił się działalności społeczno-pedagogicznej i organizacyjnej, m.in. współpracował on nawet z teatrem wileńskim. Od roku 1900 był członkiem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”. W tym samym roku wziął udział w wystawie zorganizowanej z okazji 500-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego, W 1903 zorganizował w Wilnie wystawę Ars (pierwotnie wystawa miała nazywać się Sztuka, lecz nazwę zmieniono pod naciskiem carskiej cenzury). Od roku 1904, Ruszczyc był profesorem warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych, a w 1907 roku przejął tam katedrę pejzażu.

W roku 1935 otrzymał tytuł profesora honorowego Uniwersytetu Stefana Batorego z rąk prezydenta Ignacego Mościckiego.

Ewa Michałowska-Walkiewicz
Dziennik Polonijny
Polska