Jan Nepomucen Umiński - Generał Brygady Księstwa Warszawskiego

Bohater kościuszkowski

Brał on udział w insurekcji kościuszkowskiej, gdzie był adiutantem generała Antoniego Madalińskiego. W roku 1806, Umiński walczył pod Gdańskiem, w czasie trwających tam wojen napoleońskich. Tam też, został ranny i dostał się do pruskiej niewoli. Został z niej uwolniony w roku następnym i wstąpił do francuskiej kawalerii, gdzie dosłużył się stopnia majora. Po pewnym czasie przeniósł się do armii Księstwa Warszawskiego. W Poznaniu był dowódcą szwadronu Gwardii Honorowej, w skład którego wchodzili przedstawiciele wielkopolskich rodów.

Wojna polsko - austriacka

W czasie wojny polsko-austriackiej mającej miejsce w roku 1809, Umiński walczył pod Sandomierzem. W roku 1812, brał on też udział w kampanii rosyjskiej. Walczył w bitwie pod Borodino oraz pod Smoleńskiem. Warto jest podkreślić, iż on jako pierwszy z armii napoleońskich wkroczył na czele huzarów polskich do Moskwy. W korpusie księcia Józefa Poniatowskiego, brał udział w bitwie pod Lipskiem gdzie został ranny i dostał się do niewoli. Po odzyskaniu wolności, w roku 1815 wstąpił on do armii Królestwa Kongresowego. 

Odejście z wojska

W roku 1816, Jan Umiński odszedł z wojska i osiadł w Smolicach. Cztery lata później, założył on Związek Kosynierów, potem został członkiem Towarzystwa Patriotycznego, za co został skazany przez Prusaków w roku 1826 na 6 lat więzienia. Na wieść o wybuchu powstania listopadowego, uciekł on z więzienia w Głogowie i wstąpił do wojska. Początkowo jako zwykły żołnierz bił się pod Wawrem i Grochowem. Generał Dembiński, wkrótce powierzył mu dowództwo nad I Korpusem Kawalerii. W marcu 1831 roku, jego korpus pełnił zwiad nad Narwią. Wkrótce, dowodził w wygranej bitwie mającej miejsce pod Jędrzejowem. Przed natarciem Rosjan bronił on też Warszawy, Po jej kapitulacji, Jan Umiński z wojskiem przeszedł do Modlina. Po upadku powstania udał się on na przymusową emigrację do Francji. Był współpracownikiem księcia Adama Czartoryskiego. W roku 1832, Umiński był jednym z założycieli Towarzystwa Literackiego. Był członkiem loży wolnomularskiej Bracia Zjednoczeni w drugim stopniu rytu. Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Virtuti Militari. Bliżej nie wiemy dlaczego przeniósł się do Niemiec, ale w niektórych jego listach czytamy... "zmuszony byłem opuścić Francję i pojechać do Niemiec, których tak nie lubię..." Tam też właśnie zmarł.

Ewa Michałowska-Walkiewicz
Dziennik Polonijny
Polska