Powstanie styczniowe. Polski Zryw Patriotyczny

Aby pamiętać o naszych korzeniach

Polacy mimo zaborów, nigdy nie poczuli się narodem przegranym. Sukcesywnie walczyli oni z zaborcami rodzimą literaturą i muzyką, która przypominała wszystkim o naszych piastowskich korzeniach.

Pierwsze polskie organizacje spiskowe powstawały w 1856 roku. Na Uniwersytecie Kijowskim, utworzono tak zwany tajny związek „Ogół', z którego wyłonił się Związek Trójnicki. Związek ten, szukał kontaktów z uczącą się oraz z pracującą młodzieżą na terenach wszystkich trzech zaborów. Związek Trójnicki opowiadał się za zbrojnym powstaniem.

Drugim ośrodkiem, w którym powstały polskie organizacje konspiracyjne, był Petersburg. Najważniejszą komórkę konspiracyjną powołali tam oficerowie studiujący w Akademii Sztabu Generalnego. Wobec narastających nastrojów patriotycznych w naszych rodakach, nowy rosyjski namiestnik generał Karol Lambert dnia 14 października 1861 roku wprowadził stan wojenny, ograniczający przygotowania powstania. Już w dniu dnia 15 października, mimo wszelkich rosyjskich zakazów ludność Warszawy wzięła udział w obchodach rocznicy śmierci Tadeusza Kościuszki, co było doskonałym odbiciem uczuć patriotycznych. Uroczystość ta, miała zakończyć się w katedrze świętego Jana, śpiewem polskich pieśni narodowych. Ale w tym samym czasie, wojska rosyjskie dowodzone przez generał-gubernatora warszawskiego Aleksandra Daniłowicza, bestialsko dokonały pacyfikacji warszawiaków zebranych w katedrze świętego Jana.

Szansa dla Polski i Polaków

Aleksander Wielopolski był naczelnikiem rządu cywilnego Królestwa Polskiego, wiedział o istnieniu niepodległościowych ruchów w kraju, a jednak nic nie zrobił, by pomóc chcącemu walczyć narodowi. Widząc zatem szansę porozumienia się z obozem białych opowiadających się za układami politycznymi z zaborcą oraz za wstrzymaniem się z wybuchem powstania, Wielopolski zrealizował część zgłaszanych żądań polskiego społeczeństwa. Wprowadził on mianowicie nową ustawę szkolną, przymusowe oczynszowanie chłopów i równe prawa dla ludności żydowskiej. Obóz czerwonych natomiast, rwał się do walki zbrojnej, mimo czyhających zewsząd niebezpieczeństw.

Branka

W styczniu 1863 roku, w Królestwie Polskim stacjonowała 100 tysięczna armia rosyjska. Dlatego też, Wielopolski szybko zorganizował tak zwaną brankę Polaków, do wspomnianej armii wroga. Planowane przez czerwonych na wiosnę powstanie, tym sposobem zostało przyspieszone, nie było jednak ono jeszcze należycie przygotowane. Powstańcom brakowało potrzebnej broni, a kierownictwo powstania było ze sobą skłócone. Najdłużej utrzymywały się walczące na Podlasiu polskie oddziały zbrojne pod dowództwem księdza Stanisława Brzóski. Ale wiele innych oddziałów, zostało dużo wcześniej rozbitych przez żądnego polskiej krwi wroga.