- Home >
- STYL ŻYCIA >
- Trochę historii
Uroczystość w Pakosławiu. Bohater II wojny światowej
20 września, 2023
Ewa Michałowska-Walkiewicz
W dniu 17 września 2023 roku w mazowieckiej wsi Pakosław, miała miejsce przepiękna uroczystość, na której wspominano pełną brawury akcję partyzancką, podczas której rozbito stacjonujący w Pakosławiu oddział Wehrmachtu. Zginęło wówczas, wielu partyzantów broniących mieszkańców tej miejscowości przez niemieckim najeźdźcą.
Bohater spod Pakosławia
Jednym z polskich bohaterów, biorących udział we wspomnianej akcji był Zygmunt Kiepas. Przyszedł na świat w dniu 2 kwietnia 1917 roku w Iłży. Był on synem Stanisława i Marianny z rodziny Gilewskich. Pochodził z licznej rodziny chłopskiej, która wpajała mu od najmłodszych lat wartości patriotyczne. W roku 1930, ukończył siedmioklasową Publiczną Szkołę Powszechną w mieście, w którym mieszkał. Następnie podjął on naukę w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim, mieszczącym się w Radomiu. Należał też do ZHP, tam miał dodatkowo ugruntowane wartości Polaka Patrioty. W 1934 roku stanął na czele zastępu „Słoni” IV drużyny harcerskiej im. Mariana Langiewicza w Radomiu.
Przed wybuchem wojny
W 1937 roku, Kiepas rozpoczął obowiązkową służbę wojskową. Właśnie w wojsku ukończył on kurs podchorążych rezerwy przy 19 Pułku Piechoty 5 Dywizji we Lwowie. Po kursie pełnił służbę wojskową w 40 Pułku Piechoty imienia „Dzieci Lwowskich”. Przed wybuchem II wojny światowej pracował Kiepas jako nauczyciel w szkole w Iłży. Zdobyte w wojsku doświadczenie wykorzystywał w pracy ze swoimi uczniami.
Rok 1939
Po wybuchu wojny został zmobilizowany i szybko awansowany do stopnia podporucznika, trafiając do 5 Dywizji Piechoty. Do 28 września 1939 roku jako zastępca dowódcy plutonu, prowadził on regularne walki w obronie Warszawy. Po kapitulacji stolicy, trafił z wieloma obrońcami do niewoli w Żyrardowie, a następnie przewieziono go do obozu w Częstochowie. W dniu 25 października 1939 roku wraz z grupą kolegów udało mu się uciec. Po powrocie do Iłży, prężnie działał w konspiracji. W dniu 3 listopada 1939 roku został zaprzysiężony w Służbie Zwycięstwu Polski.
Został zadenuncjowany
Po kilku miesiącach pracy w konspiracji w dniu 22 kwietnia 1940 roku, nastąpiła tak zwana „wsypa”. Gestapo wpadło na trop siatki młodych konspiratorów i rozpoczęły się masowe ich aresztowania. Większość schwytanych działaczy została od razu bez przesłuchania stracona w dniu 29 czerwca 1940 roku. W niedługim czasie, odbito resztę aresztantów wraz z Zygmuntem Kiepasem, w tak zwanym ostatnim momencie, ponieważ już nazajutrz miały się odbyć egzekucje zatrzymanych.
Kiepas odbity
Po uwolnieniu Kiepas, szybko stworzył dobrze wyszkoloną grupę dywersyjną, która dawała się Niemcom we znaki. Drżeli przed nim wszyscy okoliczni volksdeutsche i szpicle wykonujący polecenia niemieckiego najeźdźcy. W lecie 1943 roku, rozpoczęły się przygotowania do zajęcia Iłży, przez partyzantów. Do lasów starachowickich przybył w tym celu z Gór Świętokrzyskich oddział Jana Piwnika „Ponurego”, który ową akcję miał wykonać wraz ze swoimi żołnierzami. Łącznikiem, a zarazem przewodnikiem „Ponurego” podczas tej akcji miał być Kiepas, który przyjął pseudonim „Krzyk”. Akcja miała mieć miejsce w nocy z 25 na 26 lipca 1943 roku. W trakcie obławy oddział „Ponurego” wyszedł z okrążenia natomiast „Krzyk” został schwytany w lesie wraz ze swoimi dwoma kolegami i przewieziony na posterunek Żandarmerii Granatowej w Iłży. Stąd wywieziony został do więzienia w Starachowicach, gdzie wraz z towarzyszami przeszedł ciężkie śledztwo. W trakcie przesłuchań na Gestapo był on niejednokrotnie katowany, w nieludzki wprost sposób.
Doskonały plan odbicia
W tym samym czasie, Antoni Heda pseudonim „Szary”, opracowywał plan odbicia więźniów. Plan ten się powiódł w dniu 9 sierpnia 1943 roku. Mała grupa uderzeniowa, wtargnęła do środka starachowickiego więzienia terroryzując strażników, by tym sposobem uwolnić przetrzymywanych tam więźniów. Zygmunt Kiepas, nie był w stanie iść na wolność o własnych siłach. Po krótkim okresie rekonwalescencji, Kiepas stanął na czele grupy partyzanckiej utworzonej z kolegów uwolnionych ze starachowickiego więzienia.
Akcja partyzancka w Pakosławiu
Jedną z ważniejszych akcji bojowych Zygmunta Kiepasa wraz z partyzantami Antoniego Hedy, była sprawnie przeprowadzona akcja na majątek ziemski w Pakosławiu, mająca swój przebieg w dniu 15 września 1943 roku. W Pakosławiu właśnie we wspomnianym majątku, stacjonował pluton żołnierzy niemieckich. Podczas tej akcji było totalne rozbicie nieprzyjaciela, zdobycie broni oraz żywności. Sprawna akcja partyzancka, spowodowała rozstrzelanie 40 żołnierzy Wehrmachtu, a tym samym odbicie z ich rąk majątku ziemskiego należącego do pakosławskiej rodziny Smoleńskich. Aby uczcić bohaterów spod Pakosławia, odsłonięto właśnie tam kamienne obeliski, które symbolizują polskich partyzantów, którzy walcząc z niemieckim najeźdźcą oddali swoje życie za Wolną Polskę.
Redakcja Dziennika Polonijnego dziękuje panu Witoldowi, mieszkańcowi Pakosławia za zaproszenie na tę wspaniałą uroczystość.
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
W sprawie najbardziej aktualnych informacji prosimy kontaktować się bezpośrednio z firmą.Zdjęcia zawarte w artykule służą jedynie jako ilustracja artykułu.
KATALOG FIRM W INTERNECIE