Dusznicka papiernia - historia papierniczego młyna w Dusznikach

Pod koniec XV wieku

We wspomnianym okresie, na Śląsku uruchomiono kolejne papiernie mieszczące się w Świdnicy, Nysie i Raciborzu. Okresu prosperity nie przerwało przejęcie prowincji śląskiej przez Habsburgów, co nastąpiło po wygaśnięciu czesko-węgierskiej linii Jagiellonów. Przez kolejne lata dość nieźle funkcjonowały czerpalnie, działające przy ówczesnych młynach papierniczych.

Przed rokiem 1562

Wśród działających wówczas papierni wymienić należy młyn w Dusznikach, który powstał przed 1562 rokiem. W wyniku pierwszej wojny śląskiej (1740- 1742), toczonej pomiędzy Prusami a Austrią, znaczna część Śląska wraz z Dusznikami została włączona do Prus. Pod nowym panowaniem odnotowano dalsze ożywienie papiernictwa. Powyższa sytuacja była korzystna dla manufaktur, które będąc niezagrożone konkurencją produkcji przemysłowej, w dalszym ciągu mogły egzystować.

Novum papiernicze

Śląskie papiernictwo, stosujące rękodzielniczą technikę produkcji, dobrze prosperowało aż do połowy XIX stulecia. Na Śląsku pruskim pierwsza maszyna papiernicza została zainstalowana w 1834 roku, w Mieroszowie k. Wałbrzycha.

Dusznicka papiernia

Papiernia w Dusznikach Zdroju, jest zespołem architektonicznym składającym się z trzech całkowicie odmiennych części. Składa się na nie budynek mieszkalno-produkcyjny z odrębną suszarnią mieszczącą się na poddaszu. Na różnorodność budynków wspomnianego obiektu, składają się budynki wzniesione częściowo z kamienia a częściowo w technice szachulcowej, no i oczywiście drewnianej. Całościowo budynek ten jest zwieńczony uskokowym dachem z charakterystycznymi wywietrznikami. Usytuowanie młyna papierniczego na północno-wschodnim skraju Dusznik przy południowym brzegu Bystrzycy Dusznickiej sprawiało, że budowla ta jako pierwsza ukazywała się oczom przybywających tu turystów. Elementami charakterystycznymi dla papierni, to piękny zrębowy dach kryty drewnianym gontem oraz oryginalny pawilon wejściowy w kształcie wieży. We wnętrzach budynku znajduje się polichromia siedemnastowieczna.

Papiernictwo na Dolnym Śląsku

Papiernictwo na Dolnym Śląsku, posiada bogate tradycje, sięgające schyłku średniowiecza. Pierwsza papiernia, we Wrocławiu powstała przed 1490 roku. W kolejnych wiekach działało około 100 młynów papierniczych. Spośród nich do dziś przetrwał tylko młyn dusznicki. Tradycje czerpania papieru w Dusznikach sięgają XVI stulecia. Pierwsza wzmianka o tutejszej papierni pochodzi z 1562 roku. Wzmianka ta mówi nam o sprzedaży udziałów w czerpalni przez Ambrożego Teppera, niejakiemu Mikołajowi Kretschmerowi. Papiernia uległa częściowemu zniszczeniu podczas powodzi mającej miejsce w 1601 roku. Młyn odbudowano i czerpanie papieru wznowiono cztery lata później. Okres świetności dusznickiej papierni trwał do schyłku XVIII stulecia. Ówcześni właściciele papierni, niejacy Hellerowie w roku 1750 otrzymali dziedziczny tytuł „królewskich papierników”.