Wrocławski Manhattan w Nowym Jorku

Działalność Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak była ściśle związana z Wrocławiem – tam jako pierwsza kobieta po wojnie otrzymała dyplom architekta. Jako młoda projektantka pracowała przy odbudowie wrocławskich zabytków, projektowała pierwsze osiedla, nowoczesne szkoły i nowatorskie budynki mieszkalne. W kolejnych latach opracowywała obiekty znacznie bardziej złożone: wielkie centra handlowo-usługowe, ośrodki wypoczynkowe, zespoły mieszkaniowe czy wreszcie świątynie. Dzięki zaangażowaniu kuratorów wystawy: Michała Dudy i Małgorzaty Devosges-Cuber z Muzeum Architektury we Wrocławiu, twórczość Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak po raz pierwszy zostanie zaprezentowana zagranicznej publiczności.

5-metrowy wieżowiec wizytówką wystawy

W nowojorskiej galerii Center for Architecture podczas wystawy „Patchwork: The Architecture of Jadwiga Grabowska-Hawrylak” zostaną zaprezentowane najważniejsze projekty i realizacje opracowane przez Jadwigę Grabowską-Hawrylak przez prawie pół wieku jej aktywności zawodowej – od lat pięćdziesiątych do dziewięćdziesiątych XX wieku. Na ekspozycji nie zabraknie projektów i rysunków autorki, archiwalnych i współczesnych fotografii, filmów oraz modeli najciekawszych obiektów – zarówno zrealizowanych, jak i tych, które na zawsze pozostały jedynie koncepcją. Odwiedzający będą mieli okazję zobaczyć także, zrealizowany specjalnie dla przestrzeni nowojorskiej galerii, ponad pięciometrowej wysokości model jednego z wieżowców znajdujących się na terenie kompleksu mieszkaniowo-usługowego przy pl. Grunwaldzkim we Wrocławiu. Kawałek wrocławskiego „Manhattanu” zagości na trzy miesiące w samym sercu Nowego Jorku.  W galerii, która jest wiodącym ośrodkiem kultury i architektury. Center for Architecture współtworzy salon wystawowy wspólnie z AIA New York (AIANY). Jest to najstarszy, założony w 1857 rok Instytut Architektów w Ameryce.

Architektoniczny patchwork

Tytuł ekspozycji odnosi się do tekstylnych, geometrycznych kompozycji, których tworzenie było jedną z największych pozazawodowych pasji architektki. Oddaje to także sposób przygotowania wystawy, opierający się na rekonstruowaniu dorobku projektantki oraz przywracaniu pamięci o Wrocławiu, budynkach i ich autorce. Jest to proces polegający na mozolnym zszywaniu drobnych skrawków historycznej materii, znalezionych w zakamarkach archiwów, kolekcjach muzealnych, na szpaltach czasopism i stronicach książek.

Wystawa skierowana jest zarówno do szerokiej publiczności, jak i środowiska specjalistów. To opowieść o różnorodności i wyjątkowości historii polskiej architektury. Jadwiga Grabowska-Hawrylak pracowała w czasach niezwykle dynamicznych przemian politycznych, społecznych, ekonomicznych i tożsamościowych, które wpływały na ciągłą ewolucję jej twórczości. „Cieszymy się, że możemy zaprezentować prace Grabowskiej-Hawrylak w Nowym Jorku. Jej rozległa działalność stanowi okno na historię i architekturę Polski w czasach komunizmu, które dopiero niedawno zaczęły docierać do naszej publiczności” – mówi Benjamin Prosky, dyrektor AIANY i Center for Architecture w Nowym Jorku.

Uzupełnieniem wystawy jest książka Michała Dudy „Patchwork: The Architecture of Jadwiga Grabowska-Hawrylak”. To pierwsza tak obszerna monografia jednej z najważniejszych postaci polskiej architektury powojennej. Towarzysząca wystawie książka w 2017 roku została wyróżniona prestiżową nagrodą DAM Architectural Book Award, przyznawaną najlepszym publikacjom z dziedziny architektury na świecie. Publikacja została wydana przez Muzeum Architektury we Wrocławiu, dostępna jest również w języku polskim.

W Polsce wystawę dorobku twórczości Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak można było dotychczas zobaczyć w Muzeum Architektury we Wrocławiu w ramach Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. Teraz przyszedł czas na promocję polskiej architektury na świecie. Nie udałoby się to dzięki zaangażowaniu: Muzeum Architektury we Wrocławiu, Center for Architecture, Instytutu Adama Mickiewicza, którego misją jest promocja Polski i polskiej kultury za granicą, MKiDN, miasta Wrocław oraz Departamentu Kultury Nowego Jorku we współpracy z Radą Miasta.

PROGRAM TOWARZYSZĄCY WYSTAWIE: 

• Pokaz filmu  „Bloki”, poniedziałek, 18 marca, g. 18:00-20:00. Dokument o polskim budownictwie mieszkaniowym autorstwa Konrada Królikowskiego, 2017. Film „Bloki” jest pierwszym w Polsce, długometrażowym, szerokim i wieloaspektowym obrazem poświęconym budownictwu mieszkaniowemu w Polsce od roku 1956 do współczesności. Składają się na niego między innymi wywiady z architektami – najważniejszymi twórcami znanych polskich osiedli, lokatorami, krytykami architektury i historykami. Nie jest to film tylko o architekturze, ale o historii przemian powojennej Polski.
• Debata o polskiej architekturze, środa, 17 kwietnia, g. 18:00-20:00. Tematem rozmowy  będzie „Współczesna polska architektura: Od jednego paradygmatu do drugiego”. 

Patchwork: The Architecture of Jadwiga Grabowska-Hawrylak.

Wystawa jest czynna od 28.02 do 18.05.2019. Wernisaż: 28.02.2019, g. 18:00

Miejsce wystawy: Center For Architecture (AIANY), (536 LaGuardia Pl, New York, NY 10012, Stany Zjednoczone) www.centerforarchitecture.org

Kuratorzy wystawy: Małgorzata Devosges-Cuber i Michał Duda z Muzeum Architektury we Wrocławiu

Aranżacja wystawy: Jednostka Architektury - Marta Mnich, Łukasz Wojciechowski

Oprawa graficzna: threedotstype.com, Paulina Orłowska

Makiety na potrzeby wystawy wykonała pracownia Onimo - makiety architektoniczne.

Patchwork: Architektura Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak organizowana jest we współpracy Muzeum Architektury we Wrocławiu oraz Center for Architecture. Wystawa powstała we współpracy z Instytutem Adama Mickiewicza, którego misją jest promocja Polski i polskiej kultury za granicą, a priorytetem prezentacja wysokiej jakości inicjatyw i wydarzeń z zakresu designu, sztuki, muzyki czy architektury. Instytut Adama Mickiewicza działa również pod marką Culture.pl – codziennie aktualizowanego serwisu informującego o najciekawszych wydarzeniach związanych z polską kulturą na całym świecie. To także największe i najbardziej wszechstronne źródło wiedzy o twórcach oraz zjawiskach. Specjalna zakładka poświęcona architekturze prezentuje zarówno najważniejsze nurty w polskiej architekturze jak i najnowsze trendy.

Projekt jest częścią koordynowanego przez Instytut Adama Mickiewicza międzynarodowego programu kulturalnego POLSKA 100, realizowanego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017–2022. Współfinansowany ze środków MKiDN w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017–2022.

Patchwork: Architektura Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak organizowana jest we współpracy z Miastem Wrocław. Wystawa jest częściowo finansowana ze środków publicznych Departamentu Kultury Nowego Jorku we współpracy z Radą Miasta.