Kanał Śląski szansą na odkorkowanie Krakowa

Polska 3.0 to program zintegrowanych działań, mających na celu połączenie polskich rzek, autostrad i kolei w jedną płaszczyznę transportu multimodalnego. Komplementarne projekty Programu skoncentrowane są wokół przywrócenia żeglowności rzeki Odry, budowy połączenia Dunaj - Odra - Łaba, wpisującego się w Środkowoeuropejski Korytarz Transportowy CETC - ROUTE 65, oraz budowy Centrum Logistycznego Gorzyczki - Wierzniowice.

Plan na dalszy wzrost gospodarczy
Projekt stanowi spójny plan gospodarczy, zakładający stworzenie atrakcyjnej dla inwestorów strefy biznesu, terenów inwestycyjnych, wraz z kompleksową obsługą finansową, prawną, inwestorską, marketingową, HR, oferowaną przez rodzime firmy, a zarazem promocję polskiej myśli technologicznej i innowacji. Program bazuje na sprawdzonych światowych wzorcach, co pozwoli na tworzenie nowych form konkurencyjności polskiej gospodarki.

Kanał Śląski
Na realizację projektu czeka wiele inwestorów i istotnych dla polskiej gospodarki inwestycji, np. Kanał Śląski, który wpisuje się w strategię zapewnienia warunków do zrównoważonego rozwoju regionu, kraju i jako uzupełnienie kanału Odra - Łaba - Dunaj. Kanał Śląski to unikalne połączenie dwóch największych rzek w Polsce – Odry i Wisły – pomiędzy Kanałem Odra-Dunaj na wysokości Kuźni Raciborskiej i Oświęcimiem.

Proponowany przebieg Kanału Śląskiego, to korytarz transportowy łączący i integrujący 3 regiony: Małopolski, Śląski, Opolski, a w dalszej kolejności Dolnośląski. Regiony te tworzą południowy pas Polski o znaczącym dla skali kraju potencjale gospodarczym - wytwarza się tu prawie 30% PKB. Połączenie wiąże więc region małopolski i śląski z systemem dróg wodnych Europy.

Droga została zaplanowana jeszcze w latach 70tych ubiegłego wieku. Niestety nie została dokończona. Jest to jeden z niewielu odcinków rzek w Polsce, gdzie istnieje droga wodna klasy IV.

Kraków odetchnąłby świeższym powietrzem
Co takie połączenie oznaczałoby dla Krakowa? Przede wszystkim odciążenie przeciążonej sieci połączeń drogowych i kolejowych, zapewnienie wyższego stopnia niezawodności systemu transportowego i ochrony transportowanych ładunków, a także mniejszenie liczby wypadków związanych z zagrożeniem dla środowiska

To również szansa na rozkwit branży turystycznej, bo kategoria wód pozwalałaby na to, by pływały po nich statki pasażerskie, a co za tym idzie - zwiększenie atrakcyjności regionu. Kanał korzystnie wpłynie na wzbogacenie walorów przyrodniczych terenu przez który będzie przebiegał. Może stać się dodatkowym elementem stymulującym rozwój turystyki wodnej, miejscem wypoczynku i aktywnej rekreacji.

Kanał Śląski, biegnący od Koźla, przez Rybnik, Żory do Oświęcimia, miałby ożywić górną Wisłę w rejonie Krakowa. Kraków zyskałby połączenie nie tylko ze Śląskiem, ale i Bałtykiem, Morzem Czarnym i Północnym.

Wspólnym głosem o śródlądowych drogach wodnych w Polsce
Gospodarcze wykorzystanie śródlądowych dróg wodnych wymaga przede wszystkim zmiany podejścia do żeglugi w Polsce, na innowacyjne, kompleksowe i z uczestnictwem oraz zaangażowaniem wielu zainteresowanych stron.

Program Polska 3.0, poprzez wspólnotę interesów, został wspólnie wypracowany przez kluczowych specjalistów gospodarki wodnej w kraju i przedstawicieli nadodrzańskich portów, szereg firm, które upatrują olbrzymiej szansy biznesowej w żeglownej Odrze, podmioty gospodarcze zrzeszone w klastrach, społeczność nadodrzańską, dla której ważną rolę odgrywa bezpieczeństwo powodziowe i nowe miejsca pracy, jak również samorządy, szereg gmin, specjalistów ds. ekologii, transportu i logistyki, projektantów oraz Radę Kapitanów, od lat zabiegającą o przywrócenie znaczenia polskich rzek, jako szlaków towarowych. Program na każdym etapie konsultowany jest ze specjalistami, europosłami, ekspertami ds. funduszy europejskich, dzięki czemu wpisuje się w najważniejsze strategie europejskiego finansowania. Patronat nad projektem objął Profesor Jerzy Buzek.

Bez wątpienia rozwój żeglugi śródlądowej jako gałęzi transportu jest wysoce istotny z punktu widzenia zwiększania konkurencyjności polskiej gospodarki. Śródlądowe drogi wodne, wkomponowane w multimodalną sieć transportową, stanowią uzupełnienie dla pozostałych form transportu, pozostając nierzadko jedyną opcją dla przewozu wielkogabarytowych ładunków. Dziś, brak możliwości korzystania z tańszego transportu śródlądowego i przewożenia dużych, ciężkich ładunków stanowi zaporę dla rozwoju wielu polskich przedsiębiorstw, będąc często powodem przenoszenia działalności poza granicę kraju, na przykład do naszych zachodnich sąsiadów, którzy z powodzeniem na barkach przewożą rocznie do 240 mln ton towarów. Unia Europejska promuje żeglugę śródlądową jako niezbędne ogniwo w systemie transportowym i ułatwia jej integrację w ramach multimodalnego łańcucha dostaw.

Żegluga śródlądowa ważnym elementem systemu transportowego Europy
Śródlądowe drogi wodne odgrywają zasadniczą rolę w transporcie towarów zarówno na europejskim, jak i światowym rynku. Transport wodny śródlądowy jest jedną z najtańszych a jednocześnie najbardziej przyjaznych dla środowiska gałęzi. Różnice w energochłonności, emisji zanieczyszczeń powietrza (transport wodny emituje 5-krotnie mniej dwutlenku węgla na tonę przewożonego towaru niż transport drogowy), terenochłonności, zagrożeniu bezpieczeństwa czy też kosztach zewnętrznych między transportem wodnym śródlądowym a transportem drogowym są kilkukrotne, a w niektórych wypadkach nawet kilkudziesięciokrotne. Śródlądowe drogi wodne, wkomponowane w multimodalną sieć transportową, stanowią uzupełnienie dla pozostałych form transportu, stanowiąc nierzadko jedyną możliwość przewozu wielkogabarytowych ładunków. Zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej, do 2030 roku 30 % transportu drogowego musi zostać przeniesione m.in. na drogi wodne. Pociągnie to za sobą konieczność rozbudowy infrastruktury w tym zakresie.

Program Polska 3.0 przewiduje rewitalizację tego odcinka oraz doprowadzenie go do IV klasy żeglugowej. Przewiduje także budowę stopnia wodnego w Niepołomicach, co da możliwość pływania po Wiśle poniżej śluzy w Przewozie.

Angelika Jarosławska
Koordynator Projektu
Polska 3.0