KONTAKT   I   REKLAMA   I   O NAS   I   NEWSLETTER   I   PRENUMERATA
Wtorek, 3 grudnia, 2024   I   12:17:50 PM EST   I   Hilarego, Franciszki, Ksawery
  1. Home
  2. >
  3. POLONIA USA
  4. >
  5. Informacje polonijne ze świata

Konsekwencje i przyczyny masowej migracji z Polski do krajów zachodnich

Kornelia Golombek     29 stycznia, 2024

Konsekwencje i przyczyny masowej migracji z Polski do krajów zachodnich
Fotos: Archiwum Kornelii Golombek

"Studnia przeszłości jest głęboka" (Thomas Mann 2015). Drodzy Czytelnicy Dziennika Polonijnego. Chciałabym Was wszystkich szczególnie serdecznie pozdrowić z Niemiec, z kraju w którym żyje jako nauczająca Emigrantka z Polski. Podobnie mojej "biblioteki życia" posiadam z Wami historię Emigracji na Zachód, która nie jest precedensem naszej pamięci zbiorowej, kultury, z której się wywodzimy, gdyż od stuleci migrowały często całe rodziny, ale także najczęściej ojcowie – głównie w poszukiwaniu lepszej pracy lub wolności myśli i czynów na Zachodzie. Z myślą o naszym wspólnym losie "wędrowców między światami" dedykuję moją książkę wszystkim naszym rodakom rozsianym w Diasporze Świata.

W swojej teorii pamięci kulturowej francuski socjolog i filozof Maurice Halbwachs próbuje powiązać ze sobą pamięć (lub przedstawioną przeszłość), kulturę i grupę (lub społeczeństwo)!
Stałymi punktami są fatalne wydarzenia z przeszłości narodu należącego do danej grupy etnicznej, którego pamięć jest podtrzymywana dzięki formacji kulturowej (teksty, obrzędy, pomniki) i zinstytucjonalizowanej komunikacji (recytacja, obrzędy, kontemplacja). Nazywamy je „figurami pamięci”. Pamięć kulturowa ma charakter rekonstrukcyjny, to znaczy zawsze odnosi swoją wiedzę do aktualnej sytuacji. (por. Assmann 1988: 12f).

  • Czy wojny, tragedie narodowe i wędrówki ludów mogą być zakodowane na podstawie łancucha pamięci zbiorowej-kulturowej w genach, które pokolenia przekazują następnym pokoleniom?

  • Czy w taki sposób może być Emigracja dziedziczona w wyniku transgeneracyjnego przekazywania kolejnym pokoleniom negatywnych doświadczeń?

Epigenetyka bada, w jaki sposób materiał genetyczny może reagować na zmiany środowiskowe. W myśl epigenetyki ekspresja właściwości ludzkich zachowań daje się wyjaśnić „nie genetycznie, lecz transgeneracyjnie: W myśl epigenetyki ekspresja właściwości ludzkich zachowań daje się wyjaśnić „nie genetycznie, lecz transgeneracyjnie: w tym sensie, że zostały one zdeterminowane w specyficznych fizjologicznych okolicznościach w odpowiednich momentach historii indywiduum i jego przodków”.

Chodzi tu więc o zapisaną na ciele pamięć o historii pochodzenia poszczególnych komórek ludzkich: „Dziedziczenie genetyczne polega na tym, że otrzymujemy właściwie kopię naszych rodziców, pełny zapis genotypu. W tym przypadku [w przypadku epigenetyki – A.A.] chodzi o coś zupełnie innego: hipotezę dziedziczenia także zachowań genów naszych przodków. Nie chodzi tu o zwykłą pamięć, która zapisuje historię życia w ludzkich mózgach, lecz o skutki ważnych wydarzeń, które mogły mieć wpływ na cały organizm” ( Artwińska 2016: 5).

W tej kwestii interesujące wydają się nie tylko konsekwencje, ale i przyczyny masowej migracji z Polski do krajów zachodnich.

Kontekst mojego eseju naukowego pt. "ŚLADAMI PRZODKÓW. PRZEMYŚLENIA O TRADYCJI MIGRACJI ZAROBKOWEJ Z POLSKI NA ZACHÓD W ŚWIETLE TERAŹNIEJSZEJ EPIGENETYKI TRAUMY..." nawiązuje do relacji między teraźniejszością a przeszłością, koncentrując się na tragicznych okresach w historii Polski, naznaczonych m.in. cierpieniem, bezpaństwowością i okupacją (do 1989 r.).

Z uwagi na to mogły powstać wielopłaszczyznowe i wieloaspektowe rozłamy na płaszczyźnie habitusu w polskich „światopoglądach”, które determinują migrację. Związek pomiędzy transgeneracyjnym przekazywaniem takich negatywnych doświadczeń i ich zależnościami przyczynowo-skutkowymi z migracją z Polski do krajów takich jak Niemcy i USA, która ma miejsce do dnia dzisiejszego, zostanie omówiony z perspektywy nowoczesnej epigenetyki.

Pozwala to przypuszczać, że istnieje związek pomiędzy trwającą do dziś migracją z Polski, a jej dziedziczonym habitusem przodków. Należy dodać, że poszczególne fragmenty książki nie tylko dostarczają wiedzy na temat dynamiki przemian rzeczywistości polskich migrantów zarobkowych, ale też stanowią teoretyczno-krytyczne studium, którego celem jest zrozumienie i wyjaśnienie źródeł, „perturbacji”, a także skutków analizowanych zjawisk oraz fenomenów.

Książka skłania do głębszej refleksji na temat skuteczności przekazów informacyjnych związanych z poszukiwaniem sensu migracji, a także do refleksji i odkrywania nowych perspektyw, tworzących, z powiązaniu z historią, inny wymiar migracji (Bubel 2023: Cover recenzji).

• Assmann, Jan ( 1988): Originalveröffentlichung in: Kultur und Gedächtnis, Frankfurt 1988, S : 9-19.
• Artwińska, Anna ( 2016): Transfer międzypokoleniowy, epigenetyka i „więzy krwi”: O Małej Zagładzie Anny Janko i Granicy zapomnienia Siergieja Lebiediewa
• Intergenerational Transfer, Epigenetics and ‘Blood Ties’: Anna Janko’s A Minor Extermination and Sergey Lebedev’s Oblivion.S: 13-29. Open Edition Journal. https://journals.openedition.org/td/6383.
• Bubel, Dagmara (2023): Rezcenzja książki Golombek Kornelii. Śladami przodków. Przemyślenia o tradycji migracji zarobkowej z Polski na Zachód w świetle terażniejszej Epigenetyki traumy. Kraköw. Wydawnictwo „AKAPIT.
• Mann,Thomas (2015): Joseph und seine Brüder. Frankfurt am Main. S. Fischer.