Wystawa i uroczystość zaprzysiężenia harcerskich pocztów sztandarowych

Muzeum Armii Krajowej podjęło współpracę ze Związkiem Harcerstwa Rzeczpospolitej. Dzięki harcerzom sztandary nie będą tylko eksponatami muzealnymi, będą miały swoich opiekunów i będą dalej uczestniczyć w najważniejszych uroczystościach.

Muzeum przygotowało pokaz unikatowych archiwaliów związanych z osobą ks. Prałata harcmistrza Zdzisława Peszkowskiego, który swoja służbę ojczyźnie rozpoczął właśnie w harcerstwie. Dokumenty udostępniła nam Fundacja Golgoty Wschodu, której założycielem i Prezesem był właśnie ks. Zdzisław Peszkowski Kapelan Rodzin Katańskich i Pomordowanych na Wschodzie.

Warto przypomnieć że, do zbiorów Muzeum AK trafiły również pamiątki po harcmistrzu O. Adamie Studziński kapelanie Związku Harcerstwa Polskiego.

Kilka lat temu w salach wystawowych zorganizowana został wystawa pt. "Stawiliśmy opór" poświęcona drugiej konspiracji harcerskiej. Jej autorem był druh harcmistrz Maciej Radnicki, o którym tu też należy wspomnieć.

Uroczystość zaprzysiężenie pocztów sztandarowych stała się okazja do zaprezentowania krakowianom historii jednej z najstarszych polskich drożyn harcerskich. Plansze ustawione na dziedzińcu prezentowały historię 5 Krakowskiej Drużyny Harcerskiej.

Wystawę przygotowali: Robert Springwald, Radosław Tatarczuch, pwd. Jakub Górniak HO, Kacper Kamuda HS, ćw. Michał Pelc.

Do Muzeum AK został przekazany sztandar 5 Krakowskiej Drużyny Harcerskiej uratowany w czasach stalinowskich przez harcerzy.

www.muzeum-ak.pl/aktualnosci,akcja-sztandar,280.html

Gawęda o historii sztandaru krakowskiej “piatki”.

Czuwaj Druhny i Druhowie,
Pewnego wieczoru przyszedł do mnie dh Zbigniew Nalepa i powiedział: "Antek - siedzisz mocno na krześle? Zawiązał się Komitet fundacji sztandaru dla naszej Piątki. Władze harcerskie w uznaniu zasług Drużyny w konspiracji oraz uszanowania Tych, którzy oddali swe młode życie za Ojczyznę, doceniając także obecny poziom pracy, osiągnięcia w pracy repolonizacyjnej na Ziemiach Odzyskanych - przyznały Drużynie prawo noszenia sztandaru."

Fundatorami sztandaru byli: pan Władysław Dziadoń i pani Anna Ostrogórska, członkowie KPH oraz byli członkowie Drużyny. Zaprojektowano sztandar, którego wygląd przedstawiamy:

Ufundowany Sztandar w dniu 28 kwietnia 1946 roku został poświęcony przez ks. Kardynała Adama Sapiechę w trakcie Mszy świętej przed głównym ołtarzem Katedry Wawelskiej a następnie oficjalnie przekazany drużynie na dziedzińcu arkadowym.

W 1949 roku ZHP zostało rozwiązane, a Piątka uległa likwidacji. Wtedy to, w gronie starszych harcerzy omawialiśmy sposób zabezpieczenia ukochanego Sztandaru przed oddaniem go władzom.W tej napiętej atmosferze 1950 roku sztandar drużyny zniknął z harcówki, która wówczas znajdowała się przy ul. Czarnowiejskiej, a my byliśmy przekonani o jego zarekwirowaniu przez ówczesne UB.

Prawda poznana wiele lat później była zupełnie inna...

W 1950 roku Sztandar ukrył nieznany nam wówczas harcerz spoza naszej drużyny - dh Zygmunt Kural. Kilka dni później, w swoim mieszkaniu został on aresztowany, a Sztandar, drzewce i dwa proporce zarekwirowane.

Aby doprowadzić do procesu i skazania Zygmunta Kurala UB postawiło mu zarzut przywłaszczenia mienia po rzekomo dokonanym włamaniu do naszej izby harcerskiej. Nasz sztandar, drzewce i dwa proporce były zaś dowodami rzeczowymi w jego procesie z 1952 roku. Dh Z. Kural otrzymał wyrok - 5 lat więzienia, a dowody procesowe zostały przekazane prawnemu spadkobiercy po zdelegalizowanym ZHP, do ZMP oddział w Krakowie i trafiły do jego archiwów.

Po odzyskaniu wolności w 1989 roku zaczęły się kolejne, tym razem już legalne, poszukiwania w podkrakowskich archiwach państwowych prowadzone przez Wędrowników Szczepu 5 KDH "Wichry", ale ślady znów się urywały, a nadzieja malała.

27 maja 2011 roku kiedy dostaliśmy niezwykłą wiadomość od harcerskich seniorów Krakowa - na portalu aukcyjnym Allegro został wystawiony sztandar 5 KDH. Po obejrzeniu zamieszczonych zdjęć całego sztandaru nie mieliśmy żadnych wątpliwości, to był NASZ SZTANDAR.

Przed zniszczeniem uratowała go Pani Janina Zemanek - z domu Lewicka, która prawdopodobnie wyniosła go nielegalnie z archiwum ZMP i przez te wszystkie lata ukrywała w swoim domu.

Uratowany sztandar, w trakcie uroczystości 100-lecia 5 KDH, został bezpłatnie przekazany na ręce przedstawicieli Rady Kręgu Totemowego "Synów i Dzieci Pioruna" oraz komendy Szczepu 5 KDH "Wichry". Dzięki temu dh "Puchacz Krzywodziób" - hm. Antoni Gryglowski w kręgu swych "Piątaków", tak jak to było w 1946 roku, kiedy ze swoją 5 KDH otrzymał go z rąk fundatorów, mógł znów oddać mu honor.

Środowisko 5 Krakowskiej Drużyny Harcerskiej
Muzeum Armii Krajowej, Kraków, dn. 14 kwietnia 2013

Muzeum AK w Krakowie poszukuje pamiątek i archiwaliów dokumentujących wysiłek zbrojny żołnierza polskiego w II wojnie światowej.

Zapraszamy do współpracy
Robert Springwald - Muzeum AK
rspringwald@o2.pl, rspringwald@muzeum-ak.pl
Fot: Karol Kowalski i Robert Springwald

Wystawa dostępną jest w:
MUZEUM ARMII KRAJOWEJ im. Generała Emila Fieldorfa-Nila
ul. Wita Stwosza 12, 31-511 Kraków
www.muzeum-ak.pl

Zapraszamy do Muzeum Armii Krajowej w Krakowie:
- od wtorku do niedzieli: od 11.00-18.00
- w poniedziałki Muzeum jest nieczynne