VI Światowy Zjazd Lotników Polskich 2012

W zjeździe wzięło udział ok. 200 uczestników reprezentujących stowarzyszenia weteranów lotnictwa działające w kraju i ponad 130 osób z zagranicy, głównie z Wielkiej Brytanii, Kanady i Stanów Zjednoczonych.

Gospodarzem wszystkich znakomicie przygotowanych uroczystości był dowódca Sił Powietrznych gen. broni Lech Majewski.

W mateczniku polskiego lotnictwa
Pierwszym etapem tegorocznego zjazdu była wizyta w 41 Bazie Lotnictwa Szkolnego, Muzeum Sił Powietrznych i Wyższej Szkole Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie – mateczniku polskiego lotnictwa.

Zebrani pod Pomnikiem Lotników reprezentanci wszystkich pokoleń lotników rozpoczęli swoją wizytę w Dęblinie od złożenia wieńca. Był czas również na zwiedzenie Muzeum Sił Powietrznych i zebranych tam już zabytkowych samolotów. W hangarze ze ekspozycją samolotów i śmigłowców Centrum Szkolenia Inżynieryjno-Lotniczego obejrzano samoloty, na których szkolą się współcześni piloci. Można się było również zapoznać z nowocześnie wyposażonymi salami wykładowymi tej lotniczej uczelni oraz laboratoriami i symulatorami.

Długo zapadnie w pamięci weteranów lotnictwa pokaz sprawności jaki zaprezentowali Kapitan Grzegorz Czubski i porucznik Bartosz Kida piloci MIG ów 29 z 23 Bazy Lotnictwa Taktycznego z Mińska Mazowieckiego. Tym bardziej, że MIG nosiły imiona własne - Urbanowicza i Ferićia upamiętniające naszych asów lotnictwa z II wojny światowej.

W dęblińskiej "Szkole Orląt" gości podejmował jej komendant gen. bryg. pil. dr Jan Rajchel.

Kolejnym spotkaniem weteranów ze współczesnym lotnictwem była niedzielna wizyta na Lotnisku Aeroklubu Warszawskiego. Niespodzianką przygotowaną przez aeroklubowych pilotów były przeloty samolotami Cesna. Większość, wiekowych przecież już gości, skorzystała z możliwość obejrzenia Warszawy z powietrza.

VI Światowy Zjazd Lotników Polskich miał też swoje oficjalne oblicze
Każdy z czterech dni zjazdu miał w programie spotkania z Dowództwem Sił Powietrznych. Weterani interesowali się planami modernizacji polskiego lotnictwa, zaś nawet najwyżsi stopniem dowódcy z uwagą słuchali wspomnień starszych kolegów.

Delegacja uczestników Zjazdu odwiedziła na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Złożona kwiaty: na grobach ofiar katastrofy smoleńskiej, autora Marsza Lotników ppor. Stanisława Latwisa, Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury i innych słynnych lotników.

W przeddzień Święta Lotnictwa uczestników zjazdu przyjął prezydent Bronisław Komorowski. Szczególnie zasłużonym prezydent wręczy awanse i odznaczenia.

Krzyżem Komandorskimi Orderu Odrodzenia Polski odznaczono Pułkownika Franciszka Kornickiego przybyłego z Wielkiej Brytanii i majora Marcelego Ostrowskiego z Kanady. Krzyże Oficerskie OOP otrzymali Kazimierz Pogorzelski, Edmund Filimon, Bolesław Malucha, Jerzy Kozarek, Izydor Koliński, Paweł Tyrała i Witold Wroński (zamieszkali w Polsce) oraz Andrzej Dąbrowa i Jerzy Główczewski ze Stanów Zjednoczonych, Złote Krzyże Zasługi otrzymali Janusz Bujnowski z Kanady i Danuta Sławińska z Wielkiej Brytanii.

Uroczysta Msza św. pod przewodnictwem biskupa polowego Józefa Guzdka rozpoczęła obchody Święta Lotnictwa. W Katedrze Polowej odsłonięto tablicę upamiętniającą płk. pil. Stanisława Skarżyńskiego.

W południe weterani wzięli udział w uroczystym apelu na Polu Mokotowskim w Warszawie. Nad dawnym lotniskiem wojskowym przeleciało po sześć samolotów F-16, MiG-29, Su-22 i TS-11 Iskra.

Święto Lotnictwa w Polsce jest obchodzone 28 sierpnia w rocznicę zwycięstwa Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury w największej międzywojennej imprezie lotnictwa sportowego - Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych (Challenge International des Avions de Tourisme) w 1932 roku w Berlinie. Zawody obejmowały lot okrężny na trasie kilku tysięcy kilometrów i próby techniczne, w tym krótki start i lot z minimalną prędkością. Żwirko i Wigura, lecąc samolotem RWD-6, zajęli pierwsze miejsce, pokonując załogi z innych krajów. We wrześniu tego samego roku zginęli w katastrofie, gdy w miotanym burzą samolocie urwało się skrzydło. Mija też 70. rocznica śmierci płk. Stanisława Skarżyńskiego - pilota, który w 1931 r. obleciał Afrykę i jako pierwszy Polak przeleciał przez Atlantyk, a zginął w czerwcu 1942 r. jako pilot bombowca polskiego dywizjonu RAF, oraz 20. rocznica sprowadzenia do kraju historycznego sztandaru Polskich Sił Powietrznych, przechowywanego obecnie w Dęblinie.

Nagroda "Błękitne skrzydła"– polski lotniczy Oskar
W takcie głównych uroczystości na Polach Mokotowskim ekipa programu telewizyjnego "Było nie minęło" otrzymała "Błękitne skrzydła", prestiżową nagrodę nadawaną co roku przez Krajową Radę Lotnictwa i redakcję miesięcznika "Skrzydlata Polska" za wybitne osiągnięcia w dziedzinie lotnictwa.

Wyróżniony zespół to - red. Adam Sikorski, kpt. pil. Wojciech Tomaszewski, Robert Kmieć, Tomasz Jastrzębski i Tomasz Smyk - za wieloletnie, efektywne i skuteczne poszukiwania na terenie całego kraju i zagranicą historycznych eksponatów lotniczych ukrytych w ziemi, w tym znalezienie w 2012 roku samolotu P-11, którym podczas wojny latał płk Wacław Król. W pracach tych czynnie uczestniczyło Muzeum AK.

"Błękitne skrzydła" otrzymał również Krzysztof Radwan, Dyrektor Muzeum Lotnictwa.

W zjeździe uczestniczyli między innymi:

• Franciszek KORNICKI (rocznik 1916), walczył w 317 Dywizjonie Myśliwskim "Wileński", a od 12 lutego 1943 r. był dowódcą 308 Dywizjonu Myśliwskiego "Krakowski". Mając 26 lat był wówczas najmłodszym dowódcą dywizjonu w Polskich Siłach Powietrznych. Natomiast od 28 kwietna 1943 roku dowodził 317 Dywizjonem Myśliwskim. Odznaczony za męstwo wojennym Orderem Virtuti Militari. Po wojnie pozostał w Anglii, pracował w RAF, a społecznie działał w Stowarzyszeniu Lotników Polskich w Wlk. Brytanii. Obecnie jedyny z żyjących dowódców dywizjonów PSP. Jest podpułkownikiem.
• Marceli OSTROWSKI (rocznik 1920). Pochodzi ze znamienitego rodu szlacheckiego, który wsławił się uchronieniem skarbu Korony Polskiej po drugim rozbiorze Polski (jego przodek był wówczas ministrem skarbu Korony). Strzelec pokładowy, latał w 301 dywizjonie bombowym "Ziemi Pomorskiej". Odznaczony za męstwo wojennym Orderem Virtuti Militari. Po wojnie zamieszkał w Kanadzie. Działa w Stowarzyszeniu Lotników Polskich w Toronto. Jego wspomnienia zostały opisane w książce "Wyżej niż piniory".
• Adam OSTROWSKI (rocznik 1919) porucznik pilot, latał między innymi w 317 dywizjonie myśliwskim "Wileńskim". Po wojnie pozostał w Wielkiej Brytanii. Od 1990 r. Przewodniczący Zarządu koła Stowarzyszenia Lotników Polskich w Londynie. Aktualny stopień - major.
• Tadeusz KARNKOWSKI (rocznik 1917), kapitan pilot, walczył w 316 dywizjonie myśliwskim. Odznaczony za męstwo wojennym Orderem Virtuti Militari. Mieszka na stałe w USA.
• Andrzej JEZIORSKI (rocznik 1922), porucznik pilot 304 Dywizjonu Obrony Wybrzeża. Po wojnie pilot brytyjskich linii lotniczych. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Polonia Restituta. Od 1999 roku wiceprezes Stowarzyszenia Lotników Polskich w Wielkiej Brytanii, a od 2006 r. przewodniczący Fundacji SLP. Aktualny stopień - podpułkownik.
• Stanisław JÓZEFIAK (rocznik 1919). W 1937 roku wstąpił do Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich w Bydgoszczy, gdzie przeszedł przeszkolenie ogólnowojskowe i kurs dla strzelców-radiotelegrafistów pokładowych. We wrześniu 1939 roku ewakuowany do Rumunii, gdzie dwukrotnie uciekał z obozu internowanych. W 1941 roku w Wielkiej Brytanii otrzymał stopień sierżanta i został skierowany do 304 dywizjonu bombowego "Ziemi Śląskiej". W maju 1941 roku w czasie lotu bojowego wyskoczył z płonącego samolotu, przy lądowaniu złamał nogę. Jego załoga zginęła. Po wyleczeniu kontynuował loty jako strzelec nad Francję, Niemcy i Atlantyk. W 1943 roku zgłosił się do szkolenia na samolotach Tiger Moth. W styczniu 1945 roku przeszedł przeszkolenie dla pilotów myśliwskich na Spitfire’ach. Poprzez służbę w jednostkach zapasowych trafił w czerwcu 1945 roku do 317 dywizjonu myśliwskiego "Wileńskiego", który stacjonował wówczas w Niemczech. Po demobilizacji osiadł w Derby. Za zasługi wojenne odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari oraz trzykrotnie Krzyżem Walecznych. W 1951 roku znalazł zatrudnienie jako pilot w amerykańskiej CIA. Aktualny stopień - major. Działał społecznie w Stowarzyszeniu Lotników Polskich. W czasie tegorocznych obchodów Święta Lotnictwa przekazał Muzeum Sił Powietrznych sztandar Koła SLP w Derby.
• Tadeusz KRZYSTEK (rocznik 1919). Plutonowy, instruktor przyrządów samolotowych. Służył między innymi w 302 dywizjonie myśliwskim. Od 1975 roku do 1999 roku sekretarz generalny Stowarzyszenia Lotników Polskich w Wielkiej Brytanii. Autor monografii "Personel Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii w latach 1940-47".
• Eugeniusz BORYSIUK (rocznik 1927), mechanik osprzętu samolotowego. Ukończył szkołę w Halton. Przewodniczący Komitetu Funduszu Społecznego SLP w Wielkiej Brytanii. Prezes Koła Małoletnich wychowanków w Helipolos.
• Mieczysław PODGORSKI, pułkownik pilot, uczestnik wojny obronnej 1939 roku, żołnierz obsługi pociągu pancernego "Bartosz Głowacki". Po wkroczeniu do Polski Armii Czerwonej, walcząc pod Lwowem 24 września 1939 roku dostał się do niewoli. Jako jeniec wojenny zesłany do łagru w rejonie rzeki Dźwiny. Tam pracował przy budowie linii kolejowej do Workuty. W 1941 roku przewieziony do łagru na południe Rosji w obwodzie Pierm. W maju 1943 roku wstąpił do tworzonej w Sielcach nad Oką 1 Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki. Początkowo otrzymał przydział do pułku czołgów, a po kilku miesiącach do tworzonego 1 pułku lotnictwa myśliwskiego "Warszawa". Brał udział we wszystkich operacjach powietrznych tego pułku od września 1944 roku do maja 1945 roku z operacja berlińską włącznie. Wykonał 20 lotów bojowych.

Fot. i tekst: Robert Springwald
Muzeum AK w Krakowie poszukuje pamiątek i archiwaliów dokumentujących wysiłek zbrojny żołnierza polskiego w II wojnie światowej. Zapraszamy! rspringwald@muzeum-ak.pl