Frajlich, Anna

“Pisanie po polsku w Ameryce stało się naturalną drogą mojego życia, prawdopodobnie teraz już pozbawioną stresu i bólu, których doświadczyłam na jej początku” - powiedziała Anna Frajlich podczas wystąpienia w maju 2002 r. na zjeździe Polskiego Instytutu Naukowego w Waszyngtonie. Związana od trzydziestu lat z Nowym Jorkiem Anna Frajlich jest wykładowcą języka i literatury polskiej na Uniwersytecie Columbia oraz na wydziale slawistyki NYU. Ma już ustaloną pozycję na emigracyjnej scenie literackiej, a na swoim koncie dosyć bogaty dorobek twórczy.

Urodziła się w Kirgizji w 1942 roku, po wojnie wraz z rodzicami zamieszkała w Szczecinie. Studiując polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim (1960-1965) należała do grupy Forum Poetów “Hybrydy”. Tam też nastąpił jej debiut poetycki. Przymusowa emigracja jako następstwo wydarzeń marcowych 1968 roku zawiodła ją najpierw do Austrii, potem do Włoch, by zakończyć wędrówkę w Nowym Jorku. Jak wspomina w jednym ze swych artykułów: “Musieliśmy od pierwszego dnia sami sobie radzić ze swą anonimowością i zdeklasowaniem, które często doskwierało bardziej niż niedostatek. Chcieliśmy utrzymać się na powierzchni, ale nie za cenę rezygnacji z ambicji zawodowych”.

Dzięki zdeterminowaniu, aby “przeskoczyć” owo “‘zdeklasowanie”, Anna Frajlich rozpoczęła studia na wydziale slawistyki New York University, gdzie w 1990 roku obroniła również pracę doktorską. W latach 1976-1981 pisała artykuły i recenzje o życiu kulturalnym Nowego Jorku. Przeprowadzała również wywiady dla Radia Wolna Europa, współpracowała z londyńskimi “Wiadomościami”. Równolegle rozwijała się jej twórczość poetycka. Pisząc o miłości, wygnaniu, przemijaniu Frajlich wykorzystuje motywy podróżne, toposy cyklu naturalnego, symbolikę Wiatru, Ognia, Ziemi, Wody. W “mowie żywiołów” schodzą się główne wątki jej poezji: autobiografia, tułactwo, problemy egzystencjalne.

Zbiory poezji, które wydała, to m.in.: “Aby namalować wiatr” (Londyn 1976), “Indian summer” (Nowy Jork 1982), “Który las” (Londyn 1986), dwujęzyczny wybór wierszy “Between dawn and the wind” (Austin, Teksas 1991), “W słońcu listopada” (Kraków 2000), “Znów szuka mnie wiatr” (Warszawa 2001).

Annie Frajlich nie obca jest też forma eseju i opowiadania, czego przykładem jest “Laboratorium” - obserwacje życia, mieszanki kulturowej i społecznej, różnych orientacji seksualnych Nowego Jorku. W twórczości Frajlich widać ewolucję, jaką przeszła w swej emigracyjnej i poetyckiej drodze, gdzie emocjonalizm i zmysłowość z czasem zastąpiła eligijna medytacja nad istnieniem, akceptacja, a nawet odnalezienie swego miejsca w życiu. Potwierdza to mówiąc: “Dopiero po latach, z obecnej perspektywy, mogę patrzyć na moje emigracyjne doświadczenie jako źródło inspiracji. Im bardziej było ono bolesne, tym większą przynosiło satysfakcję, była to prawdziwa lekcja życia”.