Nowy komiks o Karskim i inne wydarzenia związane z 100 rocznicą jego urodzin

Z okazji ustanowionego przez Sejm RP Roku Jana Karskiego polska dyplomacja na całym świecie upowszechnia wiedzę o dokonaniach bohaterskiego kuriera.

Dwudziestoośmioletni Jan Karski, naoczny świadek zagłady jako kurier Polskiego Państwa Podziemnego osobiście dostarczył szczegółowe raporty o działaniach Niemców wobec ludności żydowskiej przedstawicielom władz brytyjskich i zaapelował do brytyjskiego Ministra Spraw Zagranicznych Anthony’ego Edena oraz przedstawicieli mediów o powstrzymanie Holokaustu.

W lipcu 1943 roku, tuż po zagładzie warszawskiego getta przeprowadzonej przez nazistów, Jan Karski dotarł do Waszyngtonu, gdzie w Białym Domu spotkał się z Prezydentem Stanów Zjednoczonych Franklinem D. Rooseveltem. Działania Karskiego i fakty przedstawione w jego raporcie, które zebrał przedostając się dwukrotnie do getta warszawskiego, a następnie w przebraniu strażnika, do niemieckiego obozu przejściowego w Izbicy, nie spowodowały interwencji aliantów. Po II wojnie światowej Jan Karski osiadł w Stanach Zjednoczonych.

W 1998 r. izraelski Instytut Pamięci Yad Vashem, który uznał Karskiego za Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata, zgłosił jego kandydaturę do Pokojowej Nagrody Nobla. Jan Karski, w rzeczywistości Jan Kozielewski, zmarł w Waszyngtonie 13 lipca 2000 r. w wieku 86 lat.

Szóstego grudnia 2013 roku Sejm RP uchwalił 2014 rok Rokiem Jana Karskiego na wniosek ministra Spraw Zagranicznych Radosława Sikorskiego. Rok 2014 będzie zwieńczeniem czteroletniej kampanii przywracania pamięci o legendarnym emisariuszu, zainicjowanej przez Muzeum Historii Polski we współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych RP.

Polska dyplomacja w 2014 roku wspólnie z innymi partnerami zaplanowała szereg wydarzeń, które przyczynią się do popularyzacji dokonań Jana Karskiego (1914-2000). Rok poświęcony polskiemu bohaterowi został zainaugurowany 8 stycznia konferencją naukową i wystawą w Parlamencie Europejskim w Brukseli. Pełen działań związanych z dokonaniami wybitnego Polaka, późniejszego wieloletniego wykładowcy Georgetown University, był także miniony rok.
Poniżej prezentujemy ich przegląd oraz wybrane plany na rok 2014.

Wybrane wydarzenia związane z Janem Karskim w 2014 roku:

• 8 stycznia, Bruksela – Międzynarodowa inauguracja obchodów Roku Jana Karskiego odbyła się w Parlamencie Europejskim. Złożyły się na nią konferencja "Responsibility to protect", wystawa "Jan Karski. Człowiek wolności”. Spotkanie z postacią Jana Karskiego, jego spuścizną i dokonaniami rozpoczęło przesłanie wideo Zbigniewa Brzezińskiego. Wernisaż wystawy rozpoczął się przesłaniem wideo Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego.
• 25 stycznia, Rzym – inauguracją Roku Jana Karskiego we Włoszech rozpoczęła się 8. edycja Dni Pamięci i Dialogu. Ten interdyscyplinarny projekt jest realizowany co roku przez Instytutu Polski w Rzymie z okazji Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu pod patronatem Urzędu Miasta St. Rzymu. Na wydarzenie poświęcone legendarnemu polskiemu kurierowi złożyły się prezentacje: wystawy „Jan Karski. Misja dla ludzkości” i programu edukacyjnego „Jan Karski. Niedokończona misja” ,włoskiego wydania książki Jana Karskiego „Tajne państwo”, komiksu „Jan Karski. L’uomo che scopri l’olocausto” autorstwa włoskiego dziennikarza Marco Rizzo i rysownika Lelio Bonaccorso (Rizzoli Lizard, 2014) oraz unikatowych nagrań archiwalnych i wywiadów z udziałem Jana Karskiego włoskiej telewizji RAI.
• 26 marca, Berlin – dyskusja z udziałem prof. Timothy Snydera na temat dwóch świadków Holokaustu. Punktem wyjścia do dyskusji będą dwie publikacje obecne na rynku niemieckim "Freiwilig nach Auschwitz" Witolda Pileckiego oraz „Mein Bericht an die Welt” Jana Karskiego.
• 24 kwietnia, Waszyngton – konferencja na Georgetown University
• Maj, Madryt – Promocja "Tajnego Państwa" Jana Karskiego z udziałem wydawcy hiszpańskiego i dziennikarzy.
• Wrzesień, Chicago – konferencja na Loyola University
• 5-6 listopada, Warszawa – międzynarodowa konferencja zamykającą Rok Karskiego organizowana przez Fundację Edukacyjną Jana Karskiego, Muzeum Historii Polski we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwem Spraw Zagranicznych oraz Muzeum Historii Żydów Polskich.
• Wystawa „Jan Karski. Człowiek wolności” w 2014 roku odwiedzi kolejne kraje m.in. Wielką Brytanię, Stany Zjednoczone, Rosję, Francję, Chile, Estonię, Norwegię, Portugalię, Czechy, Szwecję, Hiszpanię.

Wybrane wydarzenia związane z Janem Karskim w 2013 roku:

• 22 stycznia, Nowy Jork - otwarcie wystawy „The World Knew. Jan Karski’s Mission for Humanity” (polski tytuł „Jan Karski. Człowiek wolności”) opracowanej przez Muzeum Historii Polski we współpracy z Jan Karski Educational Foundation, sprowadzonej do Nowego Jorku przez Stałe Przedstawicielstwo RP przy ONZ. Ekspozycja zawierająca materiały dotyczące wysiłku zbrojnego Polski w okresie II Wojny Światowej, młodości i wojennej misji Jana Karskiego, jego losów powojennych oraz dziedzictwa, była częścią programu Muzeum pt. The Jan Karski Unfinished Mission, który będzie kontynuowany w 2014. Wystawa odwiedziła już m.in. Chicago, Petersburg, Mediolan, Brukselę, Ottawę i Paryż.
• 4 marca, Nowy Jork - w siedzibie Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku odbyło się spotkanie z redaktorem Maciejem Wierzyńskim z okazji wydania w Polsce siedemnastu unikalnych wywiadów z Janem Karskim udzielonych „Głosowi Ameryki”.
• 18 marca, Waszyngton - Uniwersytet Georgetown w Waszyngtonie uhonorował Jana Karskiego, swojego profesora, który przez 40 lat wykładał w Szkole Służby Zagranicznej, wznawiając amerykańskie wydanie książki „Story of a Secret State” (polski tytuł „Tajne państwo”, bestsellera z 1944 roku (Wydawnictwo Georgetown University Press). Wznowieniu książki towarzyszyła dyskusja, w której uczestniczyli amerykańscy i polscy eksperci oraz osobistości takie jak była amerykańska Sekretarz Stanu Madeleine Albright, prof. Zbigniew Brzeziński, Ambasador RP w Waszyngtonie Ryszard Schnepf oraz rabin Harold S. White. Dzięki staraniom MSZ w książce ukazały się przedmowy osobistości ze świata nauki i polityki
• 24 kwietnia, Petersburg – otwarcie rosyjskiej wersji wystawy poświęconej Janowi Karskiemu. Ekspozycja była częścią obchodów 70. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim. Otwarciu wystawy towarzyszyło wznowienie rosyjskiego tłumaczenia “Tajnego państwa” Jana Karskiego (Astrel, 2012), wydanego po raz pierwszy w 1944 roku w Stanach Zjednoczonych.
• Kwiecień, Chicago - w Muzeum Polskim w Ameryce (Polish Museum of America) otwarto wystawę poświęconą Janowi Karskiemu. Wystawę poszerzono o eksponaty Muzeum Polskiego w Ameryce dokumentujące wydarzenia drugiej wojny światowej.
• Wystawa „Jan Karski. Misja dla ludzkości” w maju 2013 r. dotarła do Mediolanu. Towarzyszyła jej seria wykładów na uniwersytecie mediolańskim, konferencja naukowa oraz premiera włoskiego przekładu „Tajnego Państwa”.
• 31 maja, Nowy Jork - w Konsulacie Generalnym RP zainaugurowana została kampania, która ma popularyzować postać Jana Karskiego w Ameryce z okazji nadchodzącej rocznicy jego 100. urodzin. Zaplanowany na trzy lata program: Jan Karski US National Centennial Campaign ma upamiętnić kuriera Polskiego Państwa Podziemnego.
• W czerwcu 2013 r. Prezydencki Medal Wolności, najwyższe odznaczenie cywilne w Stanach Zjednoczonych, przyznany Janowi Karskiemu pośmiertnie w maju 2012 przez prezydenta Baracka Obamę dzięki zabiegom MSZ został przekazany Muzeum Miasta Łodzi, które mieści się w rodzinnym mieście Jana Karskiego i zgromadziło liczne pamiątki po wybitnym Polaku.
• 17 czerwca, Nowy Jork – w Konsulacie Generalnym RP odbyła się podwójna uroczystość Centrali Polskich Szkół Dokształcających: wręczenie stypendiów 28 absolwentom szkół oraz nagród laureatom konkursu dla młodzieży na stronę internetową poświęconą legendarnemu emisariuszowi polskiego Państwa Podziemnego.
• 24 września, Nowy Jork - Prezydent RP Bronisław Komorowski, Pierwsza Dama oraz Minister Spraw Zagranicznych RP Radosław Sikorski przybyli do Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku na spotkanie z przedstawicielami środowisk polonijnych, połączone z uroczystością wręczenia wysokich odznaczeń państwowych. Minister Spraw Zagranicznych Radosław Sikorski odznaczył Michała Mrożka członka Rady Fundacji Edukacyjnej Jana Karskiego odznaką honorową „Bene merito” za działalność wzmacniającą pozycję Polski na arenie międzynarodowej. Podczas uroczystości Prezydent RP odznaczył filantropa Zygmunta A. Rolata Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi RP za wsparcie projektów związanych z dziedzictwem polskich Żydów oraz dialogiem polsko-żydowskim.
• 6 listopada, Tel Awiw - Prezydent RP Bronisław Komorowski uczestniczył w uroczystym odsłonięciu wystawy o Janie Karskim w Centrum Icchaka Rabina.
• 14 listopada, Ottawa - wernisaż wystawy o Janie Karskim w Kanadyjskim Muzeum Wojny. Wystawa została była współorganizowana przez Ambasadę RP w Ottawie, Ministerstwo Spraw Zagranicznych oraz Fundację Edukacyjną Jana Karskiego. Do tych szczególnych wyróżnień może wkrótce dołączyć wyróżnienie kanadyjskie dla Karskiego. Kanadyjski minister Jason Kenney, który wziął udział w panelu dyskusyjnym dot. wystawy o Janie Karskim 17 listopada 2013 roku zapowiedział zgłoszenie inicjatywy w parlamencie federalnym nadania Karskiemu bardzo rzadkiego tytułu “Bohatera ludzkości” (Hero of Humanity).
• Listopad, Bruksela – wystawa „Jan Karski. Człowiek wolności” została otwarta w Laickim Centrum Żydowskim w Brukseli. Francuska wersja wystawy została przygotowana przez Instytuty Polskie w Brukseli i Paryżu i sfinansowana przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Wystawę do końca 2013 roku można było oglądać w Brukseli, a od początku stycznia 2014 roku jest ona prezentowana w Paryżu
• 19 listopada, Nowy Jork - Konsulat Generalny RP zorganizował uroczystość z okazji pierwszej rocznicy powstania Jan Karski Educational Foundation – siostrzanej organizacji Fundacji Edukacyjnej Jana Karskiego. W czasie obchodów nagrodę „The Spirit of Jan Karski” otrzymała ambasador Samantha Power, Stały Przedstawiciel Stanów Zjednoczonych przy ONZ.
• Grudzień 2013 - wydanie fotobiografii Jana Karskiego (Wydawnictwo VEDA) przy współpracy z MSZ

Opublikowanie przez Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych tzw. Raportu Karskiego (tytuł angielski “The Mass Extermination of Jews in German Occupied Poland”) >>>