Renty-Emerytury, Polska-USA cz. VIII

Przeliczenie na wniosek 
zainteresowanej osoby 
emerytury lub renty przed dniem wejścia w życie umowy
Umowa nie stanowi podstawy do żadnych roszczeń o wypłatę świadczenia za jakikolwiek okres poprzedzający datę wejścia w życie niniejszej Umowy, ani do jednorazowego świadczenia z tytułu śmierci, jeżeli dana osoba zmarła przed datą jej wejścia w życie.
Jednakże, zgodnie z postanowieniami Umowy, ustalenia dotyczące prawa do świadczeń dokonane przed datą jej wejścia w życie nie mają wpływu na prawa z niej wynikające. Ponadto zastosowanie umowy nie może spowodować jakiegokolwiek zmniejszenia kwoty świadczenia, do którego prawo ustalono przed datą jej wejścia w życie.

Świadczenia pieniężne (emerytury, renty) przyznane przed dniem wejścia w życie Umowy mogą być więc, na wniosek, ustalone ponownie, zgodnie z postanowieniami Umowy, jeżeli jest to korzystniejsze dla wnioskodawcy.

Przeliczenie emerytur i rent z zastosowaniem Umowy dotyczy osób, które posiadają okresy ubezpieczenia w Polsce i w USA, jednakże dotychczas - wobec braku umowy między tymi państwami - przysługujące im świadczenie z ZUS lub z instytucji amerykańskiej ustalone zostało w oparciu o okresy ubezpieczenia przebyte tylko w jednym państwie. Dotyczy to zatem takich osób pobierających emeryturę lub rentę z ZUS, którym dla przyznania prawa do świadczenia nie było konieczności uwzględnienia okresów ubezpieczenia w USA. Osoby takie mogą zgłosić do ZUS lub do instytucji amerykańskiej wniosek o przeliczenie emerytury lub renty z zastosowaniem umowy.

Przeliczenie emerytury lub renty z ZUS następuje od pierwszego dnia miesiąca, w którym zostanie zgłoszony wniosek. Jeżeli 
w wyniku przeliczenia okaże się, że świadczenie ustalone z zastosowaniem Umowy jest wyższe od poprzednio ustalonego, ZUS podejmie wypłatę świadczenia wyższego - jako korzystniejszego - począwszy od miesiąca, w którym osoba zainteresowana zgłosiła do ZUS wniosek o przeliczenie emerytury lub renty.

Jeżeli, w wyniku załatwienia wniosku okaże się, że wysokość świadczenia po przeliczeniu jest niższa niż wysokość świadczenia poprzednio pobieranego, osobie zainteresowanej będzie nadal wypłacane świadczenie dotychczasowe - jako korzystniejsze. Osoba zgłaszająca wniosek o przeliczenie świadczenia nie musi więc obawiać się, że wysokość przysługującego jej świadczenia ulegnie zmniejszeniu.

Odwołania i terminy
Umowa przewiduje, że pisemne odwołanie od ustaleń dokonanych przez instytucję właściwą jednej Strony można w sposób ważny złożyć także w instytucji właściwej drugiej Strony. Odwołanie jest rozstrzygane zgodnie z przepisami prawa Strony, od której ustaleń składane jest odwołanie.

Oznacza to, że odwołanie od decyzji ZUS w sprawie emerytury lub renty może być złożone przez osobę zamieszkałą w USA także za pośrednictwem amerykańskiej instytucji właściwej, czyli Social Security Administration. Odwołanie takie jest rozpatrywane zgodnie z przepisami prawnymi obowiązującymi w Polsce. Informację na temat postępowania odwoławczego od decyzji organów rentowych ZUS można znaleść w serwisie ZUS.

Wniosek, odwołanie lub inny dokument, który zgodnie z przepisami prawa jednej Strony powinien zostać złożony w określonym terminie w instytucji właściwej tej Strony, a który został złożony 
w tym samym terminie w instytucji właściwej drugiej Strony, uznaje się za złożony w terminie.

Gdzie uzyskać więcej informacji na temat Umowy

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS)
Informacji na temat stosowania postanowień Umowy w zakresie świadczeń emerytalno-rentowych z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) udzielają:

Departament Rent Zagranicznych w Centrali ZUS
ul. Senatorska 10
00-082 Warszawa
tel: +011-48-22-826-0553, 011-48-22 826-0763
e-mail: drz@zus.pl, www.zus.pl
Departament Rent Zagranicznych wykonuje w ramach ZUS funkcję instytucji łącznikowej, współpracującej z amerykańską instytucją łącznikową Social Security Administration (SSA) w Baltimore 
w zakresie obszaru świadczeń emerytalno-rentowych.

I Oddział ZUS w Warszawie
Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych
ul. Kasprowicza 151
01-949 Warszawa
tel: +011-48-22-569-3604, +011-48-22-569-3613
tel: +011-48-22-569-3593, +011-48-22-569-3650,
tel: +011-48-22-569-3651
I Oddział ZUS w Warszawie - Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych udziela szczegółowych informacji w indywidualnych sprawach dotyczących ustalania przez ZUS świadczeń emerytalno-rentowych z zastosowaniem Umowy w indywidualnych sprawach.

I Oddział ZUS w Warszawie wykonuje funkcję właściwej instytucji do załatwiania - we współpracy z amerykańską Administracją Zabezpieczenia Społecznego - Social Security Administration (SSA) - wniosków o świadczenia emerytalno-rentowe z ZUS podlegające koordynacji na podstawie Umowy. Jednostka ta jest uprawniona również do transferu świadczeń emerytalno-rentowych z ZUS osobom zamieszkałym na terytorium USA.

Terenowe jednostki organizacyjne ZUS - w podstawowym zakresie.

Kasa Rolniczego 
Ubezpieczenia Społecznego (KRUS)

Informacje na temat stosowania postanowień Umowy w zakresie świadczeń emerytalno-rentowych z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) można uzyskać w:

Biuro Świadczeń w Centrali KRUS
Al. Niepodległości 190
00-608 Warszawa, Polska
tel: 011-48-22-592-6412
e-mail: bs@krus.gov.pl, www.krus.gov.pl

Biuro Świadczeń z Centrali KRUS wykonuje w ramach KRUS funkcję instytucji łącznikowej w odniesieniu do systemu ubezpieczeń społecznych rolników, współpracującej z amerykańską instytucją łącznikową Social Security Administration (SSA) w Baltimore w zakresie obszaru świadczeń emerytalno-rentowych.

Social Security Administration (SSA)
Informacje na temat świadczeń przysługujących na podstawie prawa amerykańskiego z zastosowaniem Umowy można uzyskać w:

1. Federal Benefits Unit (Federalne Biuro Świadczeń)
   Ambasada USA w Warszawie
   ul. Piękna 12
   00-539 Warszawa, Polska
   tel: +011-48-22-504-2112, fax: +011-48-22-504-2122
   email: fbuwarsaw@state.gov
   
2. Social Security Administration w Baltimore OIO Totalization
   P.O. Box 17769
   Baltimore, MD 21235-70491, USA
   
3. Placówki terenowe Social Security (field offices) - w podstawowym zakresie.

Materiały informacyjne w języku polskim i angielskim, dotyczące warunków nabywania świadczeń amerykańskich można uzyskać na stronie internetowej instytucji amerykańskiej: www.ssa.gov/multilanguage.

Formularze dla klientów dla celów ubiegania się o świadczenia polskie i amerykańskie z zastosowaniem umowy o zabezpieczeniu społecznym dostępne są na stronie internetowej ZUS: www.zus.pl oraz na stronie internetowej SSA: www.ssa.gov.
Formularze te można także uzyskać w jednostkach terenowych ZUS i placówkach terenowych SSA.

Podsumowanie
Zalety porozumienia, głównie dla polskich emigrantów i ich rodzin, są niewątpliwe: umożliwi ono, niemożliwe dotychczas, otrzymywanie amerykańskich rent rodzinnych przyznanych osobom owdowiałym i sierotom zamieszkałym w Polsce, umożliwi otrzymywanie świadczeń przyznanych współmałżonkom amerykańskich emerytów zamieszkałym w Polsce, stworzy możliwość uzyskania emerytur i rent częściowych z jednego lub z obu państw osobom w Polsce i w Stanach Zjednoczonych, które pracowały 
w obydwu państwach i mimo to obecnie nie mają wystarczających okresów ubezpieczenia do przyznania świadczeń w jednym z tych państw lub w obydwu, wyeliminuje podwójne opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne jednocześnie do polskiego i amerykańskiego systemu przez osoby migrujące między Polską a Stanami Zjednoczonymi w celu wykonywania pracy, co będzie sprzyjało rozwojowi polsko-amerykańskiej współpracy gospodarczej.

Ponadto, poprzez zapewnienie zachowania praw nabytych oraz w trakcie nabywania, a także równe traktowanie obywateli obu państw przy przyznawaniu oraz transferze emerytur i rent, umowa będzie sprzyjać promocji legalnego zatrudnienia osób migrujących między Polską a Stanami Zjednoczonymi

Umowa, przy wszystkich jej zaletach, nie rozwiązuje jednak istotnego dla sporej grupy polonijnych emerytów problemu traktowania Polaków, którzy wypracowali emerytury w Polsce oraz w Stanach Zjednoczonych, ale nie otrzymują emerytury amerykańskiej w pełnej wysokości, gdyż podlega ona, sięgającym nawet 50%, potrąceniom w myśl obowiązującego w USA prawa o zapobieganiu nadmiernym świadczeniom emerytalnym osób otrzymujących emerytury zarówno od Social Security jak i z innych źródeł. W przypadku polonijnych emerytów źródłem tym są emerytury wypłacane im przez ZUS. Ta obowiązująca od 1982 roku ustawa, znana w USA jako Windfall Elimination Provision, zalicza do grupy „emerytalnych krezusów” nie tylko polonijnych emerytów, ale także kilkusettysięczną grupę rodowitych Amerykanów, którzy pobierają emerytury z tytułu pracy na kolei, w szkolnictwie itp. Ci z nich, którzy wykonywali także inne zajęcia, płacili składki na Social Security i wypracowali odpowiednią ilość lat otrzymują teraz świadczenia emerytalne również od Social Security, ale w zredukowanej wysokości. Wywołuje to u nich głębokie niezadowolenie, gdyż mimo składek w pełnej wysokości uiszczanych - jak pozostali podatnicy - otrzymują oni niższe świadczenia.

KONIEC
POLISH-AMERICAN PAGES 2009/10

Przygotowała na podstawie materiałów ZUS - Sabina Cyrulik, CPA