Dwie emerytury, a wiek emerytalny

Kiedy na emeryturę w Stanach
Pełny wiek emerytalny wynosi 66 lat dla osób urodzonych w latach 1943-1954. Dla osób urodzonych po roku 1954 pełny wiek emerytalny będzie stopniowo wydłużony, aż do osiągnięcia 67 roku życia. Dla urodzonych w roku 1955 pełny wiek emerytalny wynosi 66 lat + 2 miesiące, 1956: 66 lat + 4 miesiące, 1957: 66 lat + 6 miesięcy, 1958: 66 lat + 8 miesięcy, 1959: 66 lat + 10 miesięcy, od 1960 wzwyż: 67 lat.

Wcześniejszą emeryturę można już pobierać w wieku 62 lat, ale wtedy jest ona permanentnie pomniejszona zależnie od twego wieku. Na przykład, w wieku 62 lat otrzymasz emeryturę niższą o około 25% od pełnej emerytury przysługującej
w wieku lat 66.

Na spoczynek można również przejść później, po ukończeniu 66 lat, wtedy emerytura Social Security będzie odpowiednio podwyższona. O zależności wysokości świadczeń od wieku napiszę dla państwa innym razem.

Kiedy na emeryturę ZUS
W Polsce powszechnym wiekiem emerytalnym, zarówno w starym jak i w nowym systemie emerytalnym, jest 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn. Stary system emerytalny, obowiązujący dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 roku, przewiduje kilka rodzajów emerytur:

Emerytura tradycyjna
Prawo do emerytury przysługuje kobietom w wieku 60 lat, posiadającym co najmniej 20-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz mężczyznom w wieku 65 lat, posiadającym co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy.

Emerytury niepełne przewidziane są na podstawie artykułu 28 ustawy emerytalnej. Emeryturę może uzyskać kobieta, która osiągnęła 60 lat i ma co najmniej 15-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz mężczyzna w wieku 65 lat mający 20-letni okres składkowy i nieskładkowy. Okresy te w razie potrzeby mogą być uzupełnione okresami pracy w gospodarstwie rolnym. Emerytura ta nie podlega podwyższeniu do kwoty najniższej gwarantowanej emerytury (emerytura z obniżonym stażem ubezpieczeniowym).

Emerytury wcześniejsze
Kobiety, które pozostawały w stosunku pracy, mogą uzyskać pełną emeryturę w wieku 55 lat, jeżeli:

• udowodniły 30-letni okres składkowy i nieskładkowy albo
• udowodniły 20-letni okres składkowy i nieskładkowy i jednocześnie zostały uznane za całkowicie niezdolne do pracy.

Mężczyźni mogą uzyskać pełną emeryturę po osiągnięciu 60 lat, jeżeli:

• udowodnili co najmniej 35-letni okres składkowy i nieskładkowy albo
• udowodnili co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz zostali uznani za całkowicie niezdolnych do pracy.

Więcej informacji znajdziesz na: www.zus.pl

Nowy system emerytalny dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku nie wymaga przepracowania żadnej określonej liczby lat. Emerytura zależeć będzie od wysokości kapitału zebranego na koncie oraz od przewidywanej liczby lat pozostałego życia. Dlatego osobom w tej grupie wiekowej opłacać się będzie opóźnianie przejścia na spoczynek.

Od 1 stycznia 2011 roku ZUS nakłada na wnioskodawcę dodatkowy warunek: żeby otrzymać emeryturę, trzeba się zwolnić
z pracy i przedstawić odpowiednie zaświadczenie. Potem można się zatrudnić ponownie (pod warunkiem, że nas przyjmą).

Kiedy na łączoną emeryturę
1 marca 2009 r. weszła w życie umowa między Rzeczpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki o zabezpieczeniu społecznym. Wniosła ona kilka zmian dla polsko-amerykańskich emerytów i rencistów, a najważniejszą z nich jest możliwość łączenia okresów ubezpieczenia.

Jeżeli ktoś nie dopracował
w Stanach do 40 kwartałów, to po osiągnięciu amerykańskiego wieku emerytalnego może otrzymać częściową emeryturę Social Security przez połączenie amerykańskich okresów ubezpieczeniowych z polskimi. Nazywa się to połączeniem emerytur (totalization), choć jest to określenie nieprecyzyjne. To nie emerytury są łączone, lecz okresy ubezpieczeniowe. Niestety, pobieranie z SSA łączonej emerytury (totalized benefits) nie upoważnia do otrzymania ubezpieczenia Medicare.

Analogicznie, jeżeli ktoś nie wypracował w Polsce odpowiedniej liczby lat (patrz powyżej), to po osiągnięciu polskiego wieku emerytalnego może w ZUS ubiegać się o częściową emeryturę ZUS. Okresy ubezpieczenia w Polsce zostaną połączone z okresami ubezpieczenia w Stanach i na tej podstawie emerytura będzie odpowiednio wyliczona, co wyjaśniam dokładnie w książce pt. „Emerytura polska i amerykańska”.

Wniosek: Na emeryturę łączoną przechodzimy w wieku określonym przepisami danego kraju. W Stanach - począwszy od 62-go roku życia, w Polsce w wieku od 55 lat w zależności od płci i rodzaju emerytury.

Co robić?
Widocznie Polska jest zamożniejszym krajem od Ameryki, bo pozwala swoim obywatelom na znacznie wcześniejsze zaprzestanie zarobkowania. Co więc mają robić osoby, które są uprawnione do dwóch świadczeń?

Po ukończeniu 60 lat pani Ewelina może ubiegać się o emeryturę w Polsce (może to zrobić już w wieku 55 lat, ale świadczenia będą wtedy niższe). Jeżeli ma ona wystarczającą liczbę lat ubezpieczenia, to dostanie pełną emeryturę, w przeciwnym przypadku może ubiegać się o emeryturę częściową („łączoną”), bazowaną na łączonych okresach ubezpieczenia w Polsce i w Stanach.

Gdy pani Ewelina będzie gotowa na przejście na emeryturę Social Security, to złoży wniosek do SSA. Jeżeli nie będzie miała 10 lat stażu pracy, to może dostać częściową emeryturę Social Security, bazowaną na okresach pracy w USA i w Polsce.

Więcej o łączonych emeryturach, o tym jak i gdzie można się o nie ubiegać i jakie są konsekwencje ich otrzymywania piszę dla państwa we wspomnianej książce „Emerytura polska i amerykańska”. Podaję tam potrzebne wnioski oraz wyjaśniam, jak pełna i łączona emerytura wpływa na świadczenia Social Security. Osoby uprawnione do polskich i amerykańskich świadczeń powinny koniecznie przeczytać książkę pt. „WEP: Jak walczyć z redukcją Social Security dla Polaków jeszcze zanim złożą wniosek o emeryturę polską”, a z całą pewnością zanim udadzą się do Urzędu Social Security.

Elżbieta Baumgartner

Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników, m.in.”Powrót do Polski”, „Emerytura reemigranta w Polsce, podręcznik seniora wracającego do kraju”, ”Ubezpieczenie społeczne Social Security”, „WEP: Jak walczyć z redukcją Social Security dla Polaków”, ”Obywatelstwo z przeszkodami”. Są one dostępne w polonijnych księgarniach oraz bezpośrednio od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492. Spis tych i wielu innych poradników w internecie na stronie: www.poradniksukces.com