Rosjanie mogą oglądać wystawę o Polakach pomordowanych w ZSRR

Inicjatorami ekspozycji w Państwowym Muzeum Historii Gułagu są Ambasada RP w Moskwie i Konsulat Generalny RP w Petersburgu.

Ekspozycja zorganizowana przy udziale Centrum Naukowo-Informacyjnego „Memoriał” w Petersburgu opowiada o ponad 130 miejscach polskiej pamięci narodowej na terytorium Federacji Rosyjskiej. Prezentuje fotografie pomników, tablic pamiątkowych i krzyży, znajdujących się w różnych regionach Rosji. Zdjęcia wykonano m.in. na cmentarzach przy dawnych osadach specjalnych i nekropoliach ofiar terroru, a także w dawnych łagrach.

Wśród miejsc przedstawionych na wystawie są dwa polskie cmentarze wojenne - w Katyniu koło Smoleńska i w Miednoje koło Tweru. Spoczywają tam prochy polskich jeńców wojennych rozstrzelanych wiosną 1940 roku przez NKWD na rozkaz Józefa Stalina. 

Można również zobaczyć fotografie polskich grobów z okresu II wojny światowej z innych części Rosji. Mogiły z prochami Polaków znajdują się między innymi w obwodzie archangielskim, Republice Komi, obwodzie wołogodzkim, Karelii, obwodzie swierdłowskim, Kraju Permskim, obwodzie kostromskim, Kraju Krasnojarskim, obwodzie irkuckim, Kraju Ałtajskim i obwodzie orenburskim. Na Syberii zachowały się  dodatkowo polskie cmentarze z przełomu XIX i XX wieku. 

Po zajęciu ziem polskich przez Armię Czerwoną 17 września 1939 roku do najdalszych zakątków ZSRR wywieziono około 800 tysięcy Polaków, a niektóre źródła podają nawet, że deportowano ponad milion osób.

Podczas uroczystości otwarcia ekspozycji wyświetlono wielokrotnie nagradzany film Michała Kwiecińskiego „Jutro idziemy do kina” z 2007 roku - opowieść o maturzystach, których plany na przyszłość pokrzyżował wybuch II wojny światowej. 

Wystawa, którą obecnie można zobaczyć w Moskwie, wcześniej była pokazywana w Państwowym Muzeum Historii Politycznej Rosji w Petersburgu. Zostanie też przedstawiona w innych regionach Rosji, a następnie trafi do Polski. 

Państwowe Muzeum Historii Gułagu w Moskwie powstało w 2001 roku z inicjatywy Antona Antonowa-Owsiejenki, znanego historyka, publicysty i pisarza, który sam spędził 13 lat w stalinowskich więzieniach i łagrach.

Biuro Rzecznika Prasowego
Ministerstwo Spraw Zagranicznych