Portal "Polska i Polacy w II wojnie światowej" w 7 wersjach językowych

Portal „Polska i Polacy w II wojnie światowej” działający od 7 maja pod adresem internetowym www.ww2.pl powstał w siedmiu wersjach językowych w ramach obchodów 70. rocznicy zakończenia II wojny światowej. Autorem opublikowanych w nim tekstów jest prof. dr hab. Jerzy Kochanowski z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, redaktor naczelny „Przeglądu historycznego”. Artykuły zostały zilustrowane unikatowymi zdjęciami pochodzącymi m.in. z Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. W. Sikorskiego w Londynie, które do tej pory były rzadko publikowane.

Portal pokazuje wyjątkowość Polski w II wojnie światowej oraz niezwykle skomplikowaną konfigurację jej losów, na których zaważyło położenie kraju między dwoma mocarstwami - Niemcami i Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR). Dowiemy się z niego o kampanii wrześniowej 1939 roku i działalności rządu polskiego na uchodźctwie. Portal wiele miejsca poświęca organizacji Polskiego Państwa Podziemnego oraz podziemnej armii - od 1942 roku zwanej Armią Krajową. Bo choć we wszystkich okupowanych krajach Europy istniały struktury konspiracyjne, tylko w Polsce powstało prawdziwe tajne państwo, z armią, ministerstwami, parlamentem, policją, a nawet opieką społeczną. 

Polacy walczyli niemal na wszystkich frontach II wojny światowej, od Narwiku do Wilhelmshaven, od Tobruku po Bolonię i Monte Cassino. „Legendarny stał się udział polskich lotników w trwającej od lipca do października 1940 roku powietrznej bitwie o Anglię. Polscy piloci, w liczbie 144 osób (co stanowiło ok. 5% wszystkich lotników RAF), zestrzelili ok. 170 i uszkodzili 36 niemieckich samolotów, czyli ok. 12% całych strat Luftwaffe podczas Battle of Britain. Większość tych zestrzeleń - aż 126! - była zasługą 303. Dywizjonu Myśliwskiego Warszawskiego  im. Tadeusza Kościuszki, uznanego za najlepszą jednostkę w RAF.” - czytamy w nowym portalu MSZ i Domu Spotkań z Historią. 

„Najważniejszą polską bitwą tego okresu była ta toczona codziennie przez całe społeczeństwo o fizyczne przetrwanie.(…) Żeby przeżyć, należało łamać narzucone niemieckie prawodawstwo, codziennie ryzykując wysłanie do obozu koncentracyjnego lub wręcz życie.” - pisze prof. Kochanowski. Podczas całej wojny 2,8-3 mln obywateli polskich zaznało losu robotników przymusowych - najbardziej tragicznego w przemyśle, przede wszystkim zbrojeniowym.

O bohaterskich postawach Polaków podczas II wojny światowej czytelnicy nowego portalu dowiedzą się na przykładzie takich jak osób Witold Pilecki, Jan Karski czy Irena Sendler. Żołnierz Armii Krajowej Rotmistrz Pilecki (1901-1948) we wrześniu 1940 roku na ochotnika dostał się do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, by zdobyć informacje o dokonywanych tam potwornych zbrodniach. Swoje sprawozdanie o dziejącym się w obozie ludobójstwie przemycił do Warszawy skąd dotarło ono do polskiego rządu na uchodźstwie i aliantów zachodnich: Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych. W obozie zorganizował także siatkę konspiracyjną, która miała na celu pomoc więźniom i wręcz przygotowanie ich do walki.

Jan Karski (1914-2000), człowiek, który chciał powstrzymać Holocaust, wyruszył w 1942 roku do Londynu z misją poinformowania aliantów zachodnich o eksterminacji Żydów. Choć ryzykował życie, jego doniesienia zostały zignorowane. Dopiero opublikowana w Bostonie w 1944 roku jego książka „Tajne państwo” otworzyła oczy Zachodu na cierpienie Polaków i Żydów pod okupacją niemiecką. Irena Sendler (1910-2008) w ramach Rady Pomocy Żydom „Żegota” uratowała ok. 2500 żydowskich dzieci umieszczając je u polskich rodzin oraz w sierocińcach, także kościelnych. Podczas II wojny światowej w okupowanej Polsce w akcję pomocy Żydom zaangażowanych było od kilkudziesięciu do kilkuset tysięcy obywateli polskich. Polacy stanowią też dzisiaj największą grupę odznaczonych za ratowanie Żydów przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (ponad 6.500 osób na ogólną liczbę 25.700 - wg stanu na rok 2015).

Polska była jedynym państwem, które w Europie walczyło od pierwszego do ostatniego dnia II wojny światowej. Od 1 września 1939 r. do 8 maja 1945 r. przez wszystkie polskie formacje wojskowe - regularne armie, oddziały partyzanckie i wojska konspiracyjne - przeszło około 2 mln Polaków. W końcowym okresie wojny w polskich oddziałach na wszystkich europejskich frontach znajdowało się około 600 tys. żołnierzy (piechoty, broni pancernej, lotnictwa i marynarki), a latem 1944 r. w czasie podjęcia otwartej walki z wycofującymi się Niemcami podziemie zbrojne miało ponad 300 tys. zaprzysiężonych żołnierzy. Można więc stwierdzić, iż Polska wystawiła czwartą pod względem liczebności armię aliancką.

Na zdjęciu: Gibraltar, 4 lipca 1943. Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych generał Władysław Sikorski dokonuje przeglądu kompanii polskich żołnierzy przybyłych do Gibraltaru z Hiszpanii. Tego samego dnia generał Sikorski zginął w katastrofie lotniczej, tuż po starcie z lotniska w Gibraltarze. Fot. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie / Ośrodek Karta

Biuro Rzecznika Prasowego
Ministerstwo Spraw Zagranicznych