Komunikat IPN w sprawie Krzyża Wolności i Solidarności

Wypełniając nasz obowiązek, wysyłamy do osób, spełniających warunki wyżej wymienionej ustawy, blankiet wniosku o nadanie odznaczenia Krzyż Wolności i Solidarności, który stanowi załącznik do rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dn. 2 lutego 2011 r. (DzU nr 30, poz. 152).

Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Parlament w odpowiedzi na liczne wnioski płynące ze strony środowisk opozycyjnych. Został pomyślany jako odznaczenie łączące byłych działaczy opozycji antykomunistycznej i podziemnej "Solidarności", bez względu na ich późniejsze wybory i  poglądy. Równocześnie restytuowano Krzyż Niepodległości, ustanowiony w 1930 r. Krzyż Wolności i Solidarności kształtem nawiązuje do tego odznaczenia.

Krzyż Wolności i Solidarności jest również świadomym nawiązaniem ideowym do Krzyża Armii Krajowej, do którego mają prawo wszyscy byli żołnierze Polski Podziemnej, także bez względu na ich ówczesne i późniejsze poglądy. Weterani walk o niepodległość przyjmowali go zawsze z radością i bez zastrzeżeń.

Byłoby wielką szkodą, gdyby Krzyż Wolności i Solidarności stał się argumentem w bieżących sporach, a nie znakiem wspólnoty i solidarności.

Pracownicy Instytutu Pamięci Narodowej - historycy i archiwiści - z zaangażowaniem prowadzą prace nad przygotowaniem wniosków, by można było wyróżnić i upamiętnić wszystkich, którzy przyczynili się w latach 1956-1989 do odzyskania niepodległości, i liczą w tej sprawie na dobrą współpracę i zrozumienie ze strony zainteresowanych osób.

Ustawa o orderach i odznaczeniach z dn. 16 października 1992 r., znowelizowana 5 sierpnia 2010 r. w art. 30 stanowi, że organ upoważniony, czyli prezes Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu występuje do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z wnioskami o nadanie Krzyża Wolności i Solidarności nie tylko z własnej inicjatywy, ale także na wniosek organizacji społecznych, zawodowych i organów samorządowych.

Liczymy w tej sprawie szczególnie na pomoc i współpracę ze strony stowarzyszeń, skupiających byłych działaczy opozycji antykomunistycznej, przede wszystkim w trosce o to, by nie pominąć nikogo, kto powinien otrzymać to odznaczenie.

Informujemy, że pierwsze odznaczenia zostały nadane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej poszkodowanym w czerwcu 1976 r. w Radomiu.
Instytut Pamięci Narodowej- Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Jerzy Bukowski