Katyńska skarga w Strasburgu

O wyczerpaniu przez rodziny ofiar katyńskich drogi prawnej w Rosji i ich decyzji skierowania sprawy do strasburskiego trybunału pisałem już kilkakrotnie w poland.us
   
Przypomnę więc tylko krótko, że w styczniu Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego  Federacji Rosyjskiej oddaliło zażalenie dwojga rosyjskich prawników, reprezentujących rodziny 10 ofiar mordu NKWD na polskich oficerach w Katyniu w 1940 roku, z powodu przedawnienia. Utrzymało w ten sposób w mocy wyrok Moskiewskiego Okręgowego Sądu Wojskowego.
   
Adwokaci Anna Stawicka i Roman Karpiński domagali się odtajnienia dla rodzin postanowienia Głównej Prokuratury Wojskowej Rosji z 21 września 2004 roku o umorzeniu śledztwa w sprawie tej zbrodni. Żądali też formalnego uznania bliskich pomordowanych za poszkodowanych, co pozwoliłoby im na występowanie do sądu o pośmiertną rehabilitację swoich krewnych a także - w wypadku wznowienia dochodzenia -  na składanie wniosków dowodowych. Orzeczenie Kolegium Wojskowego Sądu Najwyższego FR jest prawomocne i zakończyło postępowanie w tej sprawie.
   
- Wyczerpaliśmy drogę prawną w Rosji zarówno w procedurze dotyczącej rehabilitacji, jak i odtajnienia postanowienia o umorzeniu śledztwa. Po uzyskaniu pisemnego uzasadnienia orzeczenia Kolegium Wojskowego, pod koniec maja złożyliśmy skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Jest to skarga Witomiły Wołk-Jezierskiej i innych osób przeciwko Federacji Rosyjskiej. Wniosło ją trzynastu krewnych dziesięciu ofiar zbrodni katyńskiej - powiedział Kamiński dziennikarzowi PAP.
   
Skarga dotyczy naruszenia Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Podniesiono w niej fakty nieprzestrzegania przez Rosję wielu przepisów Konwencji, w tym m.in. o prawie do życia oraz o prawie do poznania pełnej informacji o losie i okoliczności śmierci ofiar zbrodni katyńskiej przez ich bliskich.
   
Skarżący wnioskują o tzw. szybką ścieżkę, ponieważ w ich gronie znajdują się osoby w podeszłym wieku, dla których czas ma istotne znaczenie,  w tym wdowy w wieku 91 i 94 lat.     - Spodziewamy się, że w przypadku zastosowania przyspieszonej procedury całe postępowanie przed Trybunałem mogłoby zostać przeprowadzone w ciągu roku - dodał Kamiński.
   
Oprócz niego skarżących przed Trybunałem reprezentują adwokaci z Polski: Roman Nowosielski i Bartłomiej Suchański oraz Anna Stawicka i Roman Karpiński z Rosji.
   
Wedle wypowiedzi Kamińskiego dla PAP zarejestrowanie skargi jest decyzją formalną i oznacza, że Trybunał nie dopatrzył się żadnych legislacyjnych uchybień. Jednocześnie Trybunał zwrócił się do prawników o dostarczenie pewnych dokumentów, w tym orzeczeń sądów rosyjskich, kończących postępowania. Na tej podstawie zdecyduje, czy skarga zostanie dopuszczona do merytorycznego rozpoznania.
   
PAP przypomina, że jest to druga skarga Polaków w sprawie Katynia w Strasburgu, ponieważ Europejski Trybunał Praw Człowieka zakomunikował już rządowi rosyjskiemu  o wniesieniu skargi w imieniu dwóch innych bliskich ofiar zbrodni katyńskiej. Są nimi krewni Jerzego Janowca i Antoniego Trybowskiego - jeńców obozu w Starobielsku, rozstrzelanych w Charkowie. Zawiadamiając rząd Rosji o zajęciu się tą sprawą, Trybunał poprosił m.in. o przedłożenie mu przytoczonego już wyżej postanowienia GPW FR z 21 kwietnia 2004 roku.
   
Jak zapowiedział Kamiński, niebawem w Europejskim Trybunale Praw Człowieka skargę dotyczącą kolejnej grupy ofiar katyńskich złoży rosyjskie Stowarzyszenie Memoriał.

Jerzy Bukowski