Remont krzyża na Giewoncie

Przez kilka miesięcy szczegółowym badaniom poddawali go członkowie Zespołu Pracowników Naukowych Akademii Górniczo- Hutniczej w Krakowie we współpracy z Zakładem Robót Górniczych i Wysokościowych AMC.
   
Teraz, kiedy sporządzono już  fachową diagnozę (okazało się, że konstrukcja jest w lepszym stanie, niż się spodziewano), można przystąpić do niełatwych - z uwagi na położenie obiektu - prac remontowych. Będą one polegały na wzmocnieniu podstawy krzyża, dokładnym jego oczyszczeniu, uzupełnieniu ubytków i pokryciu powłoką zabezpieczającą przed korozją.
   
Wedle udzielonej Polskiej Agencji Prasowej wypowiedzi kierownika zespołu badającego krzyż - doktora habilitowanego Tadeusza Mikosia z Katedry Wytrzymałości Materiałów i Konstrukcji AGH, jego posadowienie jest na tyle mocne, że nie zagraża konstrukcji, ale należy je na wszelki wypadek wzmocnić poprzez wprowadzenie ośmiu trzymetrowych kotw.
   
- Takie rozwiązanie wzmocni związanie podstawy krzyża z monolitem wapiennym, jak również będzie służyć do lepszego odprowadzania ładunków piorunowych, które w niego biją - powiedział Mikoś.
   
Według wyliczeń naukowców w przeciągu 108 lat w krzyż mogło uderzyć nawet kilkadziesiąt tysięcy piorunów, naruszając jego podstawę.
   
Naukowcy z AGH stwierdzili też małe odchylenie od osi pionowej (w granicach 12 cm) i niewielkie skręcenie całej konstrukcji w prawo, a także korozję. Jest to spowodowane oddziaływaniem wiatrów lub wadliwą konstrukcją.
   
- Nie jesteśmy w stanie stwierdzić, jak było na początku istnienia tego krzyża, kiedy górale 108 lat temu wynosili jego elementy na Giewont i jak je wówczas montowali  - wyjaśnił Mikoś.
   
Prawdopodobnie krzyż nie został zbyt solidnie zamontowany w otworze fundamentowym. Brak dokumentacji powykonawczej rodzi przypuszczenia naukowców, że  od samego początku mógł być lekko skręcony i odchylony od pionu.
   
Do władz Tatrzańskiego Parku Narodowego już zgłaszają się firmy, które chcą podjąć się remontu tego obiektu za darmo, w ramach wkładu w ideę jego pielęgnowania. Dla zwycięzcy przetargu będzie to znakomita promocja, bo przecież górujący nad Zakopanem krzyż na Giewoncie jest znany każdemu Polakowi, a dodatkowo rozsławił go Jan Paweł II podczas pamiętnej Mszy Świętej pod Wielką Krokwią w 1999 roku.
   
- Prace remontowe ruszą zaraz po wyłonieniu wykonawcy, być może już w połowie czerwca - powiedział dziennikarzowi PAP Paweł Skawiński, dyrektor TPN.
   
Byłoby dobrze zakończyć je przed nadejściem pierwszych śniegów. Potrwają z pewnością kilka miesięcy, podczas których trzeba będzie wstrzymać ruch turystyczny na szczycie Giewontu.
   
Krzyż jest wpisany do rejestru zabytków, dlatego na każdy jego remont potrzeba zezwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Joanna Hongo-Jachymiak - przedstawicielka Małopolskiego Konserwatora Zabytków Jana Janczykowskiego zapowiada, że wyda zgodęon  tak szybko, jak tylko się da.

Jerzy Bukowski