29 czerwca 2008 roku informowałem użytkowników portalu poland.us w artykule pt. \"Groby w internecie\" o bardzo ciekawej inicjatywie studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, którzy podjęli się pionierskiego w skali kraju dzieła zinwentaryzowania wszystkich grobów wojennych (od czasów potopu szwedzkiego po okres stalinowski), znajdujących się na terenie Małopolski.
"Dzięki ich żmudnej (ale jeszcze nie zakończonej) pracy Małopolski Urząd Wojewódzki mógł uruchomić stronę internetową www.muw/pl.groby wojenne, na której znalazły się opisy i zdjęcia miejsc pochówków żołnierzy różnych narodowości, spoczywających na blisko tysiącu cmentarzach i w kilkuset pojedynczych grobach."
Miło mi więc donieść dzisiaj, że krakowscy studenci znaleźli w ostatnich miesiącach 49 niezidentyfikowanych wcześniej grobów wojennych w powiatach tatrzańskim i nowotarskim, o czym poinformowano podczas konferencji prasowej w Małopolskim Urzędzie Wojewódzkim.
Jak dowiedzieli się obecni na niej dziennikarze, studenci historii z kół naukowych UJ i UP najczęściej dowiadywali się o tych mogiłach od okolicznych mieszkańców.
- Drogi do odnalezienia nowych obiektów były różne: od rozmów z mieszkańcami i proboszczami parafii, urzędnikami i pasjonatami historii, po przeglądanie ksiąg parafialnych i literatury fachowej - powiedział Marek Hańderek z Koła Naukowego Historyków Studentów UJ.
Udział w tym projekcie był ciekawą i pouczającą przygodą dla pasjonatów ojczystych dziejów, a dzięki odkryciu tych grobów z pewnością uda się ocalić je od zapomnienia i zniszczenia. Część z nich znajduje się w miejscach nieoznaczonych: na łąkach i w lasach, np. zbiorowe mogiły żołnierzy niemieckich w Łopusznej, czy Żydów w Tylmanowej.
- Znaleźliśmy dużo więcej niezidentyfikowanych grobów, ale 49 w sposób bezsporny udało się zakwalifikować jako miejsce pochówku osób, które zginęły w wyniku działań wojennych - dodał w trakcie konferencji Dawid Golik z Biura Edukacji Publicznej Krakowskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, współpracującego w tym dziele ze studentami i z Urzędem.
Sporządzone przez studentów opisy zawierają informacje o narodowości, stopniu wojskowym i wieku pochowanych (o ile dało się to ustalić), przynależności do formacji bojowej (oczywiście w momencie śmierci), dacie i okolicznościach zgonu na polu walki lub w szpitalu na skutek odniesionych ran.
W 21 innych mogiłach pochowani zostali np. konfidenci lub osoby, które zmarły w czasie wojny, ale nie w związku z przejściem frontu lub działaniami okupanta. Informacje o 37 kolejnych mogiłach są wciąż weryfikowane. O 7 miejscach pochówku żołnierzy niemieckich - jak zapowiedział Marcin Przewoźniak z Wydziału Polityki Społecznej Urzędu - zawiadomiona zostanie Fundacja Pamięć, a znajdujące się tam szczątki po ekshumacji trafią najprawdopodobniej na cmentarz w Siemianowicach Śląskich.
Małopolski Urząd Wojewódzki każdorazowo zawiadamia władze danej gminy, że mają na swoim terenie nieznane wcześniej groby wojenne.
W przyszłości powstanie wzorowana na małopolskiej ogólnopolska platforma internetowa z ujednoliconymi bazami grobów wojennych wszystkich 16 województw. Być może w realizację tego projektu włączą się także studenci innych polskich uczelni.
Jerzy Bukowski
KATALOG FIRM W INTERNECIE