Jak uchronić groby bohaterów narodowych przed likwidacją?

„- Powstańcy poprosili nas o pomoc, dlatego podjęliśmy działania w celu podjęcia prac nad projektem ustawy. Niestety, zagrożenie jest realne. Groby powstańców i bohaterów narodowych są likwidowane, mamy takie przypadki udokumentowane. Projekt ustawy ma powstrzymać to zjawisko. Naszym działaniem chcemy poruszyć sumienia warszawiaków” - powiedział gazecie prezes Fundacji Rafał Szczepański.

I wiceprezes Związku Powstańców Polskich Zbigniew Galperyn przypomniał na łamach „DP”, że jego organizacja w swojej długoletniej działalności występowała już o oznaczenie mogił powstańczych, ale sprawa rozbiła się o przepisy, ponieważ grób jest własnością prywatną i trzeba każdorazowo zdobyć zgodę rodziny, aby móc umieścić na nim stosowną karteczkę.

Dlatego powołujący się na zapisy ustawowe zarządcy cmentarzy często likwidują nieopłacone groby bohaterów Rzeczypospolitej.

„Ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych przewiduje bowiem - zarówno w przypadku cmentarzy komunalnych, jak i zarządzanych przez kościoły i związki wyznaniowe - że grób może być zlikwidowany po 20 latach od pochówku. Są jednak wyjątki - nie można likwidować grobu, jeśli po upływie 20 lat ktokolwiek zgłosi zastrzeżenie i uiści opłatę cmentarną. Inny wyjątek dotyczy mogił murowanych przeznaczonych do chowania więcej niż jednej osoby. Zabroniona jest też likwidacja miejsc mających <wartość pamiątek historycznych albo wartość artystyczną>” - czytamy w gazecie.

Projekt ustawy zakłada przyznanie prezesowi Instytutu Pamięci Narodowej kompetencji do wydania decyzji administracyjnej o zakazie likwidacji grobu bohatera narodowego na uzasadniony wniosek wojewody, a także organizacji społecznych lub członków rodziny osoby pochowanej. Będzie ją można zaskarżyć do sądu administracyjnego.

„Koszty utrzymania grobu, którego likwidacja została zakazana, poniesie, co do zasady, budżet państwa - informuje Fundacja. Jak dodaje, prezes IPN mógłby również porozumieć się z władzami samorządowymi lub fundacjami czy stowarzyszeniami, których celem jest zachowanie godnej pamięci o bohaterach narodowych i powierzyć im zadania związane z utrzymywaniem grobu wraz z możliwością ubiegania się o dofinansowanie w formie dotacji z budżetu państwa” - napisała „GP”.

Instytut byłby również zobowiązany do stworzenia oraz bieżącego aktualizowania Bazy Miejsc Spoczynku Bohaterów Narodowych, która miałaby powstać w ciągu pół roku od dnia wejścia w życie ustawy i zawierać informacje o miejscach pochówku bohaterów, a także o działaniach podjętych przez IPN w celu zapewnienia im należytej ochrony.

Według projektu ustawy zwiększeniu z 2 lat do 3 powinna ulec kara za znieważenie takiego grobu. Sąd mógłby również orzekać nawiązkę na rzecz organizacji społecznej zajmującej się otaczaniem opieką miejsc spoczynku bohaterów narodowych.

Autorzy projektu liczą na poparcie ze strony parlamentarzystów, czyli wniesienie go jako poselskiego.

„Obowiązek zachowania godnej pamięci o tych osobach ciąży nie tylko na członkach rodziny zmarłego, ale na całym państwie i społeczeństwie. Nie powinno dochodzić do sytuacji, gdy brak krewnych gotowych wnieść opłatę cmentarną powoduje, że po stronie zarządcy cmentarza powstaje możliwość ponownego użycia grobu do pochowania innej osoby” czytamy w cytowanej przez gazetę petycji Fundacji Pamięci o Bohaterach Powstania Warszawskiego skierowanej do parlamentarzystów, pod którą podpisali się również członkowie prezydium Związku Powstańców Warszawskich: Zbigniew Galperyn i Eugeniusz Tyrajski.

Politycy obozu rządzącego popierają ten projekt, zwłaszcza że widzą w nim społeczne przedsięwzięcie mające upamiętnić tych, którzy poświęcili życie za Ojczyznę.

„- Nasz Sejm potrafi szybko pracować. Liczymy na to, że uda się uchwalić ten projekt przed 100-leciem niepodległości Polski” - skomentował w rozmowie z „Gazetą Prawną” Rafał Szczepański.

Michał Klonowski
Polish Pages Daily News
Amerykański Portal Polaków