Matejko w drodze na ASP

Jest to znakomite miejsce, ponieważ Matejko niemal przez całe swe długie życie mieszkał na ulicy Floriańskiej, a pracował na pobliskiej ASP; przemierzał więc przynajmniej dwa razy dziennie krótką drogę (ok. 3 minuty spacerowym krokiem), przy której stanie teraz monument ku jego czci.    

W projekcie uchwały radni napisali, że chcą w ten sposób "oddać hołd temu wybitnemu artyście, Polakowi, a także obywatelowi miasta Krakowa". Wielki malarz związany był  trwale z podwawelskim grodem, w którym się urodził, studiował, tworzył, był profesorem i długoletnim rektorem ASP.     

Angażował się także w prace na rzecz ochrony zabytków, co doprowadziło go w 1892 roku do ostrego konfliktu z ówczesną Radą Miasta. Zrzekł się wtedy przyznanego mu 10 lat wcześniej honorowego obywatelstwa Krakowa na znak protestu przeciw wyburzeniu - wbrew opinii jego i podobnie myślących ludzi kultury - średniowiecznego zespołu klasztornego ojców Duchaków, na którego miejscu powstał Teatr im. Juliusza Słowackiego. Postawa radnych zbulwersowała go do tego stopnia, że nie wyraził zgody na planowany pochówek w narodowym panteonie na Skałce; jego grób znajduje się w głównej alei cmentarza Rakowickiego.    

Postawienie pomnika będzie więc swoistą formą przeprosin dzisiejszych radnych za postawę ich poprzedników z końca XIX wieku. Okazją jest zaś przypadające w bieżącym roku 170-lecie urodzin twórcy "Pocztu królów polskich".    

Przy okazji dyskusji na temat projektu uchwały o pomniku Jana Matejki, radni zasugerowali samoograniczenie się w dziele stawiania w Krakowie kolejnych monumentów. Padały nawet propozycje, żeby ustalić maksymalną liczbę pomników, jakie będzie można odsłonić podczas trwania jednej kadencji.

Jerzy Bukowski