Chęciński zamek rezydencją trzech Piastów - ZAMEK NA WZGÓRZU PIASTOWSKIM

Początkowo zamek Laskonogiego, był tylko czteronawowy, zaś z biegiem lat ulegał on renowacjom i okazałej rozbudowie. W pierwszych latach panowania wspomnianego króla, stanowił zamek w Chęcinach rezydencję na miarę europejską. Toteż król, długo zastanawiał się komu ją scedować po swojej śmierci. Władysław III Laskonogi, wywodził się z dynastii Piastów, urodził się w roku 1161, zaś w dniu 3 listopada 1231 zmarł w Środzie Śląskiej.

Władysław III, był najmłodszym synem Mieszka III Starego, a zarazem był bratem księcia Odona, który został w roku 1206 wygnany z Krakowa przez możnowładców, którzy powołali na tron krakowski Leszka Białego. Laskonogi objął na krótko władzę w dzielnicy krakowskiej, jednakże tuż po jego śmierci Białego, która nastąpiła w 1227 roku, Władysław III Laskonogi musiał toczyć boje z Henrykiem I Brodatym, o prym w zjednoczeniu państwa polskiego, które uległo rozbiciu dzielnicowemu, z woli króla Bolesława Krzywoustego w 1138 roku.

Jednak walki te zakończyły się na drodze pokojowej, co zobligowało obie strony do zawarcia tak zwanego układu książęcego, między zwaśnionymi stronami. Układ ten został podpisany w roku 1217, jednakże na jego mocy rozbita na dzielnice ojczyzna nie była w dalszym ciągu zjednoczona. Ze wspomnianego układu, wynikało między innymi, że Chęciny zostały dozgonną własnością Laskonogiego. Rezydując na zamku Chęcińskim, rozważał on możliwość przyłączenia do ojczyzny Wielkopolski, która była w rękach jego bratanka, który nie zważał na wszelkiego rodzaju układy pokojowe. Laskonogi więc, postanowił o Wielkopolskę upomnieć się w sposób zbrojny. Od 1206 roku, toczył on walki podjazdowo -zaborcze z bratankiem Władysławem Odonicem o rejony poznańskie z Wielkopolską na czele. Laskonogi w walce tej okazał się silniejszy, przyłączył zatem do rodzimych ziem polskich Wielkopolskę, a bratanka w roku 1208 zmusił do ucieczki z kraju.

Dziesięć lat później Odonic powrócił do Polski, nigdy nie zapominając o krzywdzie wyrządzonej mu przez stryja. Postanowił on zatem od 1223 roku, rozpocząć regularne boje z Laksonogim i z możnowładnymi książętami pomorskimi. Ostatecznie został on w 1229 roku wyparty przez Odonica z Wielkopolski, co zmusiło go do schronienia się na Śląsku, gdzie zmarł. Władysław Odonic, nie interesował się w ogóle zamkiem Chęcińskim. Nawet snuł rozważania o sprzedaży tak wielkiej rezydencji szukając w takiej decyzji szybkiego zarobku. Jednak przez długie lata, nikt nie chciał nabyć zamku, którego jedna nawa, uległa poważnemu zniszczeniu podczas pożaru. Ktoś ze służby nie dopełnił swoich obowiązków i zaprószył ogień. Jednak dopiero kolejny władca Polski, zajął się zamkiem w Chęcinach. A był nim Henryk Brodaty, który równolegle do panowania Laskonogiego rezydował podczas rozbicia dzielnicowego, na innych włościach polskich. Henryk I Brodaty, urodził się w 1168 roku, a zmarł w dniu 19 marca 1238 roku w Krośnie Odrzańskim. Był on księciem polskim synem Bolesława Wysokiego.

Po namowie ojca chrzestnego biskupa Jakubka, ożenił się z księżniczką Jadwigą, zwaną świętą. Małżeństwo to miało syna, Henryka II Pobożnego urodzonego w roku 1210, który był on jak pokaże z czasem historia, wielkim obrońcą Polski przed nawałą ord tatarskich prowadzonych pod komendą Pajdara, mającą miejsce w roku 1241. Brodaty podczas rozbicia Polski na dzielnice walczył o dołączenie do swoich dóbr największych i najbogatszych terenów kraju. Zdobył wschodnią część Łużyc, zawarł przymierze z Władysławem Władcą, a w roku 1227 został ciężko ranny w czasie zjazdu w Gąsawie, na którym książęta polscy mieli debatować nad sprawą złączenia rozbitego kraju Polaków. Po śmierci Leszka Białego toczył walki z Konradem I Mazowieckim o Kraków i o opiekę nad synem Leszka Białego, Bolesławem V Wstydliwym.

W roku 1229, rozciągnął władzę opiekuńczą nad księstwem opolskim, a w roku 1232 opanował dzielnicę krakowską i podporządkował sobie księstwo sandomierskie. W roku 1234, po walce z Władysławem Odonicem, opanował południową i zachodnią Wielkopolskę rozwijając tam górnictwo. Sprowadzał on osadników niemieckich, którzy pomagali mu zakładać kolonie. Zakładał klasztory, na przykład braci ubogich, które radykalnie walczyły z pogaństwem na ziemiach polskich. Brodaty w szczególny sposób, ukochał zamek w Chęcinach. Po jego częściowych zniszczeniach, wywołanych pożarem, zaraz nakazał jego odrestaurowanie i dobudowanie baszt wartowniczych i dodatkowych zabezpieczeń w postaci trzech bram. W odrestaurowanej rezydencji, organizował wiele zabaw i spotkań politycznych. Często zamieszkiwał zamek Chęciński w okresie zimy. Okoliczne lasy uroczo ośnieżone białym puchem, napawały swym wyglądem jego duszę i serce.

Kolejnym rezydentem zamku Chęcińskiego, był Henryk IV Probus ( Prawy), książę wrocławski i krakowski. Henryk IV Prawy, chcąc wzmocnić pod względem ekonomicznym podstawy swej władzy, uporządkował skarbowość, popierał rozwój górnictwa i samorząd wielu miast. Początkowo współdziałał z królem czeskim Przemysłem Ottokarem II, na którego dworze się wychowywał. W latach 1274–87 toczył spór z biskupem wrocławskim Tomaszem II, o prawa monarsze w dobrach biskupich, rozdartej na dzielnice Polski. W roku 1278 uzyskał od Rudolfa Habsburga ziemię kłodzką, a w 1279 roku, wykupił od Brandenburczyków ziemię krośnieńską. W roku 1280, poddał się zwierzchności lennej Rudolfa, co umożliwiło mu prowadzenie licznych przygranicznych walk z książętami śląskimi, a także z Przemysłem II.

Walki te miały wyłonić głównego władcę Polski, który zjednoczyłby dzielnice polskie. Na podstawie układu z Leszkiem Czarnym, z  księciem Bolesławem I Płockim i Władysławem I Łokietkiem, w latach 1288–89 opanował on Kraków i prawie całą ziemię przylegającą do Krakowa. Podjął również starania o zgodę papieża na koronację swojej osoby, na prawowitego króla nadwiślańskich ziem polskich. Niestety poczynania Probusa, przerwała jego nieoczekiwana śmierć. Zmarł jako bezdzietny, a w sporządzonym  testamencie przekazał Małopolskę, Przemysłowi II, Śląsk wrocławski Henrykowi III Głogowskiemu, a ziemię kłodzką Wacławowi II czeskiemu. Podobno Henryk IV Probus, pisał lirykę i poezję miłosną, która to powstała spod jego pióra na zamku w Chęcinach.

Jak głoszą stare legendy, w podupadłej już rezydencji chęcińskiej czekała na swojego męża i wielkiego żołnierza Marysieńka Sobieska, kiedy to król Jan III udał się z odsieczą pod Wiedeń, by rozprawić się z wojskami tureckimi Kary Mustafy. Natomiast królowa Bona, czyniła tu doskonałe posunięcia polityczne, gdy przebywała w Chęcinach podczas letniego wypoczynku.
 

Ewa Michałowska Walkiewicz