Akt Lokacyjny Krakowa na liście UNESCO

„Uroczyste sporządzenie listy odbędzie się w Warszawie w Pałacu Prezydenckim. Wśród wpisanych na listę dokumentów znalazły się najważniejsze dla historii i kultury państwa i narodu pomniki, jak Ustawa Rządowa z 3 Maja 1791 r. przechowywana w Archiwum Głównym Akt Dawnych czy autograf <Pana Tadeusza> Adama Mickiewicza znajdujący się w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu” - czytamy na stronie internetowej krakowskiej rozgłośni.

Przechowywany w Archiwum Narodowym w Krakowie dokument z 5 czerwca 1257 roku wystawiony przez Bolesława Wstydliwego zachował się w dobrym stanie.

„Na jego mocy Kraków lokowany został na prawie magdeburskim na wzór Wrocławia, stawał się gminą samorządową, na której czele stał dziedziczny wójt wraz z wybieraną wśród mieszczan ławą. Dokument wymienia też liczne przywileje i nadania, które uzyskali zarówno wójtowie, jak i cała gmina miejska” - napisano na stronie RK-M.

- Sama lokacja określiła istniejący do dziś plan zabudowy Krakowa. Lokacja wprowadziła nowe założenia urbanistyczne i architektoniczne. Wytyczono wówczas istniejący do dziś plan zabudowy Krakowa, z największym wśród miast średniowiecznych rynkiem pośrodku i odchodzącymi od niego szerokimi ulicami. Przez przyjęcie prawa magdeburskiego miasto wchodziło w środkowoeuropejski system prawa miejskiego, które zapewniało mu w dużym stopniu status autonomiczny a ponadto obecność we wspólnocie nie tyle międzynarodowej, co ponadpaństwowej - powiedziała krakowskiej rozgłośni dyrektor Archiwum Narodowego w Krakowie Barbara Berska.

Dokument napisano na pergaminie w języku łacińskim. Spośród pięciu podwieszonych pieczęci zachowały się dwie: kasztelana krakowskiego i wojewody krakowskiego, nie przetrwały: księcia, biskupa krakowskiego i kapituły krakowskiej.
A oto pełna treść aktu lokacyjnego w przekładzie doktor Bożeny Wyrozumskiej.

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego amen. Dokumentami, świadkami, wieścią i dowodem czynu godzi się zabezpieczyć i wzmocnić dzieła zasługujące na życzliwość, aby zaciemnieniem niepamięcią lub przeinaczeniem nie zostały zapomniane. Skoro przeto zrzeszenie ludzi, które jest czymś naturalnym i za takie uchodzi, czyni na ziemi sprawiedliwość, to jest ono korzystne dla wszystkich na równi z samą sprawiedliwością Zamierzając przeto lokować miasto w Krakowie i zgromadzić tu ludzi z różnych stron świata, wpajamy w uszy każdemu z osobna, tak współczesnym, jak i przyszłym, że my Bolesław z łaski Boga książę Krakowa i Sandomierza razem z przesławną matką naszą Grzymisławą i szlachetną małżonką naszą Kunegundą, miasto to lokujemy na tym samym prawie, na jakim lokowane zostało miasto Wrocław, jednak aby to co się tam dzieje, było zmienione tak, jak według prawa i wzoru miasta Magdeburga dziać się powinno, a jeśli kiedyś wynikłaby co do tego jakaś wątpliwość, mają odwoływać się do prawa pisanego.

Z krakowskich dokumentów na listę UNESCO zostaną też wpisane: „Banderia Prutenorum” Jana Długosza z Biblioteki Jagiellońskiej oraz „Opis żup bocheńskich i wielickich z 1518 roku” z Biblioteki Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności - dowiedziało się Radio Kraków-Małopolska.

Jerzy Bukowski
Dziennik Polonijny
Polish Pages Daily News