KONTAKT   I   REKLAMA   I   O NAS   I   NEWSLETTER   I   PRENUMERATA
Środa, 27 listopada, 2024   I   10:31:04 AM EST   I   Franciszka, Kseni, Maksymiliana
  1. Home
  2. >
  3. WIADOMOŚCI
  4. >
  5. Polska

Co to jest lapsus linguae?

11 października, 2013

Niefortunne słowa przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski, księdza arcybiskupa Józefa Michalika, na temat współodpowiedzialności dzieci za pedofilskie czyny dorosłych wobec nich, zostały zakwalifikowane przez niego samego oraz przez dzielnie go wspierającego w kłopotliwej sytuacji rzecznika prasowego EP ks. Józefa Klocha jako lapsus językowy.

Mam poważne wątpliwości, czy spójną i wielozdaniową wypowiedź metropolity przemyskiego można uznać za zwykłe przejęzyczenie. Kto jak kto, ale znający łacinę kapłani powinni doskonale wiedzieć, że lapsus linguae to coś zupełnie innego niż zwykła pomyłka w doborze słów.

Gdyby przewodniczący EP powiedział np. „skuteczny” zamiast „serdeczny” albo „flądra” zamiast „mądra”, wówczas mielibyśmy do czynienia z klasycznym lapsusem językowym. Na pewno nie można jednak określić tym mianem długiej, logicznie poprawnie zbudowanej i merytorycznie bardzo konsekwentnej sekwencji zdań.

Przykro mi, że dostojnicy mojego Kościoła nie potrafią odważnie i z otwartą przyłbicą stanąć w prawdzie i przyznać się do koszmarnych błędów (skoro poniewczasie uznają swoje wcześniejsze wypowiedzi za mylne), lecz usiłują odwrócić od nich uwagę poprzez używanie mądrych słów, ale w fałszywym znaczeniu.

Od ludzi wykształconych i piastujących wysokie funkcje wolno, a nawet należy wymagać znacznie więcej niż od tych, którzy nie legitymują się uniwersyteckim dyplomem i nie uzyskali prestiżowej pozycji w społeczeństwie.

Kiedy rozmyślam nad fatalną wypowiedzią abp. Michalika i równie niefortunną próbą wycofania się z niej, przypomina mi się podobne tłumaczenie - przy użyciu pojęcia „przejęzyczenie” - męża, który chciał powiedzieć żonie podczas obiadu: „podaj mi, proszę, sól, kochanie”, ale najwidoczniej popełnił lapsus linguae (w rozumieniu przemyskiego hierarchy) i wrzasnął: „zmarnowałaś mi, stara krowo, najlepsze dwadzieścia lat życia”.

Rację miał Cyprian Kamil Norwid, pisząc:

„Ponad wszystkie wasze uroki -
Ty! poezjo, i ty, wymowo -
Jeden wiecznie będzie wysoki:
* * * * * * * * * * * * * * *
Odpowiednie dać rzeczy słowo!”.

Powyższy tekst ukazał się na stronie internetowej Radia RMF FM, na której zamieszczam od 1 września swoje felietony.


Jerzy Bukowski

Dziennik Polonijny
Polish Pages Daily News