Biuletyn Instytutu Józefa Piłsudskiego Nr 12/2011, Grudzień 2011

Informacje

Jak zostać wolontariuszem nie wychodząc nawet z domu

Zachęcamy do zostania „internetowym wolontariuszem”. Chętne osoby będą mogły wspomóc prace nad dalszą digitalizacją Powstań Śląskich i to w dodatku w zaciszu domowego ogniska. Czas i miejsce nie ma znaczenia. Ważny jest jednak dostęp do Internetu oraz posiadanie konta e-mail - „gmail”.
Zainteresowanych prosimy o kontakt pod adres: PowstaniaSlaskie@pilsudski.org. Serdecznie zapraszamy do współpracy!

Listy Józefa Piłsudskiego online

Instytut Józefa Piłsudskiego przedstawia unikalne dokumenty - listy Józefa Piłsudskiego będące częścią kolekcji nr. 1 Józefa Piłsudskiego. Listy pisane odręcznie przez Komendanta pochodzą z okresu, kiedy Józef Piłsudski działał konspiracyjnie jako działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, następnie z okresu Legionów Polskich i późniejszego. Znane w odpisach i w publikacjach (np. w roczniku Niepodległość) są po raz pierwszy udostępnione w oryginale i ukazane na stronie internetowej Instytutu.

Listy Józefa Piłsudskiego są ważnym źródłem naukowym dla badaczy zajmujących się dziejami polskiego ruchu socjalistycznego, osobą Józefa Piłsudskiego i tematem odzyskania przez Polskę niepodległości. Z kolei dla pasjonatów historii, genealogów i wielbicieli Marszałka oryginalne listy są wyjątkową okazją do zapoznania się z problematyką tamtych czasów i sprawami, które były ważne dla Józefa Piłsudskiego.

Opracowanie zespołu Archiwum Józefa Piłsudskiego zostało wykonane w części dzięki grantowi Senatu RP koordynowanego przez Fundację Semper Polonia. Aby zapoznać się z kolekcją listów zapraszamy na stronę ze szczegółowym przewodnikiem po listach Komendanta.

Z powiedzeń Marszałka Piłsudskiego

Naród, który nie szanuje swej przeszłości nie zasługuje na szacunek teraźniejszości i nie ma prawa do przyszłości.

Choć nieraz mówię o durnej Polsce, wymyślam na Polskę i Polaków, to przecież tylko Polsce służę.

Publikacje członków Instytutu

Książka pt. Polska Walczy!

Ukazała się książka Iwony Drąg-Korgi, dyrektora wykonawczego Instytutu pt. Polska Walczy! Działalność propagandowa rządu RP na uchodźstwie wobec społeczeństwa amerykańskiego 1939 - 1945. Książka została wydana przez Instytut Józefa Piłsudskiego w Warszawie i Związek Strzelecki "Strzelec" w serii "Biblioteka Niepodległości" Tom XII. Publikacja liczy 276 stron, zawiera zdjęcia i indeks osobowy. Praca ta została dofinansowana przez Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Autorka przedstawiła wizję, plan i  realizację oraz wyniki kształtowania obrazu Polski w Stanach Zjednoczonych podczas II wojny światowej. Najwięcej miejsca poświęciła Polskiemu Centrum Informacji, instytucji stworzonej i finansowanej przez Rząd Polski na Uchodźstwie. Jednocześnie autorka odsłoniła kulisy polityki amerykańskiej w stosunku do Polski opisując wizytę premiera gen. Władysława Sikorskiego i przedstawiła najważniejszych kreatorów polskiej polityki informacyjnej w USA. Książka oparta została na dokumentach źródłowych zgromadzonych w archiwach polonijnych w Nowym Jorku i w Londynie, Instytucie Hoovera w Kalifornii i materiałach z amerykańskich agend rządowych. Badania naukowe autorka prowadziła dzięki wsparciu finansowemu  w postaci grantów z Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku i Polonia Aid Foundation Trust w Londynie oraz życzliwości i akceptacji władz Instytutu Piłsudskiego w Ameryce.

Promocja książki odbędzie w lutym 2012 r. w Nowym Jorku.

Poglądy numer 18

Poglądy, czasopismo Solidarności Ziemi Łódzkiej wydawane było od grudnia 1980 do listopada 1981 r. Numer 17, już przygotowany, wylądował 13 grudnia w archiwach bezpieki (a trzech z redaktorów w "internacie"). Po trzydziestu latach redaktorzy, bogatsi o 30 lat doświadczeń, postanowili złożyć numer jubileuszowy. Piszą w nim wszyscy (oprócz jednego) redaktorzy, w tym wiceprezes Instytutu Marek Zieliński. W numerze tym znajdziecie refleksje, humor, analizy i poglądy, często z bardzo bardzo różniących się punktów widzenia.

..."fragmentami przechodzą ciarki a fragmentami jakby nie przypadkiem niekonkluzywne stanowisko(a), by czytelnik się gubił z kim polemizować: z Dr Jekyllem czy Mr. Hyde\'m"
- Józef Śreniowski, Łódź

Wydarzenia

Wystawa w Konsulacie RP Polska Rozproszona

W dniu 9 listopada 2011 w Konsulacie Generalnym RP odbyło się otwarcie wystawy pt. Polska rozproszona. Program zabezpieczenia polskiego dziedzictwa archiwalnego poza granicami kraju. Wystawa została przygotowana przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych i była już pokazywana w Polsce i we Francji. Podczas uroczystości otwarcia wystawy dr Barbara Berska, Zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, wygłosiła wykład pt.: Polskie doświadczenia w zakresie zabezpieczania rozproszonego dziedzictwa archiwalnego, oraz Paweł Pietrzyk z Archiwum Państwowego w Łodzi zaprezentował Przewodnik po zasobie Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce.

W swoim wykładzie Barbara Berska omówiła działalność i wysiłki Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych w zabezpieczaniu polskich dokumentów archiwalnych rozsianych po świecie na przykładzie Stanów Zjednoczonych, a w szczególności archiwum Instytutu Piłsudskiego. Dr Berska przedstawiła 10-letnią współpracę NDAP z Instytutem, dzięki której zmodernizowano archiwum.

Informator o zasobie archiwalnym Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce

Informator został opracowany przez Pawła Pietrzyka, archiwistę z Archiwum Państwowego w Łodzi, który dwukrotnie przebywał na stażu zawodowym w Instytucie i znacznie przyczynił się do modernizacji archiwum Instytutu. Informator został wydany przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych, liczy 319 stron, zawiera indeks osobowy oraz indeks urzędów, organizacji i instytucji i został opatrzony wstępem przygotowanym przez dr Barbarę Berską i dr Iwonę Drąg-Korgę. W przewodniku znajduje się rys historyczny kolekcji archiwalnych Instytutu i przedstawione są zespoły archiwalne zgromadzone w archiwum Instytutu z biografią twórcy danego zespołu i opisie zawartości.

Informator stanowi świetne kompendium wiedzy o zbiorach archiwalnych Instytutu. Rzetelne opisy, podanie dat i rozmiarów kolekcji stanowią ogromną pomoc dla badaczy poszukujących informacji o źródłach archiwalnych.

Paweł Pietrzyk wykonał świetną pracę i zasłużył na szczere podziękowania.

Obchody Święta Niepodległości

15 listopada Instytut zorganizował obchody Święta Niepodległości. Licznie zgromadzeni goście oglądali wystawę edukacyjnych plakatów autorstwa malarza, grafika i rysownika Bohdana Wróblewskiego przedstawiającą wybitnych polskich polityków okresu 1918-1939 oraz historię godła Państwa Polskiego - Orła Białego. Przewodnikiem po wystawie była dr Iwona Drąg-Korga, która mówiła o herbie Polski.

Następnie odbył się pokaz fabularyzowanego, dokumentalnego filmu o początkach niepodległej Polski w latach 1914 – 1919. Całość została zakończona odśpiewaniem pieśni legionowych przy akompaniamencie fortepianowym Janusza Sporka.

Lekcja dla uczniów Polskiej Szkoły Dokształcającej

19 listopada odbyła się w siedzibie Instytutu lekcja historii dla młodzieży z Polskiej Szkoły im. Księdza Jana Twardowskiego z Brooklyn, NY.  Temat lekcji dotyczył tematu odzyskania przez Polskę niepodległości oraz postaci Józefa Piłsudskiego. Lekcję prowadziła dr Iwona Korga, która zaznajomiła uczniów z historią i misją Instytutu oraz omówiła źródła archiwalne przechowywane w Instytucie. 24 młodych ludzi wraz z nauczycielką Anną Nikadon oraz kilkoma rodzicami mieli okazję na osobiste "dotknięcie historii".

Promocja książki ojca Michała Czyżewskiego Nowy Jork moja strefa wiary

W dniu 22 listopada odbyło się spotkanie z ojcem Michałem Czyżewskim, autorem książki Nowy Jork moja strefa wiary. Spotkanie prowadziła pani dr Danuta Piątkowska.

O. Michał Czyżewski, paulin, ukończył Wyższe Seminarium Duchowne na Skałce w Krakowie. Podczas studiów podejmował wiele inicjatyw duszpasterskich, brał udział w dziele misyjnym zakonu. Posługę kapłańską rozpoczynał w Sanktuarium Matki Boskiej Częstochowskiej w Doylestown, PA, następnie w parafii Św. Stanisława Biskupa i Męczennika na Manhattanie i w Amerykańskiej Częstochowie. Obecnie ojciec Michał jest kapłanem w kościele Św. Kazimierza w Yonkers. Współpracuje z mediami w USA i w Polsce. Jest autorem cyklu audycji dla rozgłośni radiowych: Głos z Amerykańskiej Częstochowy.

Książka Nowy Jork moja strefa wiary prezentuje wyniki pracy duszpasterskiej ojca Michała. Stanowi zbiór wspomnień oraz relacji z rozmów i wydarzeń, których był świadkiem podczas swojego 5-letniego pobytu w Nowym Jorku i pełnienia kapłańskiej posługi w polskiej parafii pod wezwaniem Św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Ojciec Michał opowiadał bardzo ciekawie o swojej drodze do kapłaństwa, swoich związkach z Nowym Jorkiem i społecznością nowojorską, czego wynikiem jest prezentowana książka.

Wykład Ambasadora Witolda Sobkowa Polska w ONZ

W dniu 29 listopada odbyło się w Instytucie spotkanie z Ambasadorem Witoldem Sobkowem, Stałym Przedstawicielem RP przy Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku.

Ambasador Witold Sobków rozpoczął pracę w dyplomacji w 1991 roku. Sprawował urząd ambasadora RP w Irlandii, pełnił funkcję podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych oraz pracował jako ambasador tytularny w Departamencie Strategii i Planowania Polskiej Polityki Zagranicznej. Od 1 stycznia 2008 do 9 kwietnia 2010 zajmował stanowisko dyrektora politycznego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Obecnie stoi na czele Stałego Przedstawicielstwa RP przy ONZ w Nowym Jorku.

Ambasador Sobkow w bardzo przystępny i bezpośredni sposób przedstawił słuchaczom strukturę i zadania polskiej misji dyplomatycznej przy ONZ oraz opowiedział o działalności poszczególnych sekcji ONZ, w których Polska bierze udział. Wykładowi Ambasadora przysłuchiwali się uczniowie z Polskiej Szkoły Sobotniej przy parafii świętych Cyryla i Metodego, którzy przybyli na wykład.

Po wykładzie nastąpiła lawina pytań, na które długo i ciepliwie odpowiadał Ambasador. W większości dotyczyły działalności i historii ONZ.

Informacje Instytutu Piłsudskiego w Londynie

Otwarta 10 listopada przygotowana przez Instytut wystawa Niepodległość w dokumentach wzbudziła duże zainteresowanie. Obchody rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości były też okazją do wręczenia zasłużonym pracownikom honorowej odznaki Instytutu. Otrzymali ją: Elżbieta Sobolewska, płk. Stanisław Berkieta, Artur Bildziuk i Adam Klupś.

W naszym Archiwum pracuje pan Sylwester Rękas – kierownik Archiwum Państwowego w Nowym Sączu, włączając informacje o naszych zbiorach do archiwalnej bazy IZA.

Wszystkim naszym Pracownikom, Przyjaciołom, Dobroczyńcom i Sympatykom składamy najserdeczniejsze życzenia Świąteczne i Noworoczne – dużo Łask Bożych, spokoju i zdrowia.

Uroki poszukiwań archiwalnych

W dodatku do Biuletynu Obozowego nazwanym Ochotniczka na Śr. Wschodzie (listopad-grudzień 1945) w artylule pt. Opłatek napisano:

Skupieni wokół wigilijnego stołu będziemy łamać się opłatkiem. Trzymając w ręku białą okruszynę obiegniemy myślą wszystkich i wszystko, co od lat najmłodszych było nam najbliższe i najdroższe, z czym związane były nasza miłość i nasze szczęście.

Chwila ta przyniesie nam trudne do opanowania żal i tęsknotę, ale jednocześnie zespoli nas w serdecznym uczuciu wspólnej polskiej doli, da  poczuć siłę i wartość jedności w walce o wolność Polski.

Quiz

Pytanie z poprzedniego biuletynu

Władze II Rzeczypospolitej wyrażając szacunek dla poświęcenia i wytrwałości setek tysięcy żołnierzy i ochotników, dzięki którym odparto  Sowietów i obroniono niepodległość ustanowiły dzień poświęcony ich pamięci. Proszę podać jego pełną nazwę i dokładną datę ustanowienia.

Prawidłowa odpowiedź: 4 sierpnia 1923 roku minister spraw wojskowych gen. Stanisław Szeptycki wydał rozkaz ustanawiający dzień 15 sierpnia Świętem Żołnierza Polskiego.

Wśród osób, które nadesłały prawidłowe odpowiedzi wylosowano pana Artura Sitko z Lublina, który otrzymuje książkę. Wszystkim dziękujemy za wzięcie udziału w naszym quizie.

Nowe pytanie

Pierwsza  dekoracja Krzyżami Srebrnymi Orderu Virtuti Militari po odzyskaniu niepodległości miała miejsce 22 stycznia 1920 r w rocznicę wybuchu powstania styczniowego. Proszę podać imię i nazwisko najmłodszego kawalera orderu, odznaczonego pośmiertnie, trzynastoletniego obrońcę Lwowa.
Uwaga: Przy nadsyłaniu odpowiedzi prosimy podawać adres korespondencyjny, aby można było wysłać nagrodę. Spośród otrzymanych prawidłowych odpowiedzi rozlosujemy jedną nagrodę.

Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce jest niezależną placówką o profilu historycznym, jednym z największych polskich i polonijnych archiwów poza granicami kraju, posiadającym zbiory dokumentów, zdjęć, obrazów, medali i innych pamiątek, a także bibliotekę. Aby uzyskać więcej informacji odwiedź nasza stronę www.pilsudski.org.
Poprzednie numery Biuletynu dostępne są na stronie Instytutu, gdzie można również zamówić subskrypcję. Jeśli chcesz włączyć się do prac Instytutu, zostań jego członkiem albo wolontariuszem . Instytut utrzymuje się z donacji i darowizn, jesteśmy wdzięczni za każdą pomoc.
Apelujemy o przekazywanie do Instytutu Piłsudskiego pamiątek rodzinnych, korespondencji i innego rodzaju zbiorów archiwalnych. Instytut potrzebuje także wolontariuszy do pomocy w działalności, opracowywaniu zbiorów, digitalizacji, kwerendach itp.
Instytut Józefa Piłsudskiego otwarty jest codziennie od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 17:00.

Pilsudski Institute of America
180 Second Avenue
New York, New York 10003