Nota Wilsona

"Nota Wilsona" to nic innego jak własnoręczna notatka z autografem amerykańskiego prezydenta, Woodrowa Wilsona, dla polskiego artysty i polityka, Ignacego Jana Paderewskiego, cytująca słowa słynnego orędzia "Pokój bez Zwycięstwa" prezydenta Wilsona do Senatu USA, z dnia 22 stycznia 1917 r., o konieczności odrodzenia Polski jako zjednoczonego, autonomicznego i suwerennego państwa. Na odwrotnej stronie "Noty", Wilson zapisał Paderewskiemu własnoręcznie, słowa swego "Trzynastego Punktu", jednego ze słynnych "Czternastu Punktów Wilsona", ogłoszonych w dniu 8 stycznia 1918 r., który niejako kodyfikował oficjalny stosunek Stanów Zjednoczonych do przyszłej Polski.

A oto ich treść: "I take it for granted, for instance, if I may venture upon a single example, that statesmen everywhere are agreed that there should be a united, independent, and autonomous Poland. Woodrow Wilson."

"An independent Polish state should be erected."

Woodrow Wilson najprawdopodobniej przekazał ową notatkę Paderewskiemu, (napisana na personalnym papierze listowym prezydenta, wykonanym przez znaną firmę Whiting Paper Co.), podczas jednego z ich kilku spotkań w Paryżu w 1919 roku. Ignacy Jan Paderewski był wtedy, wraz z Romanem Dmowskim, oficjalnym przedstawicielem Polski na Konferencji Pokojowej w Wersalu. Wtedy to właśnie, głównie dzięki uporowi strony amerykańskiej i polskiej delegacji, a zgodnie z "Trzynastym Punktem" Wilsona, Polska uzyskała międzynarodowe prawo bytu. Zdanie historyków, co do roli I.J. Paderewskiego przy wskrzeszeniu Polski,  jak również jego wpływu na prezydenta Wilsona i innych amerykańskich polityków, jest podzielone. Niemniej nikt nie neguje, że bez Paderewskiego nie byłoby raczej owych wilsońskich sformułowań co do Polski, a bez nich, (pomimo polityki faktów dokonanych, prowadzonej przez Józefa Piłsudskiego), sprawa odrodzenia Polski nie byłaby wcale taka pewna. "Nota Wilsona" zatem, istne memorandum momentu odrodzenia Polski, ma kapitalne wprost znaczenie dla historii Polski. Książka "Silver Eagle, Golden Eagle" Henryka Wieleckiego, Wojciecha Hajnusa i dr. Janusza Ciska, nazywa ją "dokumentem bezcennym".

Po śmierci Ignacego Jana Paderewskiego, "Nota Wilsona", (czy przy udziale jego wieloletniego sekretarza i konsula RP w NYC, Sylwina Strakacza, jest kwestią otwartą), przeszła w ręce polonijnych kolekcjonerów. Pierwszym z nich był Leon T. Walkowicz, prezes Polsko-Amerykańskiego Towarzystwa Historycznego w Chicago, dobry znajomy Paderewskiego z lat 30-tych, zbieracz pamiątek po Paderewskim i autor książek o nim. Kolejnym posiadaczem "Noty", do 2007 roku, był dr. Eugeniusz Slotkowski z Chicago, jeden z powierników nowojorskiej Fundacji Kościuszkowskiej.

Przemysław Jan Bloch
zapraszam do dyskusji na mój
BLOGH Internetowy: www.adwokatbloch.com

Fundacja Rodzinna Blochów

Nieformalnie działająca od prawie dwudziestu lat, Fundacja Blochów została zarejestrowana jako pełnoprawna korporacja charytatywna stanu Nowy Jork we wrześniu 2006 roku, po uprzednim uzyskaniu oficjalnej zgody na swą działalność, od nowojorskiego Departamentu Edukacji pod egidą Nowojorskiego Uniwersytetu Stanowego.

Podstawowym celem Fundacji jest restytucja polskich dzieł sztuki lub przedmiotów związanych z polskim dziedzictwem narodowym i kulturą, utraconych na wskutek wydarzeń historycznych po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 roku. Inne kierunki działań Fundacji to promocja polskiej historii, sztuki i kultury, ze specjalnym naciskiem na polskie militaria, polskie starodruki i numizmatykę, jak również podkreślenie wkładu członków rodziny Bloch herbu Ogończyk, jednego z najstarszych polskich rodów szlacheckich, w rozwój polskiej sztuki, kultury i historii.

Fundacja Blochów współpracuje od lat z różnymi muzeami i innymi instytucjami kulturalnymi w Polsce, przekazując im, bez zbytecznego rozgłosu, niektóre cenne eksponaty ze swojej bogatej kolekcji. Jakkolwiek w formalnym i prawnym sensie, Fundacja Blochów jest właścicielem wszystkich restytuowanych przez siebie przedmiotów, mniema się ona być jednak bardziej ich depozytariuszem czy tymczasowym kustoszem niż posiadaczem.

Zbiory Fundacji, składające się wyłącznie z przedmiotów zakupionych poza granicami Polski, głównie w Niemczech, Austrii, Francji, Wielkiej Brytanii, Włoszech, Hiszpanii, USA, Kanadzie ale także w Rosji, Australii, krajach skandynawskich czy nawet w Singapurze i Chinach, powiększają się z każdym dniem. W chwili obecnej obejmują swym zakresem kilka tysięcy eksponatów, w tym unikatowe egzemplarze broni białej i palnej a także oporządzenia wojskowego, należących do rzadkich formacji polskich i znanych postaci historycznych; rogatywki i konfederatki powstańcze; kilkadziesiąt nieznanych dotąd, oryginalnych zdjęć powstańców styczniowych, w tym Żuawów Śmierci; jedyne w polskich zbiorach zdjęcie podoficera Pułku Kozaków Sułtańskich, z okresu wojny krymskiej; jedwabna, ręcznie wyszywana chorągiew kościelna “Jeszcze Nie Nadeszła Chwila Rozgrzeszenia” z okresu manifestacji patriotycznych 1861-1864; kilkaset poloników, samych “białych kruków” z XVI, XVII i XVIII wieku, wielokrotnie nieznanych Estreicherom lub jedynych egzemplarzy w polskich rękach, w tym takie cymelia jak wietorskie pierwodruki 1543/1544 “Turcyków” Stanisława Orzechowskiego; dziedziców Marcina Scharffenbergera pierwodruk “Confessio Fidei” z 1553 roku kardynała Stanisława Hozjusza, w oryginalnej oprawie krakowskiej Jerzego Moellera, z super-ekslibrisem wojewody poznańskiego Janusza Latalskiego h. Prawdzic; i wiele innych arcy-ciekawych obiektów, których opis wymaga osobnej strony internetowej Fundacji. Strona taka, w pełni udokumentowana kolorowymi zdjęciami, planowana jest w najbliższej przyszłości. Za projekt ten odpowiedzialny jest wiceprezes Fundacji, Ziemowit Bloch. Poniżej prezentujemy katalog pamiątek związanych z Powstaniem Styczniowym, które planujemy wystawić w Ossolineum, na 150-tą rocznicę wybuchu Powstania.