Biuletyn Instytutu Józefa Piłsudskiego Nr 1/2011, Styczeń 2011

Ogłoszenia

Zbieramy dokumenty i pamiątki archiwalne

Apelujemy o przekazywanie do Instytutu kolekcji dokumentów, pamiątek, odznaczeń, listów i innych przedmiotów związanych z Polską i polską emigracją, szczególnie od początku dwudziestego wieku. Nowe nabytki, po uporządkowaniu, skatalogowaniu i zabezpieczeniu, wejdą w skład kolekcji Instytutu.

Przyjmujemy wolontariuszy

Instytut poszukuje wolontariuszy do wykonywania różnych ciekawych prac, takich jak porządkowanie i digitalizacja kolekcji archiwalnych, katalogowanie cyfrowe książek, prace administracyjne i inne. Wolontariusze przechodzą szkolenie. Zapraszamy!

Wydarzenia

"Gwiazdka" w Instytucie

Już czwartego grudnia 2010 roku odbyło się w Instytucie Józefa Piłsudskiego pierwsze w sezonie spotkanie opłatkowe. Jak każdego roku, na tę „Gwiazdkę” przybyło dużo gości: członków, przyjaciół i sympatyków Instytutu.

Spotkanie to zaszczyciła swoją obecnością Ewa Juńczyk-Ziomecka, Konsul Generalna RP i Marek Ziółkowski, wicemarszałek Senatu RP. Przybyło wielu przedstawicieli instytucji polonijnych, mediów i wielu innych przyjaciół Instytutu. Po oficjalnych życzeniach składanych zebranym przez prezesa Magdę Kapuścińską i panią Juńczyk-Ziomecką, dyrektor Iwona Korga podziękowała wolontariuszom za ich pracę dla Instytutu i w imieniu Zarządu wręczyła im dyplomy uznania i podarunki. Następnie proboszcz parafii Św. Stanisława Biskupa i Męczennika, ojciec Mikołaj Socha złożył zebranym życzenia, udzielił błogosławieństwa oraz pobłogosławił opłatki. Rozpoczęło się pełne serdeczności składanie życzeń i dzielenie się opłatkiem.

Goście, rozgrzani życzeniami i świetnymi trunkami dostarczonymi przez firmę Adamba Imports International, częstowali się potrawami przygotowanymi przez pracowników i wolontariuszy Instytutu. Najszybciej zniknęły śledzie, ryba po grecku i smalec. Nie były to zapewne typowe wigilijne potrawy, ale atmosfera była świąteczna i uroczysta.

Teraz nastąpiła najmilsza część spotkania: śpiewanie kolęd. W tym roku było wyjątkowe, bo przy akompaniamencie pianina, niedawno darowanego przez panią Halinę Kalitkę, przy którym zasiadła młoda utalentowana pianistka Violetta Koss, stanął znany śpiewak Wojciech Bukalski, który poprowadził chóralne śpiewanie. Kolędy zabrzmiały wspaniale. Śpiewali wszyscy, a ułatwiały to przygotowane wcześniej śpiewniki.

Rozśpiewani goście chętnie częstowali się deserami, wspaniałym sernikiem darowanym przez panią Krystynę Durę, makowcem od pana Jana Kaczmarka z Polonia Bakery z Passaic, ciasteczkami od firmy Adamba i piernikiem Asi Zielińskiej.
Film "Grupy Oporu"

Film, zrealizowany przez Marię Dłużewską o grupie oporu działającej w czasie stanu wojennego w Polsce, został pokazany w Instytucie dniu 14 grudnia. Grupy Oporu "Solidarni" zostały założone na wiosnę 1982 roku w Warszawie przez Teodora Klincewicza ("Borys", "Teoś"), wiceprzewodniczącego Komisji Krajowej Niezależnego Związku Studentów (NZS) i przewodniczącego NZS na Politechnice Warszawskiej. Grupy te miały różne zadania, między innymi mały sabotaż, rozrzucanie ulotek, wyrób fałszywych dokumentów na potrzeby podziemia, itd. Grupy podzielone były na samodzielne zespoły, z których jednym była grupa "Witka" / "Waldka", której członkowie są bohaterami tego filmu. Służbie Bezpieczeństwa nigdy nie udało się ich rozpracować.

Film oparty jest na opowiadaniach bohaterów wydarzeń, którzy jako młodzi studenci w czasie stanu wojennego prowadzili podziemną walkę z reżimem. Jest to film o odwadze i przyjaźni, która sprawdziła się wielokrotnie w najtrudniejszych warunkach. Wiele z opisywanych akcji obfitowało w zaskakujące i śmieszne sytuacje. Na projekcji był obecny świadek wydarzeń pan Zygmunt Staszewski, delegat na I Zjazd Solidarności, internowany w czasie stanu wojennego, który dokonał wprowadzenia do filmu i po projekcji poprowadził dyskusję.

Spotkania przedświąteczne

Grudzień jest jak co roku miesiącem spotkań opłatkowych. Członkowie zarządu i rady Instytutu uczestniczyli w tych uroczystościach, na zaproszenia organizacji polonijnych.

Iwona Korga wzięła udział 12 grudnia w Spotkaniu Opłatkowym Centrali Polskich Szkół Dokształcających, skupiającej 65 szkół sobotnich na Wschodnim Wybrzeżu. W czasie tego wydarzenia, zorganizowanego w Konsulacie Generalnym RP, Iwona Korga wręczyła Prezesowi Centrali Dorocie Andrace nagrody dla uczniów - laureatów konkursu historycznego w postaci bonów towarowych. Nagrody są finansowane z grantu Senatu RP przyznanemu Instytutu Piłsudskiego, w ramach programu wspierającego polskie szkoły w Stanach Zjednoczonych.

Siedemnastego grudnia Artur Kowalski z Rady Instytutu oraz Jolanta Szczepkowska, asystent prezesa, uczestniczyli w "Opłatku" organizacji polonijnych w Konsulacie Generalnym RP. Życzenia składali sobie przedstawiciele Organizacji Studentów Polskich w NY, Central European Business Association, Stowarzyszenia Polonia Technica, Medicusa, Polskiego Klubu Żeglarskiego, Polsko-Amerykańskiego Klubu Fotografika i Szczecin America Club. W czasie spotkania tradycyjnie zostały rozdane stypendia Organizacji Studentów Polskich fundowane przez sponsorów i z dochodów z dorocznego Balu Studenta. Wieczór uatrakcyjnił koncert kolęd w wykonaniu Marty Wryk.

Wiceprezes Marek Zieliński, spotkał się z weteranami i ich gośćmi w siedzibie Stowarzyszenia Weteranów Polskich w Ameryce w dniu 25 grudnia. Uroczystość prowadził komendant Antoni Chrościelewski. Wydarzeniu temu towarzyszyło świetne jedzenie oraz koncert kolęd wykonany przez Wojciecha Bukalskiego i śpiewaczkę Izabelę Partykę przy akompaniamencie fortepianowym Violetty Koss. Przedstawiciele różnych oddziałów SWAP i innych organizacji, w tym Marek Zieliński, składali zebranym życzenia świąteczne i noworoczne.

15 grudnia Marek Zieliński wziął udział w spotkaniu świątecznym organizowanym w Polskim Instytucie Naukowym. Jak zawsze zgromadzonym gościom towarzyszył dobry humor i wspaniały bigos, który co roku przygotowuje Janina Kedroń, dyrektor administracyjny PIN.

Ksiądz Mikołaj Socha z parafii Św. Stanisława Biskupa i Męczennika zaprosił przedstawicieli Instytutu na opłatek organizowany w kościele w sobotę 18 grudnia. Magda Kapuścińska i Agata Hrebenda (stażystka z Biblioteki Narodowej) brały udział we wzruszajacej uroczystości zorganizowanej przez polską szkołę dokształcającą przy tej parafii.

Udział Instytutu w spotkaniach organizowanych przez środowiska polonijne pozwala na odnowienie kontaktów i często owocuje organizowaniem wspólnych programów i imprez oraz uzyskaniem sponsorów na działalność Instytutu. Miło było usłyszeć słowa gratulacji i zadowolenia z działalności Instytutu na terenie Nowego Jorku.

Konkurs "Wybitny Polak"

Magda Kapuścińska weszła w skład Jury Konkursu - Komisji Ekspertów, której zadaniem będzie wyłonienie laureta etapu regionalnego do tytułu "Wybitny Polak w USA". Konkurs "Wybitny Polak za Granicą" organizowany przez Fundację Polskiego Godła Promocyjnego, przy współpracy z Kancelarią Prezydenta RP, Senatem RP, Ministrem Spraw Zagranicznych RP, polskimi placówkami dyplomatycznymi oraz Stowarzyszeniem "Wspólnota Polska" ma na celu kreowanie pozytywnego wizerunku Polski poprzez wyróżnienie i promocję wybitnych osób mieszkających za granicą. Oficjalnym logiem konkursu używanym do promocji konkursu jest logo Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego "Teraz Polska".

Koordynatorem i głównym organizatorem konkursu "Wybitny Polak w USA" jest Pangea Alliance. Stowarzyszenia Pangea Polska i Pangea Alliance są to organizacje zajmujące się promocją Polski i działalnością na rzecz Polonii oraz budowaniem wzajemnych relacji między krajem a młodą emigracją. Na pierwszym zebraniu komisji ekspertów, które odbyło się 16 grudnia w Konsulacie Generalnym RP na przewodniczącego komisji ekspertów został wybrany pan Grzegorz Fryc - wiceprezes Pangea Alliance.

Kandydatury osób do tytułu "Wybitny Polak" można zgłaszać poprzez organizacje. Prosimy o zgłaszanie ewentualnych kandydatów na piśmie lub e-mailem, z uzasadnieniem, na adres Instytutu Piłsudskiego.

Wizyty

W dniu14 kwietnia odwiedziła instytut pani Edyta Mydłowska-Krawcewicz, szef Gabinetu Politycznego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Towarzyszył jej konsul Przemysław Balcerzyk.

Pani Dyrektor interesowała się naszymi potrzebami w prowadzeniu działań badawczych, zabezpieczenia zbiorów archiwalnych i bibliotecznych. Zapewniła o poparciu Ministerstwa dla naszej organizacji. Była pod wrażeniem bogactwa naszych zbiorów, po których oprowadzała ją dyrektor dr Iwona Korga.

Digitalizacja, Archiwa i Biblioteka

W końcu grudnia zakończył się miesięczny pobyt dwóch pracowniczek Instytutu Pamięci Narodowej, Agaty Dawidowicz i Małgorzaty Truszkowskiej, które w ramach umowy o współpracy, digitalizowały wybrane zespoły archiwalne. Na początku przyszłego roku spodziewamy się przyjazdu następnych pracowników IPN.

Również w grudniu kończy staż Agata Hrebenda, bibliotekarka z Biblioteki Narodowej, która katalogowała nasze zbiory i szkoliła pracowników i wolontariuszy.

Informacje Instytutu Piłsudskiego w Londynie

Dwudziestego stycznia 2011 roku Instytut organizuje spotkanie Noworoczne dla swoich pracowników, wolontariuszy i osób wspierających prace naszej organizacji. Jest ono okazją do wyrażenia podziękowania za całoroczną ofiarną i oddaną pracę. Podczas spotkania jest też okazja do nieformalnej dyskusji nad planami działalności naszej placówki.

Uroki poszukiwań archiwalnych

W poprzednim numerze podaliśmy cytat z jednego z dokumentów podlegających obecnie digitalizacji:

"[...] To wszystko, nie chce mi się pisać więcej. Aha! Te idioty coś ze Str. bi zrobiły, dotąd jej nie ma w Odessie, czort wie co, podeślemy stąd faceta aż tam, żeby zrobił "doznanje". No buzi! Kiedyż ty Bolku do Galilei! Co? Wasz Ziuk

Był to oczywiście fragment listu od Marszałka Piłsudskiego. Do tego listu, pisanego do Bolesława Jędrzejowskiego dnia 27 marca 1903 r., profesor Wacław Jędrzejewicz dołączył wyjaśnienia: "Str.bi" - to Bibuła rosyjska Struwego, którą PPS przewoziła drogą, "Odessa" (Finlandia) do Rosji, "Doznanje" - oznacza poszukiwanie.

Podziękowania

Dziękujemy państwu Ewie i Adamowi Bąkowi, Chevron Corporation, pani Annie Czekaj-Farber i Piotrowi Kumelowskiemu za przysłanie szczodrych donacji. Dziękujemy wszystkim innym osobom, które w ostatnim miesiącu przysłały nam składki członkowskie i donacje. Dzięki darowi pani Haliny Kalitki z Polskiego Związku Narodowego mamy piękne pianino, które już zostało wykorzystane w czasie "Gwiazdki".

Quiz

Pytanie z poprzedniego biuletynu:

Który z braci Józefa Piłsudskiego zasłynął znakomitymi badaniami etnograficznymi, i który dalekowschodni lud był celem jego badań?

Nadeszło kilka prawidłowych odpowiedzi, wszystkim dziękujemy za udział w quizie. Odpowiedź przesłana przez Sebastiana Ławniczaka, dla którego wylosowano płytę DVD brzmi:

Znakomitymi badaniami etnograficznymi zasłynął Bronisław Piłsudski - starszy brat Józefa Piłsudskiego. Głównym tematem badań Bronisława był lud Ajnów - mieszkańców wyspy Sachalin w Rosji.

Nowe pytanie:

Które z miast polskich odznaczył Józef Piłsudski Orderem Virtuti Militari i kiedy to miało miejsce?

Uwaga: Przy nadsyłaniu odpowiedzi prosimy podawać adres korespondencyjny, aby można było wysłać nagrodę. Spośród otrzymanych prawidłowych odpowiedzi rozlosujemy jedną nagrodę.

Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce jest niezależną placówką o profilu historycznym, jednym z największych polskich i polonijnych archiwów poza granicami kraju, posiadającym zbiory dokumentów, zdjęć, obrazów, medali i innych pamiątek, a także bibliotekę. Aby uzyskać więcej informacji odwiedź nasza stronę www.pilsudski.org.

Poprzednie numery Biuletynu dostępne są na stronie Instytutu, gdzie można również zamówić subskrypcję. Jeśli chcesz włączyć się do prac Instytutu, zostań jego członkiem albo wolontariuszem . Instytut utrzymuje się z donacji i darowizn, jesteśmy wdzięczni za każdą pomoc.

Apelujemy o przekazywanie do Instytutu Piłsudskiego pamiątek rodzinnych, korespondencji i innego rodzaju zbiorów archiwalnych. Instytut potrzebuje także wolontariuszy do pomocy w działalności, opracowywaniu zbiorów, digitalizacji, kwerendach itp.

Instytut Józefa Piłsudskiego otwarty jest codziennie od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 17:00.

Pilsudski Institute of America
180 Second Avenue
New York, New York 10003