Biuletyn Instytutu Piłsudskiego - Wrzesień 2010

Aby uzyskać więcej informacji odwiedź nasza stronę www.pilsudski.org. Apelujemy o przekazywanie do Instytutu Piłsudskiego pamiątek rodzinnych, korespondencji i innego rodzaju zbiorów archiwalnych. Instytut potrzebuje także wolontariuszy do pomocy w działalności, opracowywaniu zbiorów, digitalizacji, kwerendach itp. Instytut Józefa Piłsudskiego otwarty jest codziennie od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 17:00.

Nowe zasoby w katalogu Instytutu

Dzięki łódzkiemu archiwiście Pawłowi Pietrzykowi nasz internetowy katalog zasobów archiwalnych powiększył się o nowe pozycje. Opisane zostało Archiwum Osobowe, które zawiera korespondencję, rękopisy i inne materiały dotyczące ponad 1200 osób związanych z Instytutem lub na temat których zbierane były materiały, wycinki itp. Opisane (i w trakcie katalogowania) jest również 9 nowych zespołów archiwalnych, wśród których na szczególna uwagę zasługuje archiwum Damiana Wandycza, żołnierza I Brygady Legionów i dyrektora Instytutu w latach 1951-1956, oraz Karola Schayera, polskiego architekta który po wojnie pracował na Bliskim Wschodzie, autora wielu znanych budynków w Katowicach, Chorzowie, Bielsku, Bejrucie, Trypolisie i innych miastach. Udostępniony został również opracowany już wcześniej bogaty Zbiór prasy małego formatu obejmujący okres 1908-1994.

Powstania Śląskie

W tym roku, a dokładnie 19/20 sierpnia przypada okrągła 90-ta rocznia wybuchu II Powstania Śląskiego. Z tej okazji m.in. Studenckie Koło Naukowe Historyków Uniwersytetu Śląskiego zorganizowało panel dyskusyjny podczas którego poruszono różne kwestie dotyczące Powstań Śląskich. W przyszłym roku zaś, kiedy to przypada 90-ta rocznica III Powstania Śląskiego planowane są większe uroczystości upamiętniające to wydarzenie. Rocznica ta już dziś wzbudza kontrowersje i sprzeciw po obu stronach Odry co do planowanych uroczystości. Wydawać by się mogło, że Powstania Śląskie są raczej zapomnianym wydarzeniem w naszej historii ale obecne spięcia z tym związane udowadniają, że należy i trzeba mówić o powstaniach które, jak się okazuje, w dalszym ciągu dzielą i są źródłem nieporozumień.

W Instytucie trwają prace związane z opisywaniem i udostępnianiem kolejnych jednostek archiwalnych Powstań Śląskich. Prace te trwają od 2006 roku, a w 2008 powstała specjalna strona poświęcona Powstaniom Śląskim, która zawiera część oryginalnych dokumentów i jest systematycznie uzupełniana. Aby jednak przyspieszyć udostępnianie oryginalnych archiwów potrzebujemy pomocy wolontariuszy w przeglądaniu i opisywaniu materiałów. Zachęcamy i zapraszamy do współpracy wszystkich zainteresowanych.

Jeżeli ktoś z Państwa miał członka rodziny, który brał udział w Powstaniach Śląskich, bądź też w jakiś sposób znana jest Państwu historia związana z tymi wydarzeniami i chciałby się z nami tym podzielić bardzo prosimy o kontakt:PowstaniaSlaskie@pilsudski.org

Creative Commons

Jak zapewne Państwo zauważyli, od poprzedniego numeru rozprowadzamy nasz Biuletyn na licencji Creative Commons (BY-SA). Nie naruszając praw autorskich, udzielamy wszystkim daleko idącej licencji na użycie tekstów tu zamieszczonych. W szczególności, każdy może kopiować i rozpowszechniać artykuły z tego biuletynu, a także tworzyć utwory zależne, pod warunkiem uznania autorstwa (atrybucji) oraz, w przypadku tworzenia utworów zależnych, opatrzenia ich taka samą licencją.

Wydarzenia

Wizyta pani Konsul Generalnej
W dniu 30 lipca instytut miał zaszczyt gościć panią Ewę Juńczyk-Ziomecką, Konsul Generalną RP w Nowym Jorku. W spotkaniu brali udział przedstawiciele zarządu, pracownicy i wolontariusze Instytutu. Pani Konsul była zainteresowana działalnością naszej placówki i zastanawiała się jakie akcje trzeba by podjąć, aby powiększyć dochody Instytutu.

Rocznice

90-ta rocznica zwycięskiej Bitwy Warszawskiej
Bitwa Warszawska, która nazywana jest też "Cudem nad Wisłą", stoczona została 90 lat temu w dniach 12-25 sierpnia 1920 roku w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Bitwa ta powstrzymała rozprzestrzenianie się rewolucji komunistycznej na Europę Zachodnią i została uznana za jedną z przełomowych bitew w dziejach świata. O zwycięstwie Polaków zdecydował manewr wojskowy przeprowadzony przez Naczelnego Wodza  marszałka Józefa Piłsudskiego.
Instytut Piłsudskiego planuje uroczyste obchody rocznicy "Cudu nad Wisłą" w dniu 13 listopada 2010 r. w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku.

Listy

W maju szósta klasa ze Szkolnego Punktu Konsultacyjnego przy Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku przebywała w Instytucie. Podczas spotkania Dyrektor Iwona Korga pokazywała zbiory Instytutu i dała krótki wykład z historii Polski. W sierpniu tego roku do Instytutu nadszedł wzruszający list adresowany do Iwony Korgi:

Szanowna Pani !

Pomysł napisania do Pani powstał w maju, podczas pobytu naszej klasy w Instytucie Piłsudskiego. Odczytywaliśmy wtedy listy sławnych Polaków w tym Józefa Piłsudskiego. Może ktoś z naszej klasy stanie się kiedyś znany. Ale na to trzeba by dużo pracować i bardzo się starać.

My właśnie słuchaliśmy co Pani mówiła o Polsce okresu międzywojennego, o genezie wybuchu drugiej wojny światowej i dobrze napisaliśmy pracę klasową z tych tematów. Jeszcze powtórzyliśmy wszystko w szkole.
Zaciekawiły nas też obrazy i różne pamiątki, o których Pani opowiedziała.  Film o niedźwiadku Wojtku również nam się spodobał. Śmieliśmy się i było wesoło.

Na koniec zrobiliśmy wspólne zdjęcia na tle pomnika Marszałka. Jedno z nich mamy na internecie.
Dziękujemy za wszystko i serdecznie Panią pozdrawiamy.

W imieniu klasy
Angelika Ulszyńska

Konferencja PAHA w Krakowie

Dyrektor Iwona Korga uczestniczyła w konferencji pt. "The Polish Diaspora in America and the Wider World", która odbyła się w dniach 25-26 czerwca 2010 w Krakowie.

Konferencja została zorganizowana przez Polish American Historical Association (PAHA) oraz Instytut Amerykanistyki i Studiów Polonijnych Uniwersytetu Jagiellońskiego w gościnnej siedzibie Polskiej Akademii Umiejętności przy ulicy Sławkowskiej.

Na konferencji 12 referatów wygłosili naukowcy ze Stanów Zjednoczonych i Polski. Obradom przewodniczyli prof. Adam Walaszek, dyrektor Instytutu Amerykanistyki i Studiów Polonijnych UJ, dr Anna Jaroszynska-Kirchmann, profesor historii Eastern Connecticut State University, dr Brian McCook, wykładowca Leeds Metropolitan University, dr Mary P. Erdmans, profesor socjologii, Central Connecticut State University.

Dyrektor Iwona Korga wygłosiła referat pt. Polish-American Orgnizations in New York City – History and Current Developments.

Konferencja stała się miejscem prezentacji wyników badań nad Polonią, wymiany doświadczeń i nawiązywania kontaktów. Bardzo ciekawe referaty wygłosiły dr Anna Mazurkiewicz, wykładowca Uniwersytetu Gdańskiego (Poles and the Assembly of the Captive European Nations) i Dr Joanna Wojdon, profesor historii na Uniwersytecie Wrocławskim (Contemporary Polish Americans in the Polish Press).

Konferencja przebiegła w bardzo miłej atmosferze, w pięknym mieście królewskim Krakowie.

Uroki digitalizacji

Przy opisywaniu zeskanowanych już dokumentów z 1904 roku z Archiwum Józefa Piłsudskiego, natknęliśmy się na ciekawą korespondencję Wacława Studnickiego (działacza PPS), prowadzoną z Paryża z towarzyszami przebywającymi na terenie Polski pod zaborami. Z powodów konspiracji, autor używa szeregu pseudonimów, których nie udało się nam "rozgryźć". Między innymi w korespondencji z Piłsudskim, kiedy ten był w Japonii pojawia się często pseudonim Niebieskie Oczy. Są również takie pseudonimy jak Jowisz, Pasek, Kraków, Facet. Rymigałło Czyje są te pseudonimy? Mamy nadzieję, że historycy kiedyś potrafią rozwiązać tą zagadkę.

Informacje Instytutu Piłsudskiego w Londynie

Z okazji Święta Żołnierza Instytut Józefa Piłsudskiego był otwarty 15 sierpnia 2010 r. z wystawą fotograficzną "Rok 1920" Ekspozycja wzbudziła duże zainteresowanie zwiedzających. Wystawę będzie można oglądać do końca września br.

Quiz

Pytanie z poprzedniego biuletynu
Gdzie i od kiedy znajduje się w Nowym Jorku pomnik króla Władysława Jagiełły?

Prawidłowa odpowiedź: Najpełniejszą prawidłową odpowiedź nadesłała pani Kinga Lezniak z Paryża. Cytujemy ją poniżej:

Pomnik Króla Władysława Jagiełły (dzieło Stanisława Kazimierza Ostrowskiego, w brązie) został wykonany na zamówienie dla polskiego pawilonu na Światową Wystawę Expo w Nowym Jorku w 1939 roku. 1 września tegoż roku wybuchla II wojna swiatowa i pomnik nie wrócił już do Polski. W lipcu 1945 roku, Komitet Pomnika Króla Jagiełły, z udziałem Kazimierza Krasickiego (ostatniego konsula II Rzeczypospolitej w Nowym Jorku) podarował pomnik miastu Nowy Jork. Pomnik ten stanął w Central Parku (na Manhattanie) po wschodniej stronie Turtle Pond (Stawu Żółwiowego), naprzeciw wzgórza z Belvedere Castle (zameczkiem Belwederskim) i leżącym u jego podstaw Delacorte Theatre (letnim amfiteatrem szekspirowskim). Pomnik Króla Jagiełły na koniu, z dwoma skrzyżowanymi mieczami, jest największym i najokazalszym z licznych pomników znajdujących się w Central Parku.

Do pani Kingi, za najlepszą odpowiedź wysyłamy nagrodę książkową. Wysyłamy również nagrodę  do Dr. Patrice M. Dabrowskiego, Dyrektora Harvard Ukrainian Summer Institute, który został wylosowany.  Otrzymaliśmy kilka prawidłowych odpowiedzi. Za wszystkie bardzo dziękujemy.

Nowe pytanie
Kiedy Marszałek Józef Piłsudski otrzymał buławę marszałkowską i gdzie ona się teraz znajduje.

Uwaga: Przy nadsyłaniu odpowiedzi prosimy podawać adres korespondencyjny, aby można było wysłać nagrodę. Spośród otrzymanych prawidłowych odpowiedzi rozlosujemy nagrodę książkową. Osoby, które otrzymały nagrodę w ciągu ostatnich sześciu miesięcy nie biorą udziału w losowaniu. Jednakże jesteśmy zawsze wdzięczni za nadsyłanie odpowiedzi.

Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce jest niezależną placówką o profilu historycznym, jednym z największych polskich i polonijnych archiwów poza granicami kraju, posiadającym zbiory dokumentów, zdjęć, obrazów, medali i innych pamiątek, a także bibliotekę. Aby uzyskać więcej informacji odwiedź nasza stronę www.pilsudski.org

Instytut Józefa Piłsudskiego otwarty jest codziennie od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 17:00.

Pilsudski Institute of America
180 Second Avenue
New York, New York 10003