Pierwsze posiedzenie Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy Marszałku Senatu RP

Pierwsze posiedzenie Rady otworzyła marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska. Przypomniała, że Rada jest ciałem doradczym przy Marszałku Senatu RP w sprawach związanych z Polonią i Polakami za granicą i do jej zadań należy m.in. wyrażanie opinii na temat projektów ustaw i uchwał w tym obszarze.

Przewodniczący Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą Bogdan Borusewicz zadeklarował współpracę z Polonijną Radą Konsultacyjną. Podziękował marszałek za powołanie Rady i za to, że reprezentuje ona wszystkie obszary świata, gdzie mieszkają Polacy. Podkreślił znaczenie Polaków poza granicami dla polskich spraw. Dodał, że w ostatnim czasie, w związku z trwającą wojną za naszą wschodnią granicą, istotny jest lobbing dotyczący bezpieczeństwa Polski.

Wiceminister spraw zagranicznych Henryka Mościcka-Dendys mówiła o kierunkach polityki zagranicznej wobec Polonii i Polaków za granicą. Poinformowała, że Ministerstwo Spraw Zagranicznych wraca do tradycji przedstawiania przez ministra spraw zagranicznych „expose polonijnego” w Senacie, które planowane jest w październiku. Wiceminister zaznaczyła, że kierunkiem, na który resort spraw zagranicznych będzie kładł szczególny nacisk jest aktywizacja młodej Polonii, nauka języka polskiego także jako języka obcego oraz prowadzenie polityki powrotowej.

Koordynator ds. Polonii i Polaków poza Granicami Robert Tyszkiewicz poinformował o kierunkach pomocy Senatu w przyszłym roku. Będą to: aktywizacja młodego pokolenia, wzmocnienie środowisk polskich i polonijnych w krajach zamieszkania, rozwój struktur polonijnych, kultura, wsparcie mediów polonijnych i polskich poza granicami, edukacja polonijna, ale na działalność edukacyjną pozaszkolną, wsparcie działań na rzecz Polaków na Wschodzie.

Andżelika Borys dziękowała za wsparcie Polski. Podkreśliła, że celem Związku Polaków na Białorusi, którego jest przewodniczącą jest zachowanie polskości na Białorusi i w związku z tym priorytetem jest nauka języka polskiego.

W dyskusji powtarzał się wątek problemów z polskimi pośrednikami przy staraniu się o pieniądze na realizację projektów polonijnych. Członkowie Rady mówili o potrzebie stworzenia bazy danych organizacji, które otrzymały wsparcie finansowe z polskiego budżetu. Podnosili kwestię edukacji polskiej poza granicami, wkazywali na luki w edukacji obywatelskiej i wyborczej. Poruszono także kwestię przywrócenia możliwości korespondencyjnego głosowania Polakom mieszkającym poza granicami. Postulowali przeprowadzenie przeglądu polskiego ustawodawstwa dotyczącego Polonii i obywatelstwa polskiego.

Na zakończenie posiedzenia Rada przyjęła uchwałę, w której opowiedziała się za przywróceniem rzeczywistej opieki Senatu nad Polonią, w tym również w zakresie rozdziału środków na wsparcie działalności polonijnej i wyraziła nadzieję, że środki na ten cel zostaną w przyszłym roku powiększone. Rada poparła kierunki i priorytety wsparcia działalności polonijnej przez Senat na 2025 r.

Rada uznała, że aktywizacja młodzieży polonijnej jest sprawą priorytetową dla Polonii na całym świecie, dlatego postuluje zorganizowanie w przyszłym roku ogólnoświatowego spotkania młodzieży polonijnej w Polsce.

Rada zaapelowała o zwiększenie przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych liczby komisji wyborczych dla Polaków poza granicami oraz rozpoczęcie przygotowań do wyborów za granicą jak najwcześniej.

Rada postuluje także: przywrócenie wyborów korespondencyjnych za granicą, by dać szansę głosowania wszystkim obywatelom polskim za granicą i wycofania ustawy w tej sprawie z Trybunału Konstytucyjnego, ustanowienie odrębnego okręgu wyborczego dla obywateli polskich mieszkających za granicą, nowelizacji ustawy o obywatelstwie, w części dotyczącej Polaków mieszkających za granicą, przygotowanie kompleksowej „Ustawy o Polonii i Polakach za granicą” oraz zapisu o Polonii w konstytucji odpowiadającego jej znaczeniu.

Rada zaapelowała ponadto o rozstrzyganie na początku roku konkursów na wsparcie dla Polonii i o pełną przejrzystość przyznawania środków finansowych. Ponadto Rada dostrzega konieczność zmian w systemie występowania o środki na wsparcie dla Polonii.

Rada ponadto oczekuje odpolitycznienia relacji między Polską a Polakami za granicą. Zaapelowała także o kontynuowanie wsparcia dla Polaków na Ukrainie dotkniętych rosyjską napaścią zbrojną oraz dla naszych rodaków na Białorusi i o kontynuowanie działań na rzecz uwolnienia więzionego Andrzeja Poczobuta.

UCHWAŁA