Biuletyn Instytutu Józefa Piłsudskiego - styczeń 2017

Rok 2016 w Instytucie Piłsudskiego w Ameryce

W 2016 roku Instytut Piłsudskiego realizował ciekawe i ważne projekty i zadania oraz organizował spotkania i programy edukacyjne. Przede wszystkim były to prace związane z realizacją grantów w dziedzinie digitalizacji, budową narzędzi usprawniających korzystanie ze strony online Instytutu, przebudowaniem strony internetowej, realizacją programów otwartych Instytutu oraz programów edukacyjnych.

Było to możliwe dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Dziedzictwo kulturowe / Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą. Dzięki temu wsparciu oraz prywatnym donacjom przez cały rok trwała realizacja projektu digitalizacji kolekcji Adiutantury Generalnej Naczelnego Wodza. Digitalizacja tej kolekcji, zawierającej blisko 40 tysięcy stron bezcennych dokumentów z lat 1918-1922, jest już na ukończeniu i wkrótce będzie udostępniona w całości. Obecnie ze zbiorów online korzysta rocznie około 40 tysięcy użytkowników, którzy mają do dyspozycji osiem zdigitalizowanych kolekcji, w dużej części uratowanych w Warszawie podczas kampanii wrześniowej 1939 r., oraz kilka z tych, które trafiły do archiwum Instytutu po wojnie.

Z tego samego źródła pochodził grant na wydanie albumu o zbiorach Instytutu Piłsudskiego w Ameryce. Album w wersji polsko-angielskiej będzie świetną wizytówką Instytutu zachęcającą do korzystania z okazałych i cennych zbiorów oraz zapoznania się z historią i działalnością Instytutu. Dzięki grantom z Senatu RP działa już także nowy portal edukacyjny PoznajHistorie.org, w którym nauczyciele i uczniowie szkół podstawowych i średnich na całym świecie znajdą gotowe lekcje historii przygotowane przez fachowców na podstawie materiałów dostępnych w Instytucie, jak i dużo materiałów uzupełniających do dalszej nauki.

Dzięki grantowi Senatu RP przeprowadzono prace związane z budową narzędzi usprawniających korzystanie ze strony Archiwów Online Instytutu oraz przebudowaniem strony internetowej Instytutu.

Z grantu Senatu RP zabezpieczono także niektóre potrzeby Instytutu związane z działalnością statutową, co w efekcie pozwoliło na realizację ciekawych, wartościowych i nieodpłatnych programów otwartych dla publiczności. Wśród nich projekcje filmów dokumentalnych, obchody 1050 rocznicy chrztu Polski, promocje książek, spotkania z ciekawymi osobistościami. Prowadzone były zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży w tym warsztaty artystyczne dla najmłodszych, lekcje historii dla uczniów szkół polonijnych oraz amerykańskich w ramach współpracy z amerykańską podstawową szkołą publiczną nr 34 na Greenpoincie.

Dzięki oferowanym programom Instytut odwiedziło ponad dwa tysiące osób biorąc udział w trzydziestu otwartych dla publiczności programach - w tym wielu znamienitych gości z Polski ze świata polityki i nauki. Z archiwum Instytutu korzystało ponad czterdziestu naukowców oraz wykonano ponad 120 kwerend naukowych.

Instytut od 2010 roku intensywnie współpracuje z Instytutem Pamięci Narodowej. Wynikiem tej współpracy są dziesiątki tysięcy zdigitalizowanych dokumentów, uporządkowane materiały archiwalne i bezpiecznie przeniesione kolekcje Instytutu z Manhattanu na Greenpoint, a także wspólne publikacje naukowe. W roku 2016 w Instytucie gościło ośmiu pracowników IPN na miesięcznych pobytach, co wpłynęło na znaczne przyśpieszenie procesu digitalizacji.

Od 2001 roku Instytut współpracuje z Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych, co pozwoliło uporządkować zbiory i przygotować szczegółowe inwentarze kolekcji online. W tym roku na dwumiesięcznym stażu gościł dr Bartosz Nowożycki, który kończył opracowywanie kolekcji Stowarzyszenia Polskich Kombatantów.

Instytut działa prężnie i jest nowoczesnym centrum polskiej historii i kultury.

Od ponad roku mieści się na Greenpoincie w sercu polskiej dzielnicy i otrzymuje wsparcie od okolicznych biznesów polonijnych, ale przede wszystkim od Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej.

Wszystkim członkom, darczyńcom i przyjaciołom Instytutu Piłsudskiego w Ameryce życzymy zdrowia i pomyślności w Nowym 2017 roku!

Hej kolęda, kolęda!
16 grudnia do Instytutu zawitali z krótką wizytą kolędnicy - seniorzy z klubu Amber. Za kolędę dziękujemy, zdrowia, szczęścia Wam życzymy!

Płk Ignacy Matuszewski i mjr Henryk Floyar-Rajchman spoczęli na Wojskowych Powązkach
W uroczystościach pogrzebowych 10 grudnia 2016 r. w Polsce płk Ignacego Matuszewskiego i mjr Henryka Floyar-Rajchmana wzięli udział członkowie Rady Dyrektorów Instytutu Piłsudskiego w Ameryce: dr Magda Kapuścińska, Ewa Babiarz i dr Krzysztof Langowski.

Uroczystości rozpoczęły się od mszy żałobnej w Katedrze Polowej WP. Nabożeństwo odbyło się z udziałem władz państwowych i wojska. W świątyni wystawiono trumny pokryte biało-czerwonymi flagami; była warta honorowa wojska. W homilii biskup polowy Wojska Polskiego Józef Guzdek przypomniał bohaterską drogę życiową obu oficerów.

W liście odczytanym przez podsekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta Wojciecha Kolarskiego prezydent Andrzej Duda podkreślił, że w ogniu wojny obronnej płk Matuszewski i mjr Floyar-Rajchman podjęli się misji wyjątkowej - ocalenia skarbu Banku Polskiego i Funduszu Obrony Narodowej i wypełnili to zadanie doskonale, chociaż "ich droga roiła się od niebezpieczeństw".

Po mszy św. zgromadzeni udali się na Wojskowe Powązki, gdzie w kwaterze żołnierzy 1920 r. odbyła się uroczystość pogrzebowa z udziałem wojskowej asysty honorowej.

Na zakończenie uroczystości zabrzmiała trzykrotna salwa honorowa, a w miejscu pochówku oficerów złożono wieńce i kwiaty.

Warsztaty plastyczne
W niedzielę 4 grudnia przyszły do Instytutu na warsztaty plastyczne dzieci i wykonały tradycyjne choinkowe ozdoby. Pracę naszych milusińskich nadzorowali artyści: Magdalena Zawadzka, Uta Szczerba i Jerzy Świątkowski oraz Jolanta Szczepkowska. Dzieci pod ich okiem wykonywały łańcuchy, pawie oczka, gwiazdki, choineczki ozdobione kolorowym brokatem oraz piękne anioły, którymi następnie przystroiliśmy naszą choinkę.

Kresy - gdzie ich szukać?
6 grudnia odbyło się w Instytucie niezwykle interesujące spotkanie z Jędrzejem Majką i promocja jego książek dotyczących Kresów. Pan Jędrzej przygotował prezentację zdjęć kresowych miast i miasteczek, najsłynniejszych zabytków, kościołów, pomników i cmentarzy. Dziś ziemie te, znajdujące się w granicach niepodległej Ukrainy, Białorusi i Litwy, nie przestają być dla nas ważne.

Jędrzej Majka – z wykształcenia teolog i dziennikarz, z zamiłowania podróżnik. Ulubiony kierunek – Wschód. W każdej wolnej chwili ucieka do Lwowa. Nie licząc Krakowa, gdzie mieszka, to jego najbardziej ulubione miasto na świecie. Środki lokomocji nie są dla niego najważniejsze, bo liczą się tylko spotkani w drodze ludzie, ich życie i opowiedziane przez nich historie. Podróżuje po całym globie. Autor książek: "Kresy. Śladami naszych przodków" (2002), "Ostatni dzień Lwowa" (2004), "Pociąg do świata" (2010), "Przypadki podróżne" (2016); albumów: "Lwów. Trzy eseje" (2005), "Ukraina" (2006), "Kresy" (2009), "Mistyczne Kresy" (2013); przewodników: "Przewodnik po Kresach", "Ukraina. Białoruś. Litwa" (2014), "Lwów i okolice" (2015).

Gwiazdka w Instytucie
10 grudnia w uroczystej scenerii odbyło się tradycyjne przedświąteczne spotkanie, czyli „Gwiazdka”. Przybyli na nią członkowie Instytutu, sponsorzy i przedstawiciele polonijnych organizacji, a także gość z Polski - minister Adam Kwiatkowski, szef gabinetu prezydenta RP Andrzeja Dudy oraz z Waszyngtonu - prof. Piotr Wilczek, ambasador RP w Stanach Zjednoczonych. W podniosłym nastroju goście łamali się opłatkiem, składając sobie wzajemnie życzenia, a po kolacji, tradycyjnie, zabrzmiały polskie kolędy, do których akompaniowała pani Izabela Grajner Partyka.

Informacje Instytutu Piłsudskiego w Londynie
8 grudnia w Instytucie Piłsudskiego w Londynie odbyło się spotkanie świąteczne dla pracowników i wolontariuszy. W tym samym dniu miała miejsce krótka prelekcja pt. "Wprowadzenie do zawodu muzealnika" w ramach szkolenia pracowników i wolontariuszy.

Cenne dary
Już po raz kolejny pan Alfred Szebel z Chicago podarował Instytutowi część swojej bezcennej kolekcji. Materiały do Instytutu przywiozła siostra Pana Szebla Yolanda Miksztal z synem. Zbiór dokumentów zawiera cenne karty i listy poczty polowej z okresu Powstania Warszawskiego oraz formowania się szlaku bojowego 1 Armii Polskiej w ZSRR pod wodzą gen. Zygmunta Berlinga. Bardzo dziękujemy.

Podziękowania
Serdecznie dziękujemy za świąteczne życzenia oraz za donacje, które w grudniu nadesłali: Zofia Chyra-Rolicz, Agnieszka May, Katarzyna i Artur Kowalscy, Hanna i Norman Kelker, Krzysztof Cios, Cecylia Łozińska-Grzywacz, Veronika Zielinska, Zdzisław Rutkowski, Krzysztof Matyszczyk, Edward Drozd, prof. Zbigniew Brzeziński, Michael Pajak i Hanna Paczynska.

Specjalne podziękowania kierujemy do pana Wojciecha Orenta, właściciela firmy Orent Design, który wykonał dla Instytutu nieodpłatnie marmurową tablicę z nazwą Instytutu oraz takąż tablicę z podpisem pomnika Józefa Piłsudskiego.

Pilsudski Institute of America
Greenpoint
New York