Petycja Niezależnego Forum Akademickiego do Sejmu i Rządu RP w sprawie dyskryminacji obywateli polskich przy rekrutacji pracowników naukowych

Sytuacja taka jest spowodowana brakiem kompatybilności polskiego systemu tytułów i stopni naukowych z systemem stosowanym w większości krajów będących liderami w światowej nauce.

Problem niekompatybilności polskiego systemu nauki był wielokrotnie podnoszony przez Niezależne Forum Akademickie jeszcze przed uchwaleniem Ustawy o szkolnictwie wyższym w 2005 r. (U S T A W A z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym). Niestety nie było pozytywnej reakcji władzy ustawodawczej, więc problem nadal istnieje i stanowi jedną z barier hamujących powroty polskich naukowców do kraju.

Mobilność naukowców pomiędzy różnymi ośrodkami naukowymi w różnych miastach, krajach i kontynentach jest normalnym i pożądanym elementem kariery naukowej, zgodnym z zaleceniami Europejskiej Karty Naukowca. Uważamy, że należy zrównać szanse obywateli polskich podejmujących pracę naukową w kraju po długoletnim stażu zagranicznym z obywatelami innych krajów gdzie habilitacja nie jest wymagana. Powrót do Polski obywateli polskich z bogatym dorobkiem naukowym przyczyni się do podniesienia poziomu nauki uprawianej w naszym kraju, zwłaszcza jeżeli będą oni mogli stawać do konkursów na stanowiska kierownicze w nauce i szkolnictwie wyższym na równych prawach z obywatelami polskimi, którzy wszystkie etapy kariery naukowej przeszli w kraju.

Dyskryminujące przepisy zawarte w Prawie o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2005 r. Nr 164, poz. 1365 U S T A W A z dnia 27 lipca 2005 r.

http://ks.sejm.gov.pl/proc4/ustawy/2720_u.htm) to:
Art. 114.

1. Na stanowisku profesora zwyczajnego może być zatrudniona osoba posiadająca tytuł naukowy profesora.
2. Na stanowisku profesora nadzwyczajnego może być zatrudniona osoba posiadająca stopień naukowy doktora habilitowanego lub tytuł naukowy profesora.
3. Na stanowisku profesora wizytującego może być zatrudniona osoba będąca pracownikiem innej uczelni, posiadająca stopień naukowy doktora habilitowanego lub tytuł naukowy profesora, z zastrzeżeniem art. 115 ust. 3.
   

Art. 115.

1. Na stanowisku profesora nadzwyczajnego lub profesora wizytującego może być zatrudniona osoba niespełniająca wymagań określonych odpowiednio w art. 114 ust. 2 i 3, jeżeli posiada stopień naukowy doktora oraz znaczne i twórcze osiągnięcia w pracy naukowej, zawodowej lub artystycznej, potwierdzone w trybie określonym w statucie
2. Warunkiem zatrudnienia osoby, o której mowa w ust. 1, na stanowisku profesora nadzwyczajnego w uczelni jest uzyskanie pozytywnej opinii Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów.
3. W uczelni wojskowej na stanowisku profesora wizytującego może by zatrudniona osoba posiadająca stopień generała lub admirała.
4. Przy zatrudnianiu na stanowisko wymienione w ust. 1 osoby niebędącej obywatelem polskim rektor może odstąpić od warunków określonych w art. 114 ust. 2 i 3.
5. Zatrudnienie na stanowisku profesora nadzwyczajnego osoby, o której mowa w ust. 1, może nastąpić wyłącznie na podstawie umowy o pracę.
   

W praktyce stosowania tego prawa mamy do czynienia z dyskryminacją obywateli polskich na polskich uczelniach w relacji do obywateli innych krajów i dyskryminacją polskich naukowców, którzy zostali uformowani w zachodnich instytucjach naukowych i mają niekiedy nawet olbrzymi dorobek naukowy, ale nie mają tytułów i stopni naukowych obowiązujących w Polsce .

Zgodnie z Art. 115 ustęp 1 ustawy ‘Prawo o szkolnictwie wyższym” można co prawda zatrudnić doktora na stanowisku profesora nadzwyczajnego lub profesora wizytującego „jeśli ma znaczne i twórcze osiągnięcia w pracy naukowej”, ale praktyka nie wykazuje stosowania tego przepisu. Dostępne ogłoszenia o konkursach na takie stanowiska, zawierają wymagania posiadania stopnia dr hab. lub tytułu profesora.

11 marca 2005 roku Komisja Europejska przyjęła ‘Europejską Kartę Naukowca’ i ‘Kodeks postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych’- The European Charter for Researchers.The Code of Conduct for the Recruitment of Researchers - http://ec.europa.eu/eracareers/pdf/kina21620b8c_pl.pdf
która zabrania dyskryminacji pracowników i zaleca mobilność naukowców. Zalecenia zostały podpisane przez Konferencję Rektorów Akademickich Szkół Polskich, ale bez zastosowania tych zaleceń w praktyce. Niezależne Forum Akademickie też jest sygnatariuszem Karty i Kodeksu i działa na rzecz wprowadzenia tych zaleceń do praktyki polskiego życia akademickiego.

Józef Wieczorek – Prezes fundacji Niezależne Forum Akademickie (Kraków)
Cezary Wójcik – Przewodniczący Rady fundacji Niezależne Forum Akademickie (Indiana University School of Medicine - Evansville, USA)

Osoby deklarujące chęć złożenia podpisu wg wzoru:
imię , nazwisko, instytucja, miasto, kraj
proszone są o przesłanie oświadczenia woli na adres:
jozef.wieczorek@interia.pl