Bezdech senny

U niektórych osób oddychanie w czasie snu odbiega od przyjętych norm: są ludzie, którzy chrapią. Z kolei u części spośród chrapiących w czasie snu może występować choroba zwana bezdechem sennym.

Tylko u nielicznych chrapanie ma określoną przyczynę i wymaga leczenia specjalistycznego. Głośne chrapanie i chwilowe bezdechy są groźne dla zdrowia.

Chrapanie może mieć określone przyczyny, które poddają się leczeniu: niedrożność nosa z powodu skrzywienia przegrody nosowej, polipy nosa, alergia oddechowa, otyłość, czy też przerost migdałków.

Chrapanie może być sygnałem alarmowym zwracającym uwagę na pewne nieprawidłowości – może mianowicie być objawem  bezdechu sennego. Większość osób cierpiących na to schorzenie (choroba dotyczy około 2% kobiet i 4% mężczyzn w wieku średnim) nie zdaje sobie z tego sprawy, myląc jego najbardziej charakterystyczne objawy, czyli głośne chrapanie i bezdechy, ze zwykłym chrapaniem.

Podstawowym objawem  bezdechu sennego jest głośne, nieregularne chrapanie z okresami zatrzymania oddechu. Zwiotczałe mięśnie gardła, podniebienia miękkiego i łuków podniebiennych zapadają się tak głęboko, że w fazie wdechu zamykają dopływ powietrza do płuc. Okresy względnej ciszy odpowiadają wtedy bezdechom, natomiast głośne dźwięki występują w momencie przywrócenia wentylacji.

Sen osoby z bezdechami sennymi bywa na ogół niespokojny i przerwany krótkimi wybudzeniami, których chory nie jest świadomy. Bezdechom sennym mogą towarzyszyć uczucie duszności, kołatanie serca czy wzmożona potliwość. Chory niekiedy zrywa się w nocy przestraszony z uczuciem duszenia. W tej sytuacji sen nie przynosi odpoczynku - chory budzi się zmęczony, ma problemy z porannym „rozruchem". W ciągu dnia pojawia się uczucie zmęczenia, zaburzenia pamięci i koncentracji uwagi.

Chorzy na  bezdech senny wskutek niewyspania w nocy bardzo łatwo zasypiają w nieodpowiednich miejscach i sytuacjach, są częstymi sprawcami wypadków komunikacyjnych. Brak snu powoduje także zmniejszenie efektywności pracy, a nawet czasem jej utratę. Może być również sprawcą zaburzeń stanu emocjonalnego - lęku, depresji, drażliwości, a w związku z tym także konfliktów rodzinnych i zawodowych.

Około połowa chorych na  bezdech senny ma nadciśnienie tętnicze. Przerwy w oddychaniu powodują głębokie niedotlenienie, które jest przyczyną zaburzeń rytmu serca, niekiedy bardzo groźnych. Niedotlenienia związane z bezdechami mogą nasilać niedokrwienie mięśnia sercowego i być przyczyną zawału serca. Chorobie często towarzyszy cukrzyca i inne zaburzenia hormonalne, powodujące m.in. brak potencji seksualnej czy nocne oddawanie moczu.

Najczęściej  bezdech senny jest rozpoznawany dopiero wówczas, gdy wystąpią jego następstwa, np. udar, zawał, nadciśnienie, groźne zaburzenia rytmu serca lub choroba wieńcowa. Czasem w ogóle ta choroba jest nierozpoznawana.

Leczenie  bezdechu sennego ustalane jest indywidualnie. Na ogół pierwszym zaleceniem jest redukcja masy ciała. W przypadku podejrzenia choroby pacjent pozostaje pod obserwacją. Łagodnego i średniego stopnia zaburzenia niekiedy można skorygować leczeniem laryngologicznym oraz spaniem w pozycji wymuszonej na boku . W  przypadku ciężkich zaburzeń lekarz zalecić może leczenie przy pomocy aparatu wytwarzającego dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych  jest  to urządzenie zapewniające podawanie ciągłego dodatniego ciśnienia wdychanego powietrza, co pozwala na  normalny wdech. W konsekwencji conocnej terapii  znikają przykre dla otoczenia objawy chrapania, a przede wszystkim pacjent odzyskuje normalne ciągłe dotlenienie organizmu i unika przebudzeń spowodowanych gwałtownymi wdechami po fazie bezdechu.

Prawidłowo leczony pacjent w krótkim czasie (niekiedy już po kilku nocach leczenia) odczuwa poprawę w postaci stopniowej redukcji objawów. Mija senność dzienna, zmęczenie, stopniowo normalizują się zaburzane funkcje życiowe.